Donderdag examentraining H3. Van Verdrag van Versailles tot nazi-Duitsland

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

H3. Het interbellum, Sovjet-Unie,

Van Verdrag van Versailles (1919) tot nazi-Duitsland (1933-1939)

Examentraining 5 - mavo 4 

Leerdoel

Aan het einde van de les kun je 

• Het leven in de Sovjet-Unie beschrijven
• de belangrijkste gebeurtenissen en begrippen van Verdrag van Versailles tot nazi-Duitsland (interbellum) benoemen en de gevolgen hiervan beschrijven.

Dit is het doel van de les. Vertel dit aan de leerlingen aan het begin van de les, zodat ze weten wat ze zullen leren.

Korte terugblik op Russische Revolutie

Rusland 1914

• Situatie in Rusland tijdens WOI: goed of slecht?

• Wie zien we hier? ------> 

Rusland 1917

• Veel boeren vochten aan het front. Welk gevolg had dat?

• Wat gebeurde er met de tsaar?

Lenin

• Welke ideeën had Lenin voor Rusland?

• Wat doet Rusland in 1917?

• Wat gebeurt er in de periode 1917-1922 in Rusland?

Lenin dood

• Lenin was de leider van de Sovjet-Unie.
• Vanaf 1922 ging het steeds slechter met Lenin.
• Hij stierf in 1924.
• Stalin volgde Lenin op.

Stalin

• Stalin benoemde vrienden in de Communistische Partij en werkte vijanden weg.
• Stalinisme.
• De SU moest een machtige arbeidersstaat worden.
• Hij voerde een planeconomie in (1928) en daarbij maakte de regering vijfjarenplannen.

Collectivisatie

• Stalin wilde de landbouw moderniseren.
• Van eenvoudige boerderijen naar samengevoegde gezamenlijke boerderijen (kolchozen).
• Collectivisatie.
• Productie van kolchozen viel tegen.

Welke economische veranderingen werden onder Stalin doorgevoerd in de Sovjet-Unie?

Sovjet-Unie, 1922-1939

 SU wordt een totalitaire staat

Hoofdvraag

Hoe maakte Stalin een totalitaire staat van de Sovjet-Unie?

(tijdens het interbellum) 

SU 1929 en verder

• Ondanks de wereldcrisis, groeide de industrie van de SU snel.
• Stalin maakte van de SU een extreemlinkse totalitaire staat.
• Nazi-Duitsland.

Grote Terreur

• Periode van 1934-1938 waarin miljoenen mensen naar strafkampen verbannen werden.
• Tegenstanders en eventuele dreigingen (qua macht) werden opgepakt en kregen een showproces.
• 1939 verklaarde Stalin dat de grote zuivering voltooid was.

SU en het buitenland

• Stalin wantrouwde Engeland en Frankrijk.
• Sovjet-Unie en nazi-Duitsland waren aartsvijanden, maar tekenden een niet-aanvalsverdrag (29 augustus 1939.
• Het Molotov- Ribbentroppact.
• Polen aangevallen en verdeeld (september 1939).

Verdrag van Versailles

Verdrag dat in 1919 werd ondertekend en zware strafbepalingen voor Duitsland bevatte, zoals herstelbetalingen, gebiedsafstand, en demilitarisatie.

Laat de leerlingen kort vertellen wat ze al weten over het Verdrag van Versailles en leg uit wat het inhoudt.

Oprichting van de Volkenbond

Na de Eerste Wereldoorlog werd de Volkenbond opgericht om internationale samenwerking en vrede te bevorderen. 

Mislukking: VS, Duitsland en SU namen niet deel. 

Leerlingen uitleggen wat de Volkenbond was en waarom deze werd opgericht.

Actief kiesrecht voor vrouwen

In 1919 kregen vrouwen algemeen actief kiesrecht.

Vertel de leerlingen wat algemeen actief kiesrecht betekent en waarom dit belangrijk was.

Economische crisis en democratie

De economische crisis (1929 -Beurskrach) had grote gevolgen voor het vertrouwen in de democratie in Europa, en in het bijzonder voor Duitsland.

Vertel de leerlingen over de economische crisis en hoe dit het vertrouwen in de democratie heeft beïnvloed.

Republiek van Weimar

Na de Eerste Wereldoorlog werd Duitsland een parlementaire democratie, de Republiek van Weimar genaamd.

Laat de leerlingen uitleggen wat een parlementaire democratie is en waarom dit belangrijk is.

Dolkstootlegende

De dolkstootlegende was een mythe die in Duitsland ontstond na de Eerste Wereldoorlog en die beweerde dat Duitsland de oorlog niet had verloren op het slagveld, maar door verraders thuis. (Liberalen/democraten)

Leg de leerlingen uit wat de dolkstootlegende was en hoe het bijdroeg aan de opkomst van het nazisme.

Bezetting van het Ruhrgebied

In 1923 bezetten Franse en Belgische troepen het Ruhrgebied als vergelding voor het niet nakomen van de herstelbetalingen door Duitsland.

Vertel de leerlingen over de bezetting van het Ruhrgebied en hoe dit de economische situatie in Duitsland beïnvloedde.

Mislukte staatsgreep door Hitler

In 1923 pleegde Hitler een mislukte staatsgreep in München, bekend als de Beer Hall Putsch.

Beschrijf de leerlingen de Beer Hall Putsch en hoe deze bijdroeg aan de opkomst van het nazisme.

Dawesplan

Het Dawesplan was een plan om de economie van Duitsland te stabiliseren en de herstelbetalingen te reorganiseren.

Laat de leerlingen uitleggen wat het Dawesplan was en hoe het de Duitse economie beïnvloedde.

Wereldwijde economische crisis

De Beurskrach op Wall Street in 1929 leidde tot een wereldwijde economische crisis, die Duitsland extra zwaar trof vanwege de economische situatie na de Eerste Wereldoorlog.

Vertel de leerlingen over de Beurskrach van 1929 en hoe dit de economische situatie in Duitsland beïnvloedde.

Opkomst van nazi-Duitsland

De nazi's kwamen in 1933 aan de macht in Duitsland en schaften de parlementaire democratie af, vestigden een dictatuur en voerden terreur uit.

Laat de leerlingen kort vertellen wat ze al weten over de opkomst van de nazi's en leg uit wat er gebeurde toen ze aan de macht kwamen.

Nationaal-socialisme

Het nationaalsocialisme was de ideologie van de nazi's, die zich kenmerkte door 

1 totalitair leiderschap, 2 antisemitisme en 3 rassenleer.

Leg aan de leerlingen uit wat nationaal-socialisme betekent en welke ideeën het omvat.

Nazi-organisaties

De nazi's hadden verschillende organisaties, zoals de NSDAP, SA, SS, Gestapo, Hitlerjugend en Bund Deutscher Mädel.

Laat de leerlingen uitleggen wat de verschillende nazi-organisaties waren en wat ze deden.

Waarvoor werd de Volkenbond opgericht?

1. Internationale samenwerking en vrede bevorderen
2. Economische samenwerking bevorderen
3. Politieke macht uitoefenen
4. Territorium uitbreiden

Wat was de dolkstootlegende?

1. Een mythe die beweerde dat Duitsland de Eerste Wereldoorlog niet verloor op het slagveld, maar door verraders thuis (liberalen/democraten)
2. Een mythe die beweerde dat Duitsland de oorlog verloor op het slagveld
3. Een legende over een magische dolk
4. Een legende over een heldhaftige soldaat

Welk land werd extra zwaar getroffen door de wereldwijde economische crisis vanwege de economische situatie na de Eerste Wereldoorlog?

1. Italië
2. Frankrijk
3. Duitsland
4. Spanje

Wat was de oorzaak van de wereldwijde economische crisis in 1929?

1. De Beurskrach op Wall Street
2. Het einde van de Eerste Wereldoorlog
3. Een natuurramp
4. Een politieke onrust

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd.

De leerlingen voeren hier drie dingen in die ze in deze les hebben geleerd. Hiermee geven ze aan wat hun eigen leerrendement van deze les is.

Schrijf 2 dingen op waarover je meer wilt weten.

De leerlingen voeren hier twee dingen in waarover ze meer zouden willen weten. Hiermee vergroot je niet alleen betrokkenheid, maar geef je hen ook meer eigenaarschap.

Stel 1 vraag over iets dat je nog niet zo goed hebt begrepen.

De leerlingen geven hier (in vraagvorm) aan met welk onderdeel van de stof ze nog moeite. Voor de docent biedt dit niet alleen inzicht in de mate waarin de stof de leerlingen begrijpen/beheersen, maar ook een goed startpunt voor een volgende les.