Ethiek - introductie

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Ethiek - introductie

Wat is ethiek?

Wat is een ethisch dilemma?

Systematisch nadenken over het handelen van mensen.

De vraag is of dat handelen uiteindelijk goed is

• Er is keuze in handelen
• Keuzes doen recht aan je waarden
  
• Legitimeren van je handelen

Waarden en normen

Waarden	Normen
Wat je belangrijk vindt-idealen	Regels over gedrag
> Behulpzaamheid	> Als iemand valt help je hem overeind
> Respect voor de spullen van iemand anders	> Als je iets geleend hebt, zorg je dat het niet kapot gaat > Je mag niet stelen
> Rekening houden met anderen	> Als je in de trein zit, draai je geen harde muziek

Voorbeelden van ethische dilemma's

01:32

ik zeg er iets van

ik zeg niets

01:51

ik koop niets meer van dat merk

ik blijf van dat merk kopen

02:10

ik doe er wel wat mee

ik doe er niets mee

Ethische dilemma's zorg?

Waarom zijn er steeds meer ethische dilemma's in de zorg?

Morele basisprincipes gezondheidszorg

• respect voor autonomie
• Niet schaden
• Weldoen
• Rechtvaardigheid
• eerlijkheid
• weldoen
• vertrouwen
• privacy

Ethiek en Recht

Door discussie ontstaat wetgeving

Consensus over normen en waarden

Wetgeving

Universele verklaring van de rechten van de mens

Wet Zorg en Dwang

WVGGZ

Wet op de Privacy

WGBO

https://youthforhumanrights.nl/mensenrechten/30-mensenrechten/

https://www.ohchr.org/en/human-rights/universal-declaration/translations/dutch-nederlands?LangID=dut

Het vier-stappen model

 1. Verkennen: wat is er aan de hand? 

 2. Onderzoeken: wat is de ethische vraag of het dilemma? 

 3. Afwegen: weeg zorgvuldig af waarom je een bepaalde keuze maakt en wat mogelijke gevolgen zijn voor wie.

 4. Besluiten: zoek naar de balans tussen alle (morele) betrokkenen met het oog op goede zorg.

Deelopdracht 1 

Groepsopdracht (groepen van 4-6 personen)

Bespreek:

• Wat ethisch handelen is.
  
• Wat het begrip 'integer' betekent en hoe mensen daar vorm aan kunnen geven.
  
• Wat de beroepscode te maken heeft met ethisch handelen.

Kijk op  www.zorgvoorbeter.nl; Ethiek in de zorg

Deelopdracht 2

Bespreek  in de groep de komende weken 3 dilemma's. 

Jullie kunnen kiezen uit de dilemma's  uit "handreiking Ethiek in de zorg" maar dillema's uit je eigen praktijk zijn wellicht interessanter.

Maak tijdens de besprekingen aantekeningen over:

• Het ethische vraagstuk (wat is het dilemma in de casus?)
  
• De verschillende meningen over hoe je het best kan handelen ten aanzien van het vraagstuk.

Upload de uitwerking per dilemma in de bijlage van deze opdracht.

Deelopdracht 3

Maak een groepsverslag van 4 tot 6 studenten waarin je beschrijft:

• Wat ethisch handelen is.
  
• Wat het begrip 'integer' betekent en hoe jullie daar vorm aan geven.
  
• Hoe jullie de besprekingen van de ethische vraagstukken hebben ervaren.
  
• Wat jullie door de besprekingen over jezelf en anderen hebben geleerd.
  
• Wat jullie naar aanleiding van de besprekingen meenemen naar de praktijk.
  
• In plaats van een groepsverslag mogen jullie bijvoorbeeld ook een filmpje maken, waar bovenstaande punten in naar voren komen.