Massa en massaverhoudingen

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Massa's en massaverhoudingen

Les 3 3havo

HS4 paragraaf 3

Stappenplan reactievergelijking

1. Stel reactieschema op
2. Vervang elke stofnaam door de bijbehorende formule
3. Stel de kloppende reactievergelijking op
4. Controleer of de reactievergelijking klopt 

Reactieschema maken

Koolstof reageert met zuurstof tot koolstofmono-oxide

1: welke stof(fen) is/zijn de beginstoffen

2: welke stof(fen) is/zijn de eindproducten

Maak je reactieschema     (met + -> )

koolstof + zuurstof (g) -> koolstofmono-oxide

Reactievergelijking maken

Je begint met je reactieschema:

koolstof (s) + zuurstof (g) -> koolstofmono-oxide (g)

Stoffen eronder zetten

C (s) + O₂ (g) --> CO (g)

Kloppend maken

2 C (s) + O₂ (g) -->2  CO (g)

Totale massa koe = 750 kg

Vlees = 500 kg

Botten = ? kg

Koe → Vlees + Botten

750 kg → 500 + ?

750 kg = 500 + ?

Wet van behoud van massa

- De massa voor de pijl is gelijk aan de massa na de pijl

Wielen = 2,5 kg

Ketting = 1,0 kg

Zadel = 0,75 kg
Trappers = 0,25 kg

Frame = 12 kg

Fiets = 16,5 kg

Oefening

Bij de verbranding van methaan met zuurstof ontstaat er koolstofdioxide en waterdamp.

Er verbrand 580 gram methaan met 1160 gram zuurstof. Hierbij is bekend dat er 450 gram water ontstaat. 

Bij de verbranding van methaan met zuurstof ontstaat er koolstofdioxide en waterdamp.
Maak het reactieschema.

Methaan(g) + Zuurstof(g) → Koolstofdioxide(g) + Water(g)
Er verbrand 580 gram methaan met 1160 gram zuurstof. Hierbij is bekend dat er 450 gram water ontstaat.
Bereken hoeveel gram koolstofdioxide er ontstaat.

Wet van behoud van massa

Massa van de beginstoffen = Massa van de reactieproducten

Wet van behoud van massa

Er kan geen massa verschijnen of verdwijnen.

HCl (g) + NH3 (g) -> NH4Cl (s)
3,6 mg + 1,7 mg -> X mg
Welk getal moet op de plaats van X?

1. 1,7
2. 2,65
3. 3,6
4. 5,3

Fe(s) + S(s) -> FeS(s)

Verhouding van de atomen is 1 : 1

Massaverhouding 55,9 : 32,1

Massa's van atomen  kun je aflezen in een periodiek systeem

Het periodiek systeem

Wet van behoud van massa

massa's van beginstoffen samen = massa van de reactieproducten samen

                              3 g             =           3 g

                          6 ton             =         6 ton

                   

a  +  b --> c

5 g + 11 g --> 16 g

         a  -->  b    +    c    +    d

17 mg  --> 3 mg  + 5 mg + 9 mg

wet van behoud van massa

aluminium (s)   +  zuurstof (g)   --> aluminiumoxide (s)

9  g              +             ?          =                  17 g

?           +           80 kg           =            170 kg

gassen hebben ook massa!

wet van behoud van massa

waterstofchloride (g) + ammoniak (g) ->  salmiak (s)

             3,6  mg        +      1,7  mg    ->     ......                                                        

7,2  kg     +   ............  kg     ->    10,6  kg                           

stoffen reageren met elkaar in een constante massaverhouding

koolstof (s)   +   zuurstof (g).     ->   koolstofdioxide (g)

3   g           :              8  g       ->                                         

Voor elke soort reactie is de massaverhouding anders!!!!!

rekenvoorbeelden => (Boek)

Molverhouding

Dit gaat over aantallen (moleculen) die reageren

De aantallen haal je uit de coefficienten in de reactievergelijking

(verder in het boek)

massaverhouding

koolstof (s)   +   zuurstof (g).     ->   koolstofdioxide (g)

            3            :           8     

 30 gram koolstof, hoeveel zuurstof reageert er?

477 Kg koolstof, hoeveel zuurstof reageert er?                                     

gebruik verhoudingstabellen !

koolstof	zuurstof
3	8
477	(477 x 8 ) : 3

kruislings vermenigvuldigen

aluminium (s)   + zuurstof (g)  -> aluminiumoxide (s)
         9        :     8                                                

Hoeveel gram aluminium reageert er met 25 g zuurstof?

aluminium	zuurstof
9	8
	25

aluminium (s)   + zuurstof (g)  -> aluminiumoxide (s)
         9        :     8                                                

Hoeveel gram aluminium reageert er met 25 g zuurstof?

aluminium	zuurstof
9	8
(9 x 25) : 8	25

             Hoeveel zuurstof reageert er met 26 gram ijzer?

Hoeveel gram ijzeroxide ontstaat er dan?

                                        ijzer   +    zuurstof  ->  ijzeroxide

massaverhouding         31     :       10           ->         :   41

IJzer

zuurstof

             Hoeveel gram zuurstof reageert er met 26 gram ijzer?

Hoeveel gram ijzeroxide ontstaat er dan?

                                        ijzer   +    zuurstof  ->  ijzeroxide

massaverhouding         31     :       10                      -> 41

IJzer	zuurstof
31	10
26	(10 x 26) : 31 = 8,4 g

                  rekenen met de wet van behoud van massa

rekenen met massaverhoudingen

koolstof (s)   +   zuurstof (g) ->   koolstofdioxide (g)
3   g         :      8 g     ->                             

Hoeveel gram zuurstof reageert met 20 gram koolstof?

Hoeveel koolstofdioxide ontstaat er dan?

     

vorige les

koolstof	zuurstof
3	8
20

vandaag leer je een overmaat uit te rekenen

Daarvoor gebruik je wat we vorige les geleerd hebben.

= wet van behoud ven massa

= rekenen met massa verhoudingen

We hebben 22 g koolstof en 55 g zuurstof.

We houden een stof over, want dit is niet de perfecte verhouding (3:8).     Hoeveel houd je over?

koolstof (s)   +   zuurstof (g) ->   koolstofdioxide (g)
        3   g         :      8 g              ->              

koolstof	zuurstof
3	8
22

koolstof	zuurstof
3	8
	55

gebruik nu 2 tabellen!!

We hebben 22 g koolstof en 55 g zuurstof.

We houden een stof over, want dit is niet de perfecte verhouding (3:8).    

overmaat?

koolstof (s)   +   zuurstof (g) ->   koolstofdioxide (g)
        3   g         :      8 g              ->              

koolstof	zuurstof
3	8
22	22 x 8 : 3 = 59

koolstof	zuurstof
3	8
3 x 55 : 8 = 21	55

gebruik nu 2 tabellen!!

<- deze kan niet, te weinig zuurstof

                                       deze kan wel ->

je houdt 22 - 21 = 1 gram koolstof over = overmaat

aluminium     +      zuurstof  --> aluminiumoxide

9        :          8                              17  

Je hebt 210 g  aluminium  en  230 g zuurstof.

Welke stof is er in overmaat aanwezig?

Hoeveel gram is je overmaat?

overmaat gevraagd?  gebruik 2 tabellen!!

aluminium	zuurstof
9	8
210

aluminium	zuurstof
9	8
	230

aluminium     +      zuurstof  --> aluminiumoxide

9        :          8                              17  

Je hebt 210 g  aluminium  en  230 g zuurstof.

Welke stof is er in overmaat aanwezig?  zuurstof

Hoeveel gram is je overmaat?

230 - 187 = 43 g

overmaat gevraagd?  gebruik 2 tabellen!!

aluminium	zuurstof
9	8
210	(210 x 8) : 9 = 187

aluminium	zuurstof
9	8
(9 x 230 ) : 8 = 259	230