§6.3 Welvaart & welzijn en sociale & regionale ongelijkheid

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

§6.3 Welvaart en welzijn

en

Sociale en Regionale ongelijkheid

Aandacht

• Je kunt op verschillende schaalniveaus iets zeggen over de sociale ongelijkheid in Zuid-Amerika.
  
• Je kunt verschillen in welzijn en welvaart in Zuid-Amerika benoemen en verklaren

Leg uit wat dit filmpje met sociale ongelijkheid in Brazilië te maken heeft.

Welvaart en welzijn

(HH)

Welvaart = Economische term, meten van rijkdom.

Welzijn = In hoeverre mensen ook gelukkig leven.

Welvaart meet je met BBP (bruto binnenlands product).

Welzijn meet je met HDI (human development index) (zover welzijn te meten is).

Getal tussen 0 en 1 (1 is beste).

Een combinatie van het inkomen per hoofd van de bevolking, de levensverwachting en het percentage alfabetisme.

Welvaart

De landen in Zuid-Amerika zijn qua welvaart en welzijn te rekenen tot 

semiperiferie.

Venezuela staat hier hoger maar Brazilië is stabieler, waarom?

Wat zie je niet in deze cijfers?

Venezuela draait om de olie, Brazilië is meer divers.

Grote sociale en regionale verschillen (ongelijkheid).

Sociale ongelijkheid

Sociale ongelijkheid kun je aflezen met behulp van Lorenzcurves.

2012

De armste 80% van de bevolking verdient 60% van het totale inkomen. De rijkste 20% de overige 40% van het inkomen.

2002

De armste 80% van de bevolking verdient 30% van het totale inkomen. De rijkste 20% verdient de overige 70% van het totale inkomen.

Sociale ongelijkheid op het platteland

De grote sociale ongelijkheid zie je op het platteland terug in het verschil tussen de typen landbouwbedrijven.

minifundia

latifundia

hacienda

Minifundia

Latifundia

Ontstaan als plantage in de koloniale tijd

Foodcrops

Cashcrops

Strategie: overleven

Kapitaalintensief

Arbeidsintensief

Monocultuur (één gewas)

Klein oppervlak

In Chili neemt het inkomen grofweg af van noord naar zuid. Santiago vormt hier een uitzondering op.

Hoe komt dat?

In Chili neemt het inkomen grofweg af van noord naar zuid. Santiago vormt hier een uitzondering op.
Hoe komt dat?

Antofagasta ligt in eentropische woestijn. Toch kent de regio het hoogste brp/hoofd van Chili, zoals je hebt kunnen zien in de vorige slide. 

Bekijk het figuur en de atlas. Antofagasta ligt in een
tropische woestijn. Toch kent de regio het hoogste
brp/hoofd van Chili. Met welke activiteiten slaagt de
regio erin om zo veel te verdienen? Noem één activiteit
uit de primaire sector en één activiteit uit de tertiaire sector.

Bekijk nogmaals bijgaand figuur. De Chinezen hechten
belang aan het tot stand komen van de aangegeven route.

Waarom is deze route voor China eigenlijk van belang?

Om Zuid-Amerika beter bereikbaar te maken voor de Chinezen, is een goede oost-west verbinding noodzakelijk. Antofagasta ligt ten westen van de Andes, met de route wordt een verbeterde verbinding aangebracht naar het oosten van Zuid-Amerika.

Sociale ongelijkheid in de stad

Sociale ongelijkheid leidt mogelijk tot sociale polarisatie.

Rijke buurten versus favela’s waar bewoners te maken hebben met geweld tussen politie en drugsbaronnen.

Proces waarbij tegenstellingen tussen bevolkingsgroepen (bv. raciale verschillen) steeds sterker worden en leiden tot oplopende spanning en onenigheid.

Sociale ongelijkheid in de stad

Sociale ongelijkheid leidt tot

ruimtelijke segregatie.

Scheiding van woonwijken in de ruimte op basis van inkomen of etniciteit.

De stad blijft maar groeien

Verstedelijking/urbanisatie +
Natuurlijke bevolkingsgroei

Woningtekorten

Zelf (illegaal) bouwen op grond zonder eigendomsrecht, voorzieningen en infrastructuur

Informal cities

Zelfbouw in de informal city

Acceptatie van de

informal city

Soms zorgt de overheid voor:

• Infrastructuur
• OV
• Voorzieningen

In La Paz (Bolivia) heeft de overheid zelfs een kabelbaan aangelegd tussen het centrum en de buitenwijken.

Noem een voordeel en een nadeel van het ontstaan en accepteren van informal cities.

Bijv.

+ regering hoeft niet specifiek te plannen

+ mensen kunnen het heft in eigen handen nemen

- planning wordt chaotisch

- veiligheid gebouwen niet garant

- overzicht is ver weg

Macht in de stad

Tot voor kort macht in de steden/platteland in handen van de elite via een systeem van
cliëntelisme.

Macht in de stad verandert: Sinds 1990 vrijhandel en sociale doelen.

Elite verleent dienst aan burger/groep mensen in ruil voor politieke steun.

6.3 Welvaart & welzijn en sociale & regionale ongelijkheid

- Maak samenvatting / aantekeningen af

- Maak opdracht 2 en 3 van §6.3