3.4 De Late Oudheid

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

De Late Oudheid (284-476)

Maak bij deze LessonUp gebruik van paragraaf 3.4 uit je boek

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen waardoor er een einde kwam aan het Romeinse Rijk

Lees de tekst De derde eeuw  van par. 3.4

Keizer Aurelianus (3e eeuw)

Hoeveel (generaal)keizers waren er tussen 235 en 284?

1. 40
2. 45
3. 50
4. 55

'Vanaf 180 komen er steeds vaker groepen Germanen de grenzen over'

1. Leg uit waarom het de Romeinen eerst wel lukt om de Germanen te verslaan
2. Leg uit waarom het de Romeinen niet meer lukt om de Germanen te verslaan

Leg uit waarom er in de 3e eeuw een economische crisis ontstaat:

Stelling:

'Rond het jaar 250 was er niet overal chaos'

1. Waar
2. Niet waar

Lees de tekst Keizer Diocletianus van par. 3.4

Keizer Diocletianus

Wanneer leefde keizer Diocletianus?

Keizer Diocletianus voert strenge maatregelen in om orde op zaken te stellen. Benoem 3 van deze maatregelen:

Waarom voert keizer Diocletianus deze strenge maatregelen in?

Pogingen om het West-Romeins rijk te redden

Keizer Diocletianus neemt strenge maatregelen: 

1. Boeren mogen niet zonder toestemming verhuizen.

2. Romeinse jeugd moet hetzelfde beroep als hun vader gaan doen.

3. Ambtenaren worden aangesteld om meer te controleren (poging om weer orde aan te brengen in het rijk)

4. Nieuw verdedigingstactiek: belangrijke rivierovergangen en wegen bewaken > de Limes

Wat weet je nog over de Limes?
(denk hierbij aan de vorige les)

de Limes

• Na de dood van Ceasar veroveren de Romeinen de laatste gebieden van hun enorme rijk. 
• Ze maken vaak gebruik van natuurlijke grenzen zoals: zeeën, rivieren, bergen en woestijnen.
• Maar als het nodig is bouwen ze een versterkte grens met wachttorens en forten. Zo'n grens heet limes. 

De Limes in Nederland

• In Nederland is de grens van het Romeinse Rijk de rivier Rijn. 
• Langs deze rivier bouwen de Romeinen forten en wachttorens.

• Vanaf de grens kunnen ze de stammen in het noorden van het Rijk in de gaten houden, maar óók handel met ze drijven.

Lees de tekst De Limes van par. 3.4

'In de 3e eeuw is de Limes niet meer bestand tegen een invasie'. Leg uit waardoor dit komt:

(Benoem tenminste 2 oorzaken)

Lees de tekst De nieuwe tactiek van par. 3.4

Omschrijf de nieuwe tactiek die door keizer Diocletianus wordt ingevoerd (min. 30 woorden):

In welk jaar geven de Romeinen de Rijngrens op?

1. 306
2. 376
3. 406
4. 476

Leg uit waarom er in 476 geen nieuwe keizer wordt gekozen:

Ondergang West Romeinse Rijk

Vanaf 4de eeuw langzaam verval: 

1. Soldaten verlaten grensgebieden.

2. Economische problemen en oorlogen zorgen voor bevolkingskrimp.

3. Volksverhuizingen van Germaanse volken. Zij vallen het West-Romeinse Rijk binnen. De zwakke West-Romeinse legers kunnen deze volkeren niet tegenhouden.

4. 476: laatste keizer(tje) afgezet                                        (Romelus Augustulus) door het Germaanse stamhoofd Odoaker.

               Het West-Romeinse Rijk is gevallen.

Welke keizer sticht Constantinopel?

Wat gebeurd er in het jaar 395?

Noem 3 redenen waarom het West-Romeinse Rijk verzwakt:

En het Oost-Romeinse Rijk?

• Het Oost-Romeinse Rijk blijft nog bijna 1000 jaar langer bestaan: pas in 1453 wordt Constantinopel ingenomen door de Turken.
  
• Dat komt vooral doordat het goed beschermd ligt tussen woestijnen en bergen. 
• Bovendien geeft de Oost-Romeinse keizer vijanden geld om met rust gelaten te worden. 
  

Tegenwoordig is de Hagia Sophia (Aya Sophia) één van de grootste moskeeën ter wereld. In de tijd van het Oost-Romeinse Rijk was dit de grootste christelijke kerk ter wereld.

Wat is er gebleven?

• In de duizend jaar dat het West-Romeinse Rijk heeft bestaan, heeft het veel achtergelaten
• Bijvoorbeeld: de taal (Latijn), de godsdienst (Christendom), techniek, de kalender en wetgeving.
  
• Veel kennis van de grote Griekse en Romeinse geleerden blijft bewaard in boeken, vooral in de bibliotheken van het Oost-Romeinse Rijk.
  

Mening:

Waarom denk jij dat het Romeinse Rijk is gevallen?

Je bent klaar met de LessonUp. Keer terug naar het virtuele klaslokaal :)