Les 3, boerensamenleving + eerste steden

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

Planning

Alvast inloggen op LessonUp;

Deze les:

• Theorie (boeren en landbouwsamenleving);
• Leerpad.

Wat is een eeuw?

1. Een periode van 500 jaar.
2. Een periode van 50 jaar.
3. Een periode van 100 jaar.
4. Een periode van 10 jaar.

Wat hoort bij prehistorie en wat hoort bij historie?

Sleep de gegevens naar het juiste vak.

Prehistorie

Historie

Geschreven bronnen

Ongeschreven bronnen

De eerste mensen leefden als nomaden. Wat zijn nomaden?

1. Mensen die een vaste woonplaats hebben.
2. Mensen die hun hele leven in een dorp wonen.
3. Mensen zonder vaste woonplaats.
4. Mensen die hun voedsel uit de natuur halen.

Klimaat verandering

• 12.000 v. Chr.

• Delen van Afrika en Midden-Oosten worden droger.

• IJstijd eindigt (aarde wordt warmer).

Noord-Afrika en Midden-Oosten

• Droog klimaat: minder begroeiing en water (ontstaan woestijnen)
  
• Te weinig voedsel: dieren trekken weg naar vruchtbare gebieden
  
• Mensen trekken ook weg of gaan andere middelen van bestaan zoeken om in leven te blijven

Nieuwe kennis: landbouw?!

Door:

• Nieuwe kennis;
• Vruchtbare grond;
• klimaatverandering.

• Maken jagers-verzamelaars kennis hoe je zelf voor eten kan zorgen --> landbouw!

• Landbouw bestaat uit: akkerbouw en veeteelt
• Dit proces gaat langzaam!

Ontstaan van de landbouw

• Door de klimaatverandering trekken stammen naar vruchtbare gronden (meestal in de buurt van een rivier).

• Geschikte gronden zijn te vinden in "de halve maan". Dat zijn gebieden zoals Mesopotamië ('tussen de rivieren': Tigris, Eufraat) en Egypte.

• Vruchtbaar slib van de rivieren -> goede oogsten.

... Het bestaan van de jager-verzamelaar verandert...

• Men hoeft niet meer te jagen op voedsel.
• Door gewassen te planten en vee te houden, kan je op één plek blijven.
• Vanaf dit moment was er sprake van een landbouwsamenleving.

Welke manier van leven levert meer voeding op in de prehistorie?

1. Leven als jager-verzamelaar
2. Leven als boer

Landbouw trekt ook langzaam naar de rest van de wereld.

Gevolgen van landbouw

• Mensen blijven op 1 plek wonen
• Mensen krijgen meer bezittingen
• Er ontstaan dorpjes met steeds meer inwoners -->  landbouwsamenleving.
• Door overschotten en grotere groep mensen, kunnen mensen zich specialiseren.

• Sommige dorpen groeien uit tot de eerste steden.

Stad in het Midden-Oosten, omstreeks 9000 v. Chr.

Boeren in Nederland

• Rond 5300 v. Chr.  vestigen eerste boeren zich in Limburg (bandkeramiekers).
• Verschillende groepen vestigen zich in Nederland, langzaam worden steeds meer mensen boer.
• Deze verschillende groepen hebben een eigen cultuur.

Bandkeramiekers

in Limburg rond 5300 v. Chr.

Trechterbekercultuur

Rond 3500 v. Chr. in het noorden van het land.

Spelopdracht 

• Iedereen krijgt een kaartje,hier staat een begrip of een uitleg op;
• Één begrip hoort bij één uitleg;
• Zoek je klasgenoot met het bijbehorende kaartje.

Hoe doen we dit?

• Ga rustig op zoek;
•  "Koppel" gevonden? Ga rustig naast elkaar zitten en wacht of help anderen.
• Gaat dit goed. Expertmodus: in stilte.

Zelfstandig werken

Ga verder aan je:

• Leerpad;
• Overleg alleen met zachte stem!