Thema 5 gedrag herhaling

• Biologie
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1

Thema 5 Waarneming, gedrag en regeling

Op tafel:

laptop (lessonup opgestart)

Geef de betekenis van het begrip 'zintuig'

Gezichtszintuig

Smaakzintuig

Gehoorzintuig

Reukzintuig

Tastzintuig

Geur

Licht

Geluid

Smaak

Aanraking

Wie vangen de prikkels op?

1. zenuwen
2. zintuigen
3. ruggenmerg
4. hersenen

Wat is een adequate prikkel?

Koppel het juiste begrip aan het juiste voorbeeld.

Geluid

Elektrisch signaaltje

Gehoorzenuw

Smaakknopje

Oor

Zenuw

Zintuig

Impuls

Prikkel

Zintuigcel

5.2 Voelen, ruiken en proeven

- Je kunt de bouw en functies van de huid beschrijven

- Je kunt benoemen hoe je verschillende geuren ruikt

- Je kunt benoemen hoe je verschillende smaken proeft

Zoek bij elk zintuig de juiste taak

Warmtezintuigen

Tastzintuigen

koudezintuigen

Pijnzintuigen

Zijn er voor de prikkel pijn

Zijn gevoelig voor de prikkel, "hoe voelt het voorwerp aan"

Zijn gevoelig voor de prikkel "lagere temperatuur"

Zijn gevoelig voor de prikkel "hogere temepratuur"

In de afbeelding is een doorsnede van een deel van het hoofd schematisch getekend.
Bevinden zich in orgaan P koudezintuigen?
En pijnpunten?

1. Zowel koudezintuigen als pijnpunten.
2. Alleen koudezintuigen.
3. Alleen pijnpunten.
4. Geen koudezintuigen en geen pijnpunten.

Sleep de huid laag naar de juiste plaats

Onderhuids bindweefsel

Lederhuid

Hoornlaag

Kiemlaag

Welke 5 smaken kunnen wij proeven?

5.3 Horen en zien

- Je kunt de delen van het oor benoemen met hun functie.

- Je kunt de bouw en werking van het oog beschrijven.

Geluidstrillingen.

Oorschelp

Trommelvlies en gehoorbeentjes.

Slakkenhuis

Zenuwen

Wat is de weg van het geluid naar je hersenen?

gehoorbeentjes trillen

vocht in het slakkenhuis trilt

zintuigcellen zetten prikkel om in impulsen

impulsen gaan naar hersenen

geluid zorgt voor trillingen in de lucht

trommelvlies gaat trillen

In de tekening zie je een deel van het gezicht van een meisje. Rond het oog zijn vier plaatsen met een nummer aangegeven. Ook is de wenkbrauw te zien.
* Op welke plaats zit de traanklier?
* Heeft de wenkbrauw een beschermende taak bij het oog?

1. Traanklier: Plaats 1 Wenkbrauw beschermend: ja
2. Traanklier: Plaats 2 Wenkbrauw beschermend: ja
3. Traanklier: Plaats 1 Wenkbrauw beschermend: nee
4. Traanklier: Plaats 2 Wenkbrauw beschermend: nee

Benoem de onderdelen a, b en c van het oog.

5.4 Zenuwstelsel

-Je kunt de werking van zintuigen beschrijven.

-Je kunt de zintuigen noemen met hun ligging en hun prikkel.

-Je kunt uitleggen wanneer zintuigen prikkels omzetten in zenuwimpulsen.

Hersenen

Zenuwen

Ruggenmerg

Zet in de juiste volgorde.

Hoe reageert mensen op uitwendige prikkels?

prikkel

zintuig

impuls

zenuw

hersenen

waarneming

Hoe verloopt een reflexboog?

1. Het begint bij een zintuig Het eindigt bij een spier
2. Het begint soms bij een zintuig en soms bij een spier
3. Het begint bij een spier Het eindigt bij een zintuig
4. Het eindigt altijd bij een zintuig

Je krijgt een prikkel binnen en beweegt hierna, hoe heet dit?

1. prikkel
2. reactie
3. respons
4. motivatie

Geef de definitie van aangeleerd gedrag en enkele voorbeelden.

Wat zijn normen en waarden?

1. Waarden zijn gedragsregels
2. Waarden zijn dingen die mensen belangrijk vinden
3. Normen zijn gedragsregels
4. Normen zijn dingen die mensen belangrijk vinden

Regeling van bloedsuikerspiegel

Glucose wordt omgezet tot glycogeen door insuline

Glycogeen wordt omgezet tot glucose door glucagon

Insuline en glucagon worden aangemaakt in de alvleesklier

Glucagon

• Glucagon zet glycogeen weer om in glucose 
• Glucosegehalte stijgt weer

Welk hormoon zet bij een te laag glucosegehalte glycogeen om in glucose?

1. Adrenaline
2. Glycogeen
3. Glucagon
4. Insuline

Adrenaline wordt gemaakt in

1. alvleesklier
2. schildklier
3. hypofyse
4. bijnieren

5.8 Gehoorschade

- Je kunt uitleggen dat hard geluid kan leiden tot gehoorschade

Wat weet je van het slakkenhuis?
Wat is NIET waar

1. Er zit vloeistof in. Lage tonen 'hoor je' diep in het slakkenhuis
2. Het slakkenhuis is een evenwichtsorgaan
3. Er zitten gevoelige onderdelen in. Deze reageren op geluid.
4. Er zijn hoge tonen die een mens niet hoort en een hond bijvoorbeeld wel

Welke verandering van het geluid is er in plaatje 1 en welke in plaatje 2?