14.6 - Gaswisseling bij dieren

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

14.6 Gaswisseling bij dieren

Startvragen!

Kijken wat je nog weet van basisstof 5!

Astma

1. Longblaasje vermeerderen zich in sneltempo
2. De slijmvliezen in de luchtwegen zijn verdikt
3. Longblaasjes gaan stuk
4. De luchtpijpringen zijn stuk

COPD:

1. Is te genezen
2. Gaat vanzelf over
3. Heb je tot je dood
4. Geen van allen is juist

Wat is smog?

1. Een energiebron
2. Rook uit sigaretten
3. Mist
4. Luchtvervuiling door rook en gas

Gaswisseling en uitscheiding

Basisstof 6: Gaswisseling bij dieren

Leerdoelen

Je kunt beschrijven hoe de gaswisseling plaatsvindt bij verschillende diergroepen

Gaswisseling bij dieren kan plaatsvinden via:

• Longen
• Huid
• Kieuwen
• Tracheeën

Schrijf dit schema over, onderaan in je boek op blz. 225!

Klein schrijven!

Zoogdieren > longen

Vogels > longen

Reptielen > longen

Jonge amfibie > kieuwen en huid

Volwassen amfibie > huid (+ longen)

Vissen > kieuwen

Eencelligen > celmembraan

Longen

Zoogdieren, vogels en reptielen

Reptielen > koudbloedig dus hoeven lichaamstemperatuur niet op peil te houden > 

minder verbranding > minder O2 nodig > oppervlakte longen van reptielen is daarom kleiner

Huid

Zuurstof wordt via het weefselvloeistof naar de haarvaten getransporteerd

Kieuwen

Hierin liggen veel haarvaten

Opname O2 en afgifte CO2

Ademen met kieuwen

Tracheeën 

Luchtbuizen in het insectenlichaam 

Via openingen aan de zijkant van het lichaam komt lucht in de tracheeën, die openingen heten stigma's. 

Tracheeën vertakken zich steeds verder tot aan spieren en organen = lucht met O2 komt overal in het lichaam terecht

O2 wordt vanuit tracheeën opgenomen in de cellen> groot opp dus gaat snel

Bij veel soorten insecten zitten vooral stigma's in het achterlijf

> door pompende bewegingen achterlijf = verversen lucht

Geen ademhalingsorganen

Gaswisseling vindt plaats via het celmembraan

Waarmee haalt een kip adem?

1. Longen
2. Kieuwen
3. Tracheeën
4. Huid

Waarom zijn tracheeën sterk vertakt?

1. Hierdoor hoeft de insect zijn achterlijf niet te bewegen
2. Hierdoor kan er langzaam gaswisseling plaats vinden
3. Hierdoor hebben de tracheeën een groter oppervlakte
4. Hierdoor hoeft er geen lucht ververst te worden

Welke organismen gebruiken stigma's bij de ademhaling?

1. Eencelligen
2. Zoogdieren
3. Insecten
4. Vissen

Bij dit dier vindt gaswisseling via de longen en de huid

1. Juist
2. Onjuist

Bij dit dier vindt gaswisseling plaats via.......

1. Kieuwen
2. Longen
3. Tracheën
4. Huid

Wat wordt er uitgewisseld bij gaswisseling bij dieren?

1. Water en koolstofdioxide
2. Zuurstof en water
3. Koolstofmonoxide en zuurstof
4. Zuurstof en koolstofdioxide

Welke dieren gebruiken tracheeën voor gaswisseling

1. Vogels
2. Insecten
3. Spinnen
4. Eencelligen

Waar vindt bij eencellige dieren de gaswisseling plaats

1. In de celkern
2. In de vacuole
3. Op het celmembraan
4. In de bladgroenkorrels

Wat zijn tracheeën?

1. Kleine openingen in bladeren
2. Buisjes die zuurstof naar de cellen brengen
3. Kieuwplaatjes in een kiew
4. Een type insecten

Onderdeel A heet...

1. Trachee
2. Stigma