Wereldeconomie 4.7 t/m 4.11

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Welkom

5 vwo ECONOMIE  ||  2022-2023

Vanuit wie komt het monetair beleid?

Begrotingsbeleid

Inkomsten en uitgaves van de overheid.

• Belastingen
• Overheidsbestedingen (uitkeringen, projecten). 

Procyclisch en anticyclisch begrotingsbeleid

De overheid kan negatieve gevolgen van een laag- of hoogconjunctuur proberen tegen te gaan, door de overheidsbestedingen en/of de belastingen aan te passen.

Procyclisch begrotingsbeleid: als het de golfbeweging van conjunctuur versterkt.

Anticyclisch begrotingsbeleid als het te conjunctuurbeweging probeert afremt.

Anticyclisch of procyclisch conjunctuurbeleid

Hoe zou de overheid dat kunnen doen?

Anticyclisch begrotingsbeleid

De overheid kan negatieve gevolgen van een laagconjunctuur proberen tegen te gaan, door de overheidsbestedingen en/of de belastingen aan te passen: 

Dit heet anticyclisch begrotingsbeleid.

Wat doet de overheid in een laagconjunctuur bij een procyclisch beleid?

1. Overheidsbestedingen verhogen
2. Overheidsbestedingen verlagen

Stabiliteitspact

Stabiliteitspact:
Afspraken om aan de euro mee te mogen doen (EMU = Economische Monetaire Unie) 

• Laag begrotingstekort. Max 3% van BBP  
• Kleine staatsschuld. Max 60% van BBP  

Doel: dit alles om de waarde van de euro stabiel te houden.

• Niet te grote verschillen in inflatie en rente. 

Consequenties 

Boete

--> landen komen daardoor nog meer in de problemen.

• Economische schokken kunnen er toch voor zorgen dat landen de regels overtreden (coronapandemie).  

No-bail-outclasule

• Landen mogen niet elkaars schulden overnemen. 

Staatsschuldquote/financierings tekort

De staatsschuldquote is staatsschuld als percentage van het nationaal inkomen. Deze mag maximaal 60% zijn.

Toekomstige belastinginkomsten

Rente- en aflossingsverplichtingen worden betaald met toekomstige inkomsten in plaats van de huidige inkomsten. 

• Alleen lenen voor de toekomst van generaties. 
• Bijvoorbeeld; onderwijs, klimaat, infrastructuur. 

Voorraad- of stroomgrootheid

Twee beweringen over de staatsschuldquote.
I. Als de staatsschuld stijgt, stijgt de staatsschuldquote.
II. De staatsschuldquote is een voorraadgrootheid.
Welke bewering(en) is/zijn juist?

1. Beide zijn goed
2. I is goed en II is fout
3. I is fout en II is goed
4. Beide zijn fout

Twee beweringen over het stabiliteitspact:

I. De staatsschuld en het overheidstekort zijn stroomgrootheden.
II. Aflossingen op de staatsschuld zijn een voorbeeld van een voorraadgrootheid

Welke bewering(en) is/zijn juist?

1. Beide zijn goed
2. I is goed en II is fout
3. I is fout en II is goed
4. Beide zijn fout

I: Het stabiliteitspact is een verdrag waaraan alle landen in de EU zich moeten houden.
II: Volgens het stabiliteitspact mag het begrotingstekort niet hoger zijn dan 3% van het BBP.

1. beide juist
2. beide onjuist
3. alleen I juist
4. alleen II juist

Aan het werk

Maken 4.7 t/m 4.11

Nakijken

• Wat heb je goed gedaan?
• Wat kun je beter doen?

Lees de tekst

• Onderstrepen
• Samenvatten