10.2 Puberteit

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Ben je startklaar?

- Doe je telefoon in de telefoontas.

- Jas aan de kapstok of in je kluisje.

- Tas van tafel.

- Pet of capuchon af.

- Boek en laptop op tafel.

- Had je huiswerk? Zo ja, heb je dat gedaan?

 

Voer de code in in LessonUp!

Draai je laptop achterstevoren!

Planning

• Voorkennis testen
• Uitleg

        Lichamelijke veranderingen
        Start van de puberteit
        Genderdysforie

• Huiswerk
• Afsluiten

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen welke geslachtskenmerken jongens en meisjes bij de geboorte hebben en hoe die tijdens de puberteit veranderen.
  
• Je kunt beschrijven door welke hormonen jongens en meisjes veranderen in de puberteit.
  
• Je kunt uitleggen wat transgender zijn betekent.
  
• Je kunt uitleggen welke vijf stappen iemand doorloopt bij een geslachtsverandering.

Hoofdstuk 10

Opgroeien

Puberteit

Relaties

Soa's

Hersenen veranderen

SO vrijdag

24-03-2023

Schrijf in je agenda

Som is niet leidend

Wanneer eindigt de puberteit?

1. Als je okselhaar hebt en lang genoeg geworden bent.
2. Als je 16 jaar oud bent.
3. Als de lichamelijke veranderingen die bij de puberteit horen, zijn voltooid.

Waar worden hormonen gemaakt?

1. In hormoonklieren
2. In je bloed
3. In je grote hersenen

Hoe worden hormonen door je lichaam vervoerd? Via..

1. Hormooncellen
2. De bloedsomloop
3. Zenuwcellen
4. Receptor cellen

Welk hormoon stuurt de cel hiernaast aan?

a. De linker vorm

b. De middelste vorm

c. De rechter vorm

Welk hormoon stuurt de cel hiernaast aan?

a. De linker vorm

b. De middelste vorm

c. De rechter vorm

Lichamelijke veranderingen

Geslachtskenmerken = alle verschillen tussen jongens en meisjes

• Primaire geslachtskenmerken = zichtbaar vanaf de geboorte.

• Secundaire geslachtskenmerken = ontwikkelen tussen het 10e en 16e levensjaar (tijdens de puberteit).
• Tertiaire geslachtskenmerken = niet lichamelijke verschillen tussen jongens en meisjes, zoals kleding en gedrag

Wat betekent 'vruchtbaarheid'?

Wat betekent 'vruchtbaarheid'?

Vruchtbaar = als je je kunt voortplanten

Meisjes maken eicellen en worden ongesteld.

Jongens maken zaadcellen en krijgen hun eerste zaadlozing.

geslachtskenmerken die vanaf de geboorte zichtbaar zijn: penis of schaamlippen

Verschillen in kleding en hoe je je gedraagt

Lichamelijke verschillen die zich ontwikkelen tijdens de puberteit

Primaire geslachtskenmerken

Secundaire geslachtskenmerken 

Tertiaire geslachtskenmerken

Andere veranderingen

1. Acne = Puistjes door ontstekingen van verstopte talgklieren.

• Talg = Een vettige stof die je huid beschermt

2. Meer zweten

3. Veranderingen in emoties

4. Ontwikkeling van je eigen identiteit

Start van de puberteit

Hypofyse produceert hormonen die de geslachtorganen aanzetten om geslachtshormonen te produceren.  

• Jongens: testosteron
• Meisjes: Oestrogeen

Transgender

Gender = geslacht

Genderdysforie = wat je hebt als je gevoel en gedrag 

niet overeenkomen met je geslacht.

• Transgender = mensen met genderdysforie.
• Transseksueel = wanneer je je geslacht verandert.
• Travestiet = verkleedt zich af en toet als iemand van 

      het andere geslacht, maar heeft niet het gevoel in het 

      verkeerde lichaam te zijn geboren.

Geslachtsverandering

1. Algemeen lichamelijk en psychologisch onderzoek

Weet je het wel zeker?

2. Hormoonbehandeling

- medicijnen die je eigen geslachtshormonen onderdrukken.

- hormonen van het andere geslacht

3. Een ‘real life test’:

• Gedurende 1,5-2 jaar leven in de andere geslachtsrol

4. Verschillende operaties 

• Borstvergroting of verkleining, gezichtsoperaties, stemverandering

5. Geslachtsoperatie

• geslachtsorganen worden verwijderd en er komen geslachtsorganen van het andere geslacht voor in de plaats (18+).

Wat?	Maken: 10.2 opdr. 3,4, 7-17
Hoe?	In je (online) boek. Werkbladopdrachten maak je in je schrift. Fluisterend overleggen of muziek luisteren.
Hulp?	Steek je hand op. Als je geen muziek luistert mag je ook overleggen met je buurman/buurvrouw.
Tijd?	15 minuten
Klaar?	Je mag nu aan de slag met huiswerk voor een ander vak!
Opbrengst	Als je klaar bent heb je je huiswerk af! Nu weet je meer over de stof.