ST 5.3.1 Tractus circulatorius in de zwangerschap

• Verloskunde
• HBO
• Studiejaar 1

ST 5.3.1 Tractus circulatorius in de zwangerschap

Kim, Julia & Maud

Inleiding 

• Aanpassingen tractus circulatorius
• Casus & klachten

Weekdoel 2

De aanpassingen van het cardiovasculaire systeem aan de zwangerschap verklaren.

Welke aanpassingen in de zwangerschap kunnen jullie benoemen?

Aanpassing totaal bloedvolume

↑ 1200-1600 cc 

Met name plasmavolume (75%)

Vanaf 6-8 weken tot 32-34 weken AD

Door:

• opname en resorptie van H₂O en zouten
• compensatie voor ↓ perifere vaatweerstand en ↓ bloeddruk

Aanpassing cardiac output

Stijgt met 30-50% 

De helft is al gestegen bij 8 weken AD

Door stijging van slagvolume & hartfrequentie:

Sv: ↑ contractiliteit en groter bloedvolume

Hf: ↑ 10-20 slagen p/min bij 32 weken AD

Aanpassing systemische vaatweerstand

↓ 20-30%

Vanaf 5 weken AD

Dieptepunt 14-24 weken AD

Daarna weer een stijging tot AT-datum 

Door: 

• versoepeling collageenvezels
• hypertrofie glad spierweefsel
• vasodilatatie

Door welke hormonen?

Aanpassing systemische vaatweerstand

↓ 20-30%

Vanaf 5 weken AD

Dieptepunt 14-24 weken AD

Daarna weer een stijging tot AT-datum 

Door: 

• versoepeling collageenvezels
• hypertrofie glad spierweefsel
• vasodilatatie

Progesteron, NO, prostacycline en relaxine

Aanpassing systemische bloeddruk

Daalt met name in midden van zwangerschap

'Mid pregnancy drop'

Door:

• ↓ vaatweerstand
• vasodilatatie (progesteron, NO, prostacycline en relaxine)

Aanpassing zuurstofconsumptie

↑ 20-30% over gehele zwangerschap

Door:

• verhoogde metabole activiteit 

Casus

Er komt een mevrouw G1P0 van 25 weken AD bij jou op spreekuur. Ze geeft aan dat ze de laatste tijd het gevoel heeft dat haar hart een sprongetje maakt, dus een slag over slaat. 

Wat is hiervan de oorzaak? En hoe leg je dit uit aan mevrouw?

Hartkloppingen

Verandering in hartritme door verstoring van elektrische geleiding

Dit wordt uitgelokt door ↑ slagvolume, hartfrequentie → cardiac output en door hormoonverschillen

Zodra mevrouw op de onderzoeksbank gaat liggen, geeft ze aan dat ze ook wat duizelig is. Wanneer je foetale harttonen gaat luisteren hoor je ook veranderingen in het hartritme.

Wat is hiervan de oorzaak?

1. Anemie
2. Vena cava inferior syndroom
3. Te laag glucosgehalte

Duizeligheid

• Kan ontstaan in de zwangerschap door meerdere factoren
• Hemodynamische veranderingen zorgen voor een vertraagd mechanisme → duizeligheid

Kan ook gevolg zijn van anemie of vena cava inferior syndroom

Vena cava inferior syndroom

Uterus drukt vena cava inferior dicht

↓ bloed stroomt terug naar hart, bloeddruk en slagvolume  ↓ 

Vrouwen kunnen last hebben van:

• Duizeligheid
• Misselijkheid
• Zwakte
• Flauwvallen

Left lateral tilt

Bronnen

• Cunningham, F. G., Leveno, K. J., Dashe, J. S., Hoffman, B. L., Spong, C. Y., & Casey, B. M. (2022). Williams Obstetrics 26e. McGraw Hill Professional.
• Blackburn, S. T. (2017). Maternal, Fetal, & Neonatal Physiology.