AE 3 Les 3 Geldschepping en Secundaire Banken

• economische vakken
• Secondary Education

2.2 Geldschepping

Bank is een instelling die er haar bedrijf van maakt KREDIETEN  te verlenen, hetzij uit eigen, het zij uit van derden verkregen, het zij uit geschapen middelen.

Primaire banken zijn banken die in staat zijn om geld te scheppen. Ze kunnen ervoor zorgen dat de geldhoeveelheid groter of kleiner wordt.

Voorbeelden
Primaire banken

Voorbeelden van geldschepping:

Je hebt 100,- op je rekening en pint 175,-. Je staat nu 75,- in het "rood". Er is nu 75,- meer in omloop => geldschepping

Je sluit een persoonlijke lening om je huis op te knappen. De bank stort 7500,- op je rekening => geld was er eerst niet, nu wel => geldschepping

Je hebt 1500,- op je rekening staan. Je pint 100,-.

Is er sprake van geldschepping? Nee, maatschappelijke geldhoeveelheid is hetzelfde gebleven

Eerst 1500,- giraal geld

Nu 1400,- giraal geld en 100,- chartaal geld

Maatschappelijke geldhoeveelheid

Al het girale en chartale geld in handen van niet-geldscheppende instellingen (consumenten, bedrijven en secundaire banken) heet de maatschappelijke geldhoeveelheid. 

De centrale bank regelt de hoeveelheid geld in een land / gebied. 

Niet-geldscheppende instellingen zijn:

- Gezinnen

- Bedrijven

- Secundaire banken

Geldscheppende instellingen zijn:

- De Centrale bank (brengt bankbiljetten in omloop)

- de Staat (brengt munten in omloop)

- De primaire banken (brengen giraal geld in omloop)

=> Secundaire banken kunnen geld lenen maar scheppen geen geld.

Zodra er geld op een rekening van een persoon of een bedrijf stort dat er nog niet op stond, wordt er geld geschapen, maar er zijn 2 uitzonderingen:

1. bij een storting op eigen rekening bij een bank.

2. bij een overboeking van de ene rekeninghouder naar de andere

Bij geldvernietiging wordt de maatschappelijke geldhoeveelheid kleiner.

Geldvernietiging is wanneer je geld terugbetaalt aan de Bank. Door je krediet af te lossen of het bedrag dat je rood stond aan te zuiveren.

Spaargeld overmaken naar je betaalrekening (rekening courant) is...

1. Transformatie (niet-geld wordt geld of andersom)
2. Substitutie (giraal wordt chartaal of andersom)
3. Geldvernietiging
4. Geldschepping

Je hypotheek terugbetalen is ...

1. Transformatie
2. Substitutie
3. Geldvernietiging
4. Geldschepping

De Nederlandse Bank

De Centrale bank geeft voorschriften over de bedragen die de banken mogen uitlenen om te voorkomen dat er veel geld in omloop komt ( kans op inflatie). Ook kunnen ze de officiële rente verhogen, dan wordt het lenen ook duurder.

vragen

VRAGEN? 

Huiswerk:

Maak vraag 7 t/m 14