Sovjet-Unie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Sovjet-Unie

Lesdoel

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen op welke manier de Russische Revolutie verliep, wat de oorzaken en gevolgen ervan zijn.

Context

- Agrarisch land

- Late industrialisatie

- Alleenheersschappij van de Tsaar

- 1904 nederlaag tegen Japan

--> demonstraties; bloedige zondag

--> Doema

--> Sovjets

Russische Revolutie 

De Russiche revolutie 1917

- WOI gaat slecht voor Rusland en het leger en de arbeiders komen in opstand in 1917 (februari revolutie)

- Tsaar Nicolaas II wordt afgezet.

Er komt een voorlopige regering.

- De verbannen communistisch leider van de Russische communisten komt terug in Rusland. Dit ontwaakt de oktoberrevoluties.

- 3 maart 1918: Lenin sluit vrede met Duitsland. 

Bolsjewieken (roden) <--> Mensjewieken (witten)

Communisten <--> sociaal democraten

--> SU:

- eenpartijstaat

- gelijkheid

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen  hoe Stalin de Sovjet-Unie veranderde in een extreemlinkse dictatuur en hoe de bevolking leefde onder zijn bewind.

De Sovjet Unie

• Nationaliseren van bedrijven
• Alle grond onder toezicht van de staat --> hongersnood van 1921 -->
• NEP nieuwe economische politiek --> meer vrijheden
• 1924: Lenin ✝︎ --> machtstrijd tussen Stalin en Trotski
• 1928: Planeconomie; 5 jarenplan --> investeren in de zware industrie en collectiveren van de landbouw (Kolchozen)

            Totalitaire samenleving

Onder Stalin werd de Sovjet-Unie een extreemlinkse totalitaire samenleving:

Een samenleving waarin de overheid alle macht in handen heeft en grote invloed heeft op het leven van de burgers. 

In een totalitaire samenleving is het individu onbelangrijk.

KENMERKEN:

1. Planeconomie

2. Dictatuur

3. Persoonsverheerlijking

4. Indoctrinatie

Komsomol: de Hitler-Jugend van de Sovjet-Unie

Al het goede kwam van Stalin!

5: Terreur!

• Stalin zag overal tegenstanders, vooral in mensen die een belangrijke rol in het bestuur of leger hadden.
• Tussen 1934 en 1938 laat Stalin rond de 1 miljoen 'tegenstanders' oppakken en veroordelen.
• De Sovjet-Unie wordt zo 'gezuiverd'.

Stalin gebruikte alles om zijn macht in het land te vergroten en te behouden. 

Stalin bepaalde wat er in de kranten én de geschiedenisboeken kwam te staan: vroegere medestanders werden 'er uit geschreven'

Hoe noemen we dit?

originele foto 1918

eerste vervalsing 1924

tweede vervalsing 1926

Goelag

• Miljoenen 'tegenstanders' kwamen terecht in een goelag, een strafkamp.
• In deze 'opvoedingskampen' moesten de gevangenen, onder zeer zware omstandigheden, dwangarbeid verrichten.
• Sommige van deze kampen hadden niet eens hekken, omdat ontsnappen zinloos was: de kou en de wolven zouden je uiteindelijk wel doden.
• Er zijn ca 12 miljoen mensen omgekomen in deze kampen.
  

Showprocessen

• Tegenstanders werden (meestal) vals beschuldigd en werden in een oneerlijke rechtszaak tot zware straffen veroordeeld.
  

• Bij dit soort showprocessen stond de uitkomst al vast voordat de rechtszaak was begonnen ofwel men was schuldig.

Positie van de Sovjet-Unie tussen 1917-1941

• Moeizame relatie met andere landen
  

• Enige communistische land ter wereld

• Erg gesloten land

• Niet-democratisch 

Buitenlands beleid van Stalin:

• Anti-Westers (Geallieerden hadden Witten geholpen in burgeroorlog en idelogische verschillen)
• Na Conferentie van München (september 1938) zochten Stalin  en Hitler toenadering
• Gevolg: Niet-aanvalsverdrag met Duitsland (aug. 1939)  Molotov-Ribbentroppact
  
• na aanval van Hitler op Rusland (22 juni 1941) (Operatie Barbarossa) werkt Stalin samen met Engeland en Amerika ('De Grote Drie')

Het Molotov-Ribbentroppact

het huwelijk sneuvelt.... Hitler valt Stalin aan

...en start operatie Barbarossa 22 juni 1941

Opdracht

Maak een tijdlijn van 1900-1953

Zet de belangrijkste gebeurtenissen in de tijdlijn 

Teken 5 symbolen bij de tijdlijn 

Zet op de achterkant in 2 rijen de belangrijkste personen en begrippen uit die tijd.  

Tijdlijn: 55 punten 

Personen: 20 punten

Begrippen: 20 punten

Vormgeving: 5 punten

VOGGP

verschijnsel

ontwikkeling

gebeurtenis

gedachtegang

persoon

Leerdoelen

Kennis en vaardigheden:

* Kennis

* Historisch denken

* bertrouwbaarheid en representativiteit van bronnen

* objectief - subjectief

* aanleiding - oorzaak - gevolg

* tijd- en plaatsgebondenheid

*continuïteit en discontinuïteit