Oorzaak en gevolg

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 3

Geschiedenis vaardigheden: 

Oorzaak en gevolg

Met behulp van signaalwoorden. 

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen wat oorzaken (direct en indirect), gevolgen (korte en lange termijn) en de aanleiding is.

Deze kan je terug vinden in de tekst, met behulp van signaalwoorden. 

Wat weet jij van oorzaak en gevolg?

Waarom?

• Wat als de Vrede van Versailles niet zo hard was geweest? Was er dan een Tweede Wereldoorlog uitgebroken? 

• Historici vragen zich niet alleen af wat er in het verleden gebeurde, maar ook waarom dingen gebeurden (verklaring)

• Hierbij worden de begrippen oorzaak en gevolg gebruikt.  

Oorzaak en gevolg 

• Culturele 
  
• Religieuze
• Sociale
• Politieke 
• Economische
  

Oorzaak en gevolg 

Oorzaak = Waarom iets is (reden). 

Gevolg = Het geen wat er daarna komt (reactie). 

Een gebeurtenis heeft vaak meerdere oorzaken.. De aanleiding  

= de druppel die de emmer deed overlopen.  

Oorzaak

• Directe oorzaken (vaak de aanleiding) 

Kort van te voren 

• Indirecte oorzaken 
  

Speelt al langer een rol 

Oorzaken van meer en van minder belang. 

Incidentele oorzaak = bijkomstig

Structurele oorzaak = komt steeds terug 

Sommige oorzaken zijn minder belangrijk dan andere.

Dit kan bijvoorbeeld te maken hebben met hoevaak iets voorkomt.

Gevolg 

• Gevolgen op de korte termijn 

• Gevolgen op de lange termijn 

Gevolgen op de korte termijn worden snel na de oorzaken duidelijk. Andere gevolgen zijn pas later merkbaar. 

Gevolgen van meer en van minder belang. 

Sommige gevolgen zijn belangrijker dan andere.

Dit heeft te maken met het aantal mensen die de verandering ondergaat en/of hoe hun leven veranderd. 

Welke signaalwoorden die over oorzaak en gevolg gaan ken jij?

Signaalwoorden in teksten 

• Geven aan als er iets belangrijks bij komt
• Verschillende soorten signaalwoorden
• Oorzaak en gevolg;

Door signaalwoorden kan je achter oorzaak en gevolg verbanden komen in teksten;

Voorbeelden:

• want                            • dat heeft alles te maken met

• doordat                      • door (dit alles)

• daardoor                    • op grond van

• waardoor                   • ten gevolge van

• dat komt door          • als gevolg van

Signaalwoorden 

; Kunnen iets zeggen over hoe belangrijk het is (waarde)

; Kunnen iets zeggen over de termijn (lang of kort)

; Kunnen iets zeggen over connecties met andere gebeurtenissen (structureel)

; Kunnen iets zeggen over de snelheid van de ontwikkeling (direct of indirect)

; Bevestiging of ontkenning een eerder benoemdpunt 

Volgorde van signaalwoorden

Begrippen uit deze les

• Oorzaak
• Directe oorzaken 
• Incidentele oorzaken
• Gevolg
• Korte termijn gevolg
• Lange termijn gevolg
• Aanleiding 
• Signaalwoord 

Schrijf 1 ding op die je deze les hebt geleerd

Stel 1 vraag over iets dat je deze les nog niet zo goed hebt begrepen