Schakelaars

• Elektriciteit
• Secundair onderwijs

Basisschakelaars.

Deze les gaat over de schakelaars die we zullen gebruiken in de praktijk lessen elektriciteit.

Wat zijn schakelaars?

Een schakelaar is een onderdeel in een elektrisch netwerk dat de elektrische stroom kan onderbreken door de geleiding te verbreken. Een schakelaar kan zo de verbinding maken (gesloten) of breken (open). 

Basisschakelaars 

Er bestaan veel verschillende schakelaars,

 maar daar van gaan wij er vijf verschillende

 van gebruiken dit jaar 

Welke verschillende soorten schakelaar ken je ?

Dit zijn onze basisschakelaars.

Enkelpolige schakelaar.

Dubbelpolige schakelaar.

Wisselschakelaar.

Kruisschakelaar.

Serieschakelaar.

We hebben allemaal enkels
schakelaars in huis,
waar staan ze bij u in huis en
wat bedienen ze ?

De eerste basisschakelaars.

Enkelpolige schakelaar

Dubbelpolige schakelaar

Wisselschakelaar

Kruisschakelaar

Serieschakelaar

Enkelpolige schakelaar.

Enkelpolige schakelaar.

Een enkelpolige schakelaar is een schakelaar met twee aansluitklemmen en één schakelknop die de fasedraad van de schakeldraad onderbreekt of verbindt. Hij is daarmee de meest eenvoudige schakelaar die wordt toegepast in de elektrotechniek. Je kan een enkelpolige schakelaar gebruiken om het licht vanop één plaats te bedienen, bijvoorbeeld in een bureau. 

De tweede basisschakelaars.

Enkelpolige schakelaar

Dubbelpolige schakelaar

Wisselschakelaar

Kruisschakelaar

Serieschakelaar

Dubbelpolige schakelaar.

Dubbelpolige schakelaar.

Een dubbelpolige schakelaar is een schakelaar met vier aansluitklemmen (1, 2, L1, L2). De werking is gelijk aan twee parallelle enkelpolige schakelaars die mechanisch gekoppeld zijn. Het doel van deze schakelaar is het gelijktijdig sluiten of onderbreken van beide draden (de nuldraad en de fasedraad) in de stroomkring. Zo kan het gehele circuit achter de schakelaar spanningsvrij worden gemaakt.

De derde basisschakelaars.

Enkelpolige schakelaar

Dubbelpolige schakelaar

Wisselschakelaar

Kruisschakelaar

Serieschakelaar

Wissel schakelaar.

Wissel schakelaar.

Een wisselschakelaar is een schakelaar met één toets en drie aansluitklemmen (COM, L1 en L2). De wisselschakelaar wordt ook wel een universele schakelaar genoemd, omdat je hem op twee verschillende manieren kan gebruiken. Zo kan je de wisselschakelaar enkelpolig aansluiten, om het licht vanop één plaats te bedienen. Of je kan de wisselschakelaar gebruiken als onderdeel van een wisselschakeling, om het licht vanop twee plaatsen te bedienen.

De vierde basisschakelaars.

Enkelpolige schakelaar

Dubbelpolige schakelaar

Wisselschakelaar

Kruisschakelaar

Serieschakelaar

Kruis schakelaar.

Kruisschakelaar.

Een kruisschakelaar is een schakelaar met vier aansluitklemmen (A1, A2, B1 en B2) en één schakelknop. De kruisschakelaar verbindt of onderbreekt twee wisselschakelaars met elkaar middels vier schakeldraden. Zo kan je eenzelfde lichtpunt bedienen vanop drie of meer verschillende plaatsen. De kruisschakelaar wordt toegepast bij een zogenaamde kruisschakeling.

De vijfde basisschakelaar.

Enkelpolige schakelaar

Dubbelpolige schakelaar

Wisselschakelaar

Kruisschakelaar

Serieschakelaar

Serieschakelaar

Serie schakelaar.

Een serieschakelaar is een schakelaar met drie aansluitklemmen en twee schakelknoppen. Het zijn eigenlijk twee enkelpolige schakelaars in éénzelfde behuizing. Een serieschakelaar kan vanuit één plek, twee lichtpunten of twee lampgroepen in of uitschakelen. Zo kan je bijvoorbeeld in een grote ruimte kiezen welke lampen je wil laten branden. 

Hoeveel aansluitpunten hebben de enkelpolige schakelaars?

Hoeveel aansluitpunten hebben de dubbelpolige schakelaars?

Hoeveel aansluitpunten hebben wisselschakelaars?

Hoeveel aansluitpunten hebben kruisschakelaars?

Hoeveel aansluitpunten hebben serieschakelaars?

Bekijk nu aandachtig elke filmpje over het aansluiten van de verschillende schakelaars.

Enkelpolige Schakelaar

Dubbelpolige schakelaar

Wisselschakelaar

Kruisschakelaar

Wisselschakelaar

Enkelpolige schakelaar

Een samenvatting over de enkelpolige schakelaar.

Hoe die werkt en waar we deze voor gebruiken.

Kan een enkelpolige schakelaar gebruikt worden als dimmer?

1. Ja, als er gebruik gemaakt wordt van een speciale lamp
2. Nee, daarvoor is een speciale dimmer nodig
3. Ja, maar alleen bij laag wattage
4. Ja, als er gebruik gemaakt wordt van een speciale stroombron

Hoe werkt een enkelpolige schakelaar?

1. Door het schakelcontact te beschermen wordt het elektrische circuit onderbroken of gesloten
2. Door het schakelcontact te splitsen wordt het elektrische circuit onderbroken of gesloten
3. Door het schakelcontact te openen of te sluiten wordt het elektrische circuit onderbroken of gesloten
4. Door het schakelcontact te versterken wordt het elektrische circuit onderbroken of gesloten

Waarvoor gebruiken we een enkelpolige schakelaar?

1. Om een elektrisch circuit te beschermen
2. Om een elektrisch circuit te openen of te sluiten
3. Om een elektrisch circuit te splitsen
4. Om een elektrisch circuit te versterken

Dubbelpolige schakelaar

Een samenvatting over de dubbelpolige schakelaar.

Hoe die werkt en waar we deze voor gebruiken.

Wat is het verschil tussen een dubbelpolige schakelaar en een enkelpolige schakelaar?

1. Een dubbelpolige schakelaar is duurder dan een enkelpolige schakelaar
2. Een dubbelpolige schakelaar heeft meer contactpunten dan een enkelpolige schakelaar
3. Een dubbelpolige schakelaar schakelt twee stroomkringen, een enkelpolige schakelaar maar één
4. Een dubbelpolige schakelaar is groter dan een enkelpolige schakelaar

Kan een dubbelpolige schakelaar meer dan twee contactpunten hebben?

1. Nee, een dubbelpolige schakelaar heeft altijd twee contactpunten
2. Ja, dat is mogelijk
3. Nee, dat is niet mogelijk
4. Ja, maar dan is het geen dubbelpolige schakelaar meer

Hoe werkt een dubbelpolige schakelaar?

1. Door het openen en sluiten van drie contactpunten
2. Door het openen en sluiten van twee contactpunten
3. Door het openen en sluiten van één contactpunt
4. Door het draaien van een knop

Kruisschakelaar

Een samenvatting over de kruisschakelaar.

Hoe die werkt en waar we deze voor gebruiken.

Wat is het voordeel van een kruisschakelaar?

1. Je kunt een lamp vanaf meerdere locaties bedienen zonder extra bedrading
2. Je kunt de lamp vanaf slechts één locatie bedienen
3. Je hebt minder schakelaars nodig om een lamp te bedienen
4. Je kunt meer lampen bedienen dan met andere schakelaars

Hoe herken je een kruisschakelaar op een schakelschema?

1. Aan het rechthoekige symbool dat tussen de schakelaars staat
2. Aan het vierkante symbool dat tussen de schakelaars staat
3. Aan het kruissymbool dat tussen de schakelaars staat
4. Aan het driehoekige symbool dat tussen de schakelaars staat

Hoeveel schakelaars zijn nodig om een kruisschakeling te maken?

1. Precies vier
2. Maximaal twee
3. Minimaal drie
4. Meer dan vijf

Wisselschakelaar

Een samenvatting over de kruisschakelaar.

Hoe die werkt en waar we deze voor gebruiken.

Wat is het verschil tussen een wisselschakelaar en een kruisschakelaar?

1. Een wisselschakelaar heeft twee schakelaars en een kruisschakelaar heeft drie of meer schakelaars.
2. Een wisselschakelaar is goedkoper dan een kruisschakelaar.
3. Een kruisschakelaar wordt alleen gebruikt in de keuken.
4. Een wisselschakelaar wordt alleen gebruikt in de slaapkamer.

Hoe herken je een wisselschakelaar?

1. Aan de twee wisselcontacten.
2. Aan het aantal drukknoppen op de schakelaar.
3. Aan de aanwezigheid van een dimmer.
4. Aan de kleur van de schakelaar.

Hoeveel schakelaars heb je minimaal nodig voor een wisselschakeling?

1. Twee.
2. Vier.
3. Eén.
4. Drie.

Kruisschakelaar

Een samenvatting over de kruisschakelaar.

Hoe die werkt en waar we deze voor gebruiken.

Waar wordt een kruisschakelaar vaak gebruikt?

1. In de slaapkamer
2. In trappenhuizen en gangen
3. In de badkamer
4. In de keuken

Hoe herken je een kruisschakelaar?

1. Aan het aantal knoppen op de schakelaar
2. Aan de wisselschakelaar met vier aansluitklemmen
3. Aan de grootte van de schakelaar
4. Aan de kleur van de schakelaar

Wat is het voordeel van een kruisschakeling?

1. Je kunt op meerdere plekken een lamp bedienen
2. Je kunt meerdere lampen bedienen met één schakelaar
3. Je kunt de lamp automatisch laten aangaan
4. Je kunt de lamp harder en zachter zetten

Dit was een les over de basis schakelaars