Herhaling Multiculturele Samenleving

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

Cultuur =

Een groep mensen 

met dezelfde 

normen, waarden 

en gewoonten

Wat zijn waarden?

Waarden =

De principes of uitgangspunten die 

je belangrijk vindt 

in het leven

Wat zijn normen?

Normen =

Regels hoe jij en anderen zich 

moeten gedragen

Maatschappelijk probleem

Hoe zat het ook alweer? 

Vier kenmerken van een maatschappelijk vraagstuk

1. Er moet sprake zijn van een sociaal probleem -> veel mensen vinden de situatie onwenselijk  
2. Er bestaan meestal verschillende meningen over de oplossing van het probleem -> betrokken personen/groepen hebben vaak verschillende waarden, normen, belangen
   
3. Het moet gaan om een probleem dat opgelost kan worden door middel van gezamenlijke actie of door de politiek.
   
4. Het vraagstuk krijgt de aandacht van de media en het krijgt daardoor de aandacht van de publieke opinie en de overheid. 

Dillema's 

Als je een maatschappelijk probleem wilt oplossen krijg je vaak te maken met dilemma’s.

                          Een lastige keuze tussen twee dingen die

                          allebei voordelen of juist nadelen hebben

Voorbeeld: Dilemma's

Dilemma =

Je mening vormen over een maatschappelijk probleem

Wat heb je nodig voor een goede mening?

Je moet de feiten kennen. Feiten kun je: 

• controleren en/of bewijzen

Je moet het probleem van verschillende kanten kunnen bekijken.

Je hebt argumenten nodig => redenen die aangeven dat jouw mening goed is.

Dominante cultuur

• De normen, waarden en gewoonten van de meeste mensen in een land
  

• Bijvoorbeeld: de intocht van Sinterklaas of 's avonds rond zes uur warm eten

• Maar ook: vrijheid van meningsuiting en gelijke behandeling van vrouwen

Subculturen

• Een subcultuur is de cultuur van een kleine groep binnen de samenleving, bijvoorbeeld door: muzieksmaak, land van herkomst, werk of geloof

• Je gedraagt je volgens deze normen, waarden en gewoonten

• Je hoort meestal niet bij één subcultuur

Ethnische subculturen

Subculturen gebaseerd op

land van herkomst, zoals: 

Turken, Surinamers, Antilianen, Marokkanen

Migreren

• Migreren betekent verhuizen

• Emigratie is verhuizen naar een ander land

• Immigratie is als mensen uit andere landen in Nederland zijn komen wonen

• Zolang er mensen zijn komt migratie voor

Veiligheid

Door oorlog in het eigen land of 

een andere politiek mening loopt men gevaar

Deze vluchtelingen zoeken asiel (veilige plaats)

Werk

Arbeidsmigranten (vroeger: gastarbeiders)

komen naar Nederland om hier tijdelijk te werken

In de jaren '60 en '70 van de 20e eeuw: Turken, Marokkanen, Spanjaarden enz.

In de jaren '00 en '10 van de 21e eeuw: Polen, Roemenen en Bulgaren

Koloniaal verleden

Toen de Nederlandse kolonies onafhankelijk werden,

kozen veel inwoners voor meer zekerheid in Nederland

Sommigen waren bang voor de onzekere economische of 

politieke situatie in hun eigen land

Gezin

Gezinshereniging: 

gezin mag overkomen uit ander land, als bijvoorbeel de vader hier al woont

Gezinsvorming:

je haalt iemand uit het buitenland om mee te trouwen

Studie

Studeren in Nederland levert voordelen op voor de

buitenlandse student, maar ook voor de Nederlandse economie

3 Verdragen

• Verdrag van Geneve:  als je uit een oorlogsland komt (vluchteling) dan heb je ALTIJD recht op opvang. 

• Verdrag van Schengen: als je uit Europa komt dan mag je hier vrij wonen, werken en reizen. 

• Universele verklaring van de Rechten van de Mens: alle mensen worden vrij en gelijk geboren en behandeld. 

Iedereen is gelijk! 

Artikel 1 

Grondwet 

In NL = Constitutionele Monarchie

• Constitutie = Grondwet
  
• Monarchie = koninkrijk, monarch = koning

• Grondwet = boek met alle rechten en plichten (grondrechten)

                       Alle burgers EN de overheid moeten zich hieraan houden

Constitutionele Monarchie = Land met een koning + een grondwet waar iedereen zich aan moet houden.

De Grondwet -> grondrechten!

Sociale Grondrechten:

- bescherming van burgers door de overheid

- staan pas sinds 1983 in de Grondwet

• recht op onderwijs
• recht op gezondheidszorg
• recht op bestaanszekerheid
• recht op  werk
• recht op rechtsbijstand
• recht op  bewoonbaarheid

=> begint steeds met "recht op ..."

Klassieke Grondrechten:

- vrijheidsrechten

- staan al > 100 naar in de Grondwet

• vrijheid van godsdienst
  
• geen discriminatie
  
• vrijheid van mening
  
• vrijheid van drukpers
  
• vrijheid van vereniging/vergadering
  
• vrijheid van onderwijs
  

=> begint steeds met "vrijheid van ..."

Maatschappelijke Positie 

De plek die je inneemt in onze maatschappij noemen we je maatschappelijke positie. 

" De plaats die je in de samenleving inneemt "

Deze positie hangt af van verschillende factoren: 

Beroep of functie, inkomen, opleiding, levensstijl en afkomst.

Maatschappelijke ladder

Doordat we maatschappelijke posities indelen van laag naar hoog, spreken we over een maatschappelijke ladder. 

Hoe hoger/beter/sterker je bent, hoe hoger je maatschappelijke positie. 

Dit verschil tussen mensen, noemen we sociale ongelijkheid. 

Factoren 

Beroep of functie 

Inkomen 

Opleiding

Levensstijl 

Afkomst

Verklaringen voor afkomst

Voor de gemiddelde lagere maatschappelijke positie van niet-westerse migranten zijn verschillende verklaringen te geven: 

Taalachterstand

Opleidingsniveau van ouders,  geen Nederlands, Segregatie

Vooroordelen en discriminatie

Zich terugtrekken in eigen kring

Sociale cohesie neemt af 

Beeldvorming

De beeldenmachine laat zien dat beelden en gedrag (output) worden bepaald door eerdere

ervaringen, ideeën en overtuigingen. Belangrijk is dat sommige radartjes ontstaan door

persoonlijke ervaringen, terwijl andere voortkomen uit beelden in de samenleving. 

Beeldvorming en vooroordelen ontstaan dus door: 

1. Media: wie zie/lees/hoor je? 

2. Socialisatie: wat krijg je mee vanuit je gezin/vrienden/school? 

3. Angst: voor wat ze niet kennen.

4. Jezelf beter voelen dan anderen: jouw cultuur is de beste. 

Discriminatie

Mensen in dezelfde situatie anders behandelen. 

Sociale Ongelijkheid

Het verschil in kansen die mensen hebben hebben/krijgen. 

Sociale Ongelijkheid

Er is een verschil in kansen in Nederland. Sommige mensen hebben veel kansen, anderen minder. 

Oorzaken: Cultuur, Opleiding/inkomen, Wonen, Discriminatie

Oorzaak 1: Cultuur

Mensen met een migratieachtergrond hebben ook een andere cultuur en taal. Veel kinderen met een migratieachtergrond hebben daardoor een taalachterstand, want vaak spreken hun ouders thuis weinig Nederlands.

Denk aan het schoolsysteem: Je wilt je kind volgen, maar wat als je een taalachterstand hebt? Of wat als het in jouw andere cultuur heel anders ging? 

Oorzaak 2: Opleiding en inkomen

Sommige kinderen met een migratieachtergrond hebben ouders die geen studie gedaan hebben. Voor deze ouders is het moeilijker om hun kinderen te helpen met huiswerk.

Denk ook aan inkomen: als je laaggeschoold bent, heb je vaak een lager inkomen. 

Oorzaak 3: Wonen

In iedere stad heb je goedkopere huizen en duurdere huizen. Sommige arbeidsmigranten kunnen geen duur huis betalen, en gaan dus bij elkaar in de buurt wonen. Dat vinden ze bovendien fijn: ze hebben dezelfde cultuur, en voelen zich dus thuis. 

Sommige Nederlanders zonder migratieachtergrond willen daar niet tussen wonen en gaan in een andere wijk wonen. 

Zo ontstaat er segregatie: de verschillende groepen mensen wonen in andere wijken.

Oorzaak 4: Discriminatie

Discriminatie is het ongelijk behandelen van mensen in gelijke gevallen. 

Denk aan sollicitaties, bij het uitgaan, je huidskleur, man/vrouw etc. 

Segregatie

Het opdelen van een samenleving in gescheiden delen

Langs elkaar heen leven

Vooroordelen (persoon)

'Die jongen is niet te vertrouwen, die komt uit die andere buurt.'

'Hij danst dus hij zal wel homo zijn.'

'Zij spreekt geen Nederlands dus ze is dom.'

stereotypen (groep)

Een vooroordeel over een hele groep.

Hoe worden vooroordelen overgebracht?

1. Media
2. Vrienden
3. School
4. Thuis

Leidt tot beeldvorming --> discriminatie

Begrippen

Vooroordeel: Oordeel over iemand zonder dat je de feiten weet.

Stereotype: Vooroordeel over een hele groep mensen.

Discriminatie: Mensen anders behandelen op grond van kenmerken die er op dat moment niet toe doen.

Waarop kan je iemand discrimineren?

1. nationaliteit
2. geloof
3. uiterlijk
4. seksuele voorkeur
5. huidskleur (racisme)

Oorzaken discriminatie

• Zondebok zoeken
  
• Eigen volk eerst 
  
• Angst voor het 'vreemde'