H 1.3 De eerste steden.

1.3 De eerste steden
Lesdoelen:
In deze paragraaf leer je:
-hoe de eerste steden ontstonden.
- wat een gelaagde samenleving inhoudt
- wat de vier (geschiedkundige) invalshoeken zijn
- hoe er een eind kwam aan de Prehistorie 
KA: - Het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen

1 / 28
volgende
Slide 1: Tekstslide
GeschiedenisMiddelbare schoolvwoLeerjaar 4

In deze les zitten 28 slides, met interactieve quizzen en tekstslides.

time-iconLesduur is: 45 min

Onderdelen in deze les

1.3 De eerste steden
Lesdoelen:
In deze paragraaf leer je:
-hoe de eerste steden ontstonden.
- wat een gelaagde samenleving inhoudt
- wat de vier (geschiedkundige) invalshoeken zijn
- hoe er een eind kwam aan de Prehistorie 
KA: - Het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen

Slide 1 - Tekstslide

Slide 2 - Tekstslide

Slide 3 - Tekstslide

Slide 4 - Tekstslide

Slide 5 - Tekstslide

Slide 6 - Tekstslide

1.3 De eerste steden
Begripsverduidelijking:
 
Irrigatielandbouw =  landbouw gebruik makend van kunstmatige (= door mens gemaakt) watertoevoer

Ambachten: beroep waarmee je iets met de hand maakt

Nijverheid:  bedrijvigheid waarbij grondstoffen worden verwerkt

  •  
Ruïnes van Eridu.
Reconstructie van de poort van Eridu.

Slide 7 - Tekstslide

Animatie over Uruk
De oudste stad ter wereld

Slide 8 - Tekstslide

1.3 De eerste steden
Om een samenleving goed te leiden waren er leiders nodig. Er ontstond een hiërarchie / gelaagde samenleving: 
  1. De monarch (koning)
  2. Priesters (onderhouden contact met de goden)
  3. Ambtenaren (helpen bij het bestuur) 
  4. Handelaren (kopen, vervoeren en verkopen van producten) en ambachtslieden (gespecialiseerd in een ambacht)
  5. Boeren en slaven

Het eiland Dilmu (Bahrein), was de belangrijkste markt in het Perzisch golfgebied. 

Slide 9 - Tekstslide

Slide 10 - Tekstslide

1.3 De eerste steden
 Een koning moet zijn volk goed verzorgen, dus ...
  • Er moesten voorraden worden aangelegd
  • Een deel van het geproduceerde voedsel moest dus worden afgestaan aan de koning (belasting)
  • Om problemen te voorkomen moest worden bijgehouden welke regels er waren en hoeveel voedsel er was geproduceerd
  • Het schrift werd uitgevonden. 
  • Kwam daarmee een eind aan de prehistorie? 
 
 
Men vond het schrift uit.  


Het eiland Dilmu (Bahrein), was de belangrijkste markt in het Perzisch golfgebied. 

Slide 11 - Tekstslide

Een kalkstenen tablet, met redenen waarom mensen niet op hun werk verschenen, c.a. 1250 v.Chr. 
Ik moest bier brouwen
Ik ben door een schorpioen gestoken
Ik dronk bier met mijn vader
Mijn moeder was ziek 
Mijn dochter bloedde
Ik moest stenen halen 

Slide 12 - Tekstslide

1.3 De eerste steden
Historische vaardigheid: invalshoeken
  1. Cultureel: Wat denken / voelen mensen en hoe uiten zij dit? 
  2. Economisch: Wat zijn de middelen van bestaan? 
  3. Politiek: Hoe wordt de samenleving bestuurd? 
  4. Sociaal: Hoe zijn de onderlinge verhoudingen in een samenleving? 

Het eiland Dilmu (Bahrein), was de belangrijkste markt in het Perzisch golfgebied. 

Slide 13 - Tekstslide

Slide 14 - Tekstslide

1.3 De eerste steden
  • Cultureel: in de steden geloofden men in meerdere goden, zij waren polytheïstisch
  •  Economisch: de steden kenden verschillende ambachten, maar waren afhankelijk van landbouw (dus boeren)
  • Politiek: de steden werden geregeerd door een vorst
  • Sociaal: de rest van de mensen waren onderdaan en betaalden belasting. Daarmee betaalde de vorst de verschillende lagen van de bevolking
  • De invalshoeken hebben dan ook veel overlappingen
Het eiland Dilmu (Bahrein), was de belangrijkste markt in het Perzisch golfgebied. 

Slide 15 - Tekstslide

Slide 16 - Tekstslide

Slide 17 - Tekstslide

Slide 18 - Tekstslide

Slide 19 - Tekstslide

Slide 20 - Tekstslide

Slide 21 - Tekstslide

Slide 22 - Tekstslide

Slide 23 - Tekstslide

Slide 24 - Tekstslide

De levenswijze van j-v
Ontstaan van landbouw(samenlevingen)
Ontstaan stedelijke gemeenschappen
Nomadisch bestaan
Bezit werd belangrijk; één kreeg meer bezit dan een ander.
Dieren werden gedomesticeerd
Sedentaire leefwijze
Specialisatie
Hiërarchische samenlevingen
Onderdeel van de natuur
Duidelijke rolverdeling 
Dorpen waren autarkisch
Sociale ongelijkheid
Elite
Belastingen
Schrift 

Slide 25 - Sleepvraag

Lees de tekst 'Het ontstaan van steden'. Sleep de kenmerken de juiste plaats.
Juist
Onjuist
Aan het einde van de prehistorie groeiden sommige dorpen uit tot steden.
De steden hadden veel bewoners waarvan de meesten boer waren.
De eerste steden ontstonden bij rivieren.
De eerste steden waren van de Soemeriërs in Mesopotamië.

Slide 26 - Sleepvraag

Gebruik de tekst 'Culturele ontwikkelingen'. Gebruik de 4 feiten.
A. De Soemeriërs hadden een bloeiende economie.
B. De Soemeriërs hadden een hoogontwikkelde cultuur.
C. De Soemeriërs hadden een ingewikkelde bestuursorganisatie.
D. De Soemeriërs ontwikkelden het spijkerschrift.
A
Feit a is een oorzaak van feit b.
B
Feit a is een oorzaak van feit c.
C
Feit a is een oorzaak van feit d.

Slide 27 - Quizvraag

Gebruik de tekst 'Culturele ontwikkelingen'. Gebruik de 4 feiten.
A. De Soemeriërs hadden een bloeiende economie.
B. De Soemeriërs hadden een hoogontwikkelde cultuur.
C. De Soemeriërs hadden een ingewikkelde bestuursorganisatie.
D. De Soemeriërs ontwikkelden het spijkerschrift.
A
Feit c is een oorzaak van feit a.
B
Feit c is een oorzaak van feit b.
C
Feit c is een oorzaak van feit d.

Slide 28 - Quizvraag