Dorpskrant les 2: waar let je op?

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Leerdoelen:

• Je kunt verschillende tekstsoorten schrijven.

• Je kunt een planning maken.

• Je kunt samenwerken (in tweetallen).

Dorpskrant 2

            Nederlands

Creatief schrijven & spelling
        Dorpskrant:Les 2
               VWO 2
         

terugblik

...je weet welke verschillende tekstsoorten, -doelen en -vormen 

je tegenkomt in een krant.
...je weet waarom het belangrijk is om het onderscheid te zien tussen deze teksten.

vooruitblik

...je weet wat de opdracht is voor de dorpskrant.

...je weet hoe het beoordelingsmodel eruit ziet.

...je weet wat belangrijk is bij het schrijven van een tekst (herhaling jaar 1 en periode 1).

Wat is belangrijk als je
een tekst gaat schrijven?

Schrijven: terugblik

Jaar 1: Betoog, Sprookje

Jaar 2: Uiteenzetting

Waaraan moest je tekst voldoen?

De opdracht

Ieder dorp heeft zijn vaste bewoners. Zo heb je in ieder dorp een dokter, een agent, een bakker en een pastoor of als je nu om je heen kijkt misschien wel een nagelstudio, makelaarskantoor, Starbucks of huiswerkinstituut. 

De opdracht

Ook heeft ieder dorp zijn eigen dorpskrant. Een krant waarin alles wat er in het dorp gebeurt, wordt beschreven. Bijvoorbeeld (*) de geboorte van de zoon van de slager of de aankondiging van het huwelijk van de bakker en zijn vrouw, een presentatie van de nieuwste Iphone of een concert van een lokale boyband. Kortom (**), alles wat de dorpsbewoners, nieuwsgierig als ze zijn, over hun medebewoners en hun dorp willen weten!

• (*) Toelichting, voorbeeld: dat wil zeggen, zoals, onder andere
• (**) Samenvatting: ofwel /  al met al

De opdracht

Je bedenkt een naam voor het dorp, voor de dorpskrant en voor de bewoners die er wonen. Je bedenkt ook welke beroepen de bewoners uitoefenen. De dorpsbewoners maken van alles mee en daarvan doe jij verslag in de dorpskrant! Je maakt een papieren dorpskrant.

Het papier voor de krant krijg je.

Criteria inhoud

• De krant bevat de 5 verschillende tekstdoelen.

• De krant bevat dus allerlei verschillende tekstvormen: 

   nieuwsbericht, reclame, gedicht, strip, horoscoop, of iets anders!

• De bewoners en hun beroepen komen in de berichten voor.

• De teksten zijn zelf geschreven (ieder schrijft 3 teksten).

• Maak je krant zo creatief en aantrekkelijk mogelijk!

Criteria structuur

• De berichten hebben een duidelijke opbouw, die past bij de tekstsoort (inleiding, kern, slot).

• De alinea-indeling in de teksten is duidelijk zichtbaar.

• De berichten hebben een functionele, nieuwsgierigmakende titel (kop).

Criteria taalverzorging

• Denk aan alle leestekens. Ze staan op de juiste plaatsen in de tekst.  
• Denk aan de spellingregels voor: werkwoordspelling, hoofdletters, meervoud, samenstellingen/samentrekkingen, verwijzingen.  

Criteria spelling specifiek

Verwerk in de krant:

• 4 meervoudsvormen ✅
• 4 verwijzingen
• 4 samenstellingen
• 4 samentrekkingen 

Criteria creativiteit

Verwerk: 

• in elke tekst: 1 stijlfiguur
• in de krant: minimaal 3 verschillende stijlfiguren
• in totaal dus 6 (of 9) stijlfiguren 

Stijlfiguren: herhaling, opsomming, tegenstelling, paradox, eufemisme, overdrijving, understatement, ironie, sarcasme.

herhaling

- Men vraagt mij wel eens: moeten wij dit doen? En dan zeg ik:  Ja, wij moeten dit doen!

- Voordat dit plan doorgevoerd wordt, zijn we weken, maanden, jaren verder.

- Door dik en dun /  Oud nieuws

opsomming

tegenstelling

paradox

- Schrijven is schrappen

eufemisme

- Ongewenst bezoek / Familiedrama

overdrijving

understatement

ironie

sarcasme

- Ik sterf van de dorst.

- Een leuk optrekje

- Licht spottend

- Scherper van toon dan ironie

Ironie

De schrijver zegt bijvoorbeeld het tegenovergestelde van wat hij bedoelt

ironie

Sarcasme

Harde, bijtende spot 

die verder gaat dan ironie. 

‘Je moet vooral zo doorwerken,

 dan kom je er in ieder geval’

Criteria overig

• De dorpskrant ziet er netjes, origineel en verzorgd uit. 

Schrijven

Je gaat drie korte teksten schrijven. Woorden die je moet gebruiken: burgermeester, [plaatsnaam], telefoon, rotonde, schaar

Tekst 1 - tekstdoel = informeren. Tekstvorm = nieuwsbericht

Tekst 2 - tekstdoel = activeren. Tekstvorm = advertentie

Tekst 3 - tekstdoel = amuseren. Tekstvorm = gedicht/verhaal

Drie keer dezelfde woorden, maar drie keer een ander tekstdoel.

Klaar? Ga naar de volgende slide.

Tekst: informeren

tekst activeren

tekst: amuseren

Aan de slag!

Maak de vragen op de volgende slides.

Hoe is een goede tekst opgebouwd?

1. Inleiding en middenstuk
2. Inleiding, middenstuk en slot
3. Middenstuk en slot
4. Inleiding en slot

Wat vind je in het middenstuk van de tekst?

1. de inleiding
2. de mening van de schrijver
3. de conclusie
4. de deelonderwerpen

Wat is een deelonderwerp?

1. een onderwerp van een hoofdstuk
2. een aspect van het onderwerp
3. een aspect van het slot
4. een onderwerp van de eerste alinea

Wat zou een deelonderwerp kunnen zijn in een tekst over school?

1. De dierenwinkel
2. De geschiedenis van voetbal
3. Uitvaluren
4. Zakgeld

Wat zou een deelonderwerp kunnen zijn in een tekst over politiek?

1. Gezelschapsspellen
2. Verkiezingen
3. Vakantiereizen
4. De woestijn

Wat is een kernzin?

1. De eerste zin van de inleiding
2. De laatste zin van het slot
3. De belangrijkste zin van een tekst
4. De belangrijkste zin van een alinea

Lees (en beluister) de tekst.

Wat is het onderwerp van de tekst?

Op welke vraag wil de tekst antwoord geven?

In welke alinea wordt uitgelegd waardoor er steeds meer kinderen met handschriftproblemen komen?

1. Alinea 1
2. Alinea 2
3. Alinea 3

Wat is de kernzin
van alinea 2?

1. Volgens handschrifttherapeut Peggy de Vries hebben handschriftproblemen vooral te maken met het feit dat de overheid aan het vak Schrijven geen prioriteit meer geeft.
2. De Vries vindt het logisch dat het resultaat een toenemend aantal kinderen met handschriftproblemen is.
3. Alinea 2

Wat is de kernzin
van alinea 3?

1. Een slecht leesbaar handschrift leidt vaak tot grote frustratie bij een leerling.
2. Per slot van rekening wordt zo'n 50 procent van de tijd op school besteed aan schrijftaken voor diverse vakken.
3. Alinea 3

Welke oorzaken van handschriftproblemen noemt de tekst?

1. Vak schrijven heeft geen prioriteit meer op de basisschool .
2. Vak schrijven heeft geen prioriteit meer op de basisschool en in de opleidingen voor leraar basisonderwijs.
3. Motorische beperkingen veroorzaken handschriftproblemen.
4. Vak schrijven heeft geen prioriteit meer op de basisschool en in de opleidingen voor leraar basisonderwijs. Ook motorische beperkingen veroorzaken handschriftproblemen.

Uit hoeveel stappen bestaat de werkwijze van handschrifttherapeut De Vries?

1. 3 stappen
2. 4 stappen
3. 5 stappen
4. 6 stappen

Noteer uit alinea 6 de zin die de hoofdgedachte van de tekst het best weergeeft.

Schrijfopdracht: de dorpskrant

• Ga naar Som>>jaarbijlagen>>Creatief schrijven en spelling.
• Download 'Dorpskrant' en 'Beoordeling dorpskrant'
• Lees het goed door!
  
• Geef via een bericht in Somtoday door met wie je de dorpskrant gaat maken.