Thema’s: zielenleven, volk, vaderland, gezin, troost van het geloof
Poëzie: middel om algemene waarheid in begrijpelijke & aantrekkelijke vorm te gieten
Groot publiek!
Nicolaas Beets
Multatuli
Max Havelaar of De koffieveilingen der Nederlandsche Handelsmaatschappij (1860)
Ingrijpen in politieke werkelijkheid.
Slide 16 - Tekstslide
Realisme
Opkomst fotografie:
objectieve, betrouwbare weergave van de werkelijkheid
In de literatuur twee vormen van realisme:
- Idealistisch realisme
- Objectief realisme
Slide 17 - Tekstslide
Idealistisch realisme
Niet zo objectief mogelijk.
De werkelijkheid werd beschreven om de zedelijke verbetering van het publiek te bewerkstelligen
Becommentariërende verteller
- Nicolaas Beets: Hildebrand: Camera Obscura
- Sluit goed aan bij mentaliteit van la belle époque (veilige & geordende wereld)
- Op een ironische manier kleine hebbelijkheden & misvattingen blootleggen
- Normen & waarden gegoede, godsdienstige burgerij
Slide 18 - Tekstslide
Objectief realisme
Pogingen om een volkomen objectieve weergave van de werkelijkheid te geven.
Lezer mag oordeel vellen…
- Zakelijk -registrerende verteller die zich onthield van moralisatie en commentaar
- Ironie is verdwenen.
- Bijna wetenschappelijke precisie
- Madame Bovary (Flaubert)--> Overspel werd beschreven zonder commentaar. Gegoede burgerij reageerde geschokt.
Slide 19 - Tekstslide
Max Havelaar of de koffieveilingen der Nederlansche handelsmaatschappij (1860)
Slide 20 - Tekstslide
Eduard Douwes Dekker (1820-1887
Pseudoniem: Multatuli
‘Strenge’ jeugd, maakte school niet af
18 --> Nederlands-Indië --> assistent-resident van Lebak (Java)
De bevolking was er slecht aan toe
Conflict over de misstanden (resident Brest van Kempen volgde de regels)
Dekker verliest, vertrekt en zwerft door Europa
4 jaar later: Max Havelaar
Max Havelaar: hield zich niet aan de eisen (verhaal met behoorlijk begin, midden, eind). Hij vond deze vorm een ‘leelyk ryelyf’ (romantiek!)
Bleef strijden tegen keurslijven.
Slide 21 - Tekstslide
Zijn meesterwerk: Max Havelaar
Geschreven in minder dan 4 weken
Protest tegen onrecht van de Javaan én hemzelf. Stelt misbruik van het koloniale stelsel aan de kaak
Hoofdpersoon Max is typische een romantisch personage: strijder tegen onrecht, wereldverbeteraar, emotioneel, vol van verbeelding, dromer met de illusie het leven van de onderdrukte Javaan te kunnen verbeteren.
Slide 22 - Tekstslide
De opbouw van Max Havelaar
Start:
Toneelstuk --> iemand veroordelen ook al is de onschuld bewezen.
Midden:
Een verhaal in een verhaal in een verhaal (raamvertelling).
Dubbelroman: verhaal in Holland en Indië.
Koffieroman in Nederland (Droogstoppel)
Havelaarroman in Indië (Stern met pak van Sjaalman).
Slot:
Multatuli zelf richt zich tot Willem III (Sjaalman, Havelaar en Multatuli blijken dezelfde figuur)
Slide 23 - Tekstslide
Opzet
Slide 24 - Tekstslide
Keuze
Max Havelaar of De koffieveilingen der Nederlandsche handelsmaatschappij