Hoofdstuk 4.5: woorden les 2

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

Hoofdstuk 4.5: Woorden:  les 2

Planning

• Wat weet je nog...?
• Uitleg paragraaf 4.5
• Zelfstandig werken + woorden leren 
  
• Bespreken gemaakte opdrachten
• Oefenen/leren woorden 

Leerdoelen

Ik weet de betekenis van de 20 nieuwe woorden.

Ik weet hoe je van een werkwoord een zelfstandig naamwoord kan maken.

Woordvorming

In het Nederlands kun je oneindig nieuwe woorden vormen door bestaande woorden een beetje te veranderen. 

• Een samenstelling maak je door twee of meer hele woorden samen te voegen tot een nieuw woord. Soms is een tussenklank nodig ( 's' of 'n')
• Een afleiding maak je door een voor- of achtervoegsel aan een bijvoeglijk naamwoord of zelfstandig naamwoord toe te voegen. 
  

Het zelfstandig naamwoord

zelfstandig naamwoord: een woord voor een mens, dier, plant of ding.

- een zelfstandig naamwoord heeft meestal een enkelvoud en een meervoud (het feest, de feesten).

- Je kunt er vaak een verkleinwoord van maken (het feest, het feestje).

- Je kunt er meestal een lidwoord voor zetten (het feest).

- Een naam is ook een zelfstandig naamwoord: Karin, Wellantcollege.

afleiding

werkwoord --> zelfstandig naamwoord

Je kan van een werkwoord en zelfstandig naamwoord maken op 2 manieren.

Manier 1: Je zet het voor het hele werkwoord.

Je kunt online naar muziek luisteren.            luisteren = ww

Het luisteren naar muziek kan online.           het luisteren = zn

afleiding

werkwoord --> zelfstandig naamwoord

Manier 2: gebruik een achtervoegsel.

vergaderen - de vergadering

repareren - de reparatie

proberen - het probeersel

Je ziet dat de laatste 2 werkwoorden een beetje veranderen!

In welke zin is het werkwoord een zelfstandig naamwoord.

1. Je kunt online naar muziek luisteren
2. Het luisteren naar muziek kan online

Wat is een zelfstandig naamwoord?
(noem kenmerken)

Vorming van zelfstandige naamwoorden

Veel zelfstandige naamwoorden zijn géén samenstelling of afleiding: de trein, het huis, de kast. 

Maar sommige zelfstandige naamwoorden zijn gevormd uit andere woorden. 

Ze zijn een samenstelling of een afleiding.

1. Van een werkwoord:

• Het + hele werkwoord

huilen – het huilen

• Werkwoord + achtervoegsel

lopen – de loper

vergaderen – de vergadering

repareren – de reparatie 

2. Van twee losse woorden:

Het nieuwe zn is dan een samenstelling:

  

• bijvoeglijk naamwoord + zn

snel + de trein – de sneltrein

• zn + zn

de tuin + het huis – het tuinhuis

3. Van een zelfstandig naamwoord:

• zn + achtervoegsel

de baron – de barones

de echtgenoot – de echtgenote

• voorvoegsel + zn

de vijand – de aartsvijand

de bekende – de onbekende

Geef aan wat dit woord is:
de vrouw

1. afleiding
2. samenstelling
3. géén afleiding en géén samenstelling

Geef aan wat dit woord is:
de consument

1. afleiding
2. samenstelling
3. géén afleiding en géén samenstelling

Geef aan wat dit woord is:
de koper

1. afleiding
2. samenstelling
3. géén afleiding en géén samenstelling

Geef aan wat dit woord is:
de winkelstraat

1. afleiding
2. samenstelling
3. géén afleiding en géén samenstelling

Wat is het zelfstandig naamwoord van overleggen?

Wat is het zelfstandig naamwoord van concentreren?

Vragen? Stel ze hier.

Maken

• Hoofdstuk 4.5: DIGITAAL:
• Opdrachten zijn allemaal af
• Je krijgt hier 15 minuten de tijd voor. 
• Hierna gaan we de opdrachten bespreken. 

Huiswerk :-(

Maken: 

Afmaken hoofdstuk 4.3 1 t/m opdr. 26

Maken hoofdstuk 4.5 opdr. 8, 9, 10

DIGITAAL!

vragen

VRAGEN? 

Wat vind je nog lastig? 

Spreken, kijken en luisteren

Leerdoelen

1. Je kent de betekenis van ongeveer 25 nieuwe woorden;
2. Je weet hoe je van een werkwoord een zelfstandig naamwoord kan maken;
3. Je weet wat een dialoog is;
4. Je weet hoe je een dialoog voert;
5. Je weet hoe je informeert en overtuigt in een gesprek.

Week 7

M. Test jezelf paragraaf 4.5

M. Paragraaf 4.5 opdracht 1 t/m 17

M. Paragraaf 4.6 opdracht 1 t/m 14

Planning

• Les 1: uitleg paragraaf 4.5 + M. test jezelf
• les 2:  uitleg paragraaf 4.6 + zelfstandig werken + M. 4.5
• Les 3:  zelfstandig werken + M. 4.6 + woorden leren 

Als één iemand praat, bijvoorbeeld een uitleg geeft. Dan noemen we dat ...

1. een monoloog
2. een dialoog

Wat betekent informeren?

Welk record hebben Nick & Simon gevestigd?

Waarmee overtuig je de ander van jouw standpunt?

Overtuig ons van jouw actie met argumenten.

Week 7

M. Test jezelf paragraaf 4.5

M. Paragraaf 4.5 opdracht 1 t/m 17

M. Paragraaf 4.6 opdracht 1 t/m 14

Spreken, kijken en luisteren

Leerdoelen

1. Je kent de betekenis van ongeveer 25 nieuwe woorden;
2. Je weet hoe je van een werkwoord een zelfstandig naamwoord kan maken;
3. Je weet wat een dialoog is;
4. Je weet hoe je een dialoog voert;
5. Je weet hoe je informeert en overtuigt in een gesprek.

Week 7

M. Test jezelf paragraaf 4.5

M. Paragraaf 4.5 opdracht 1 t/m 17

M. Paragraaf 4.6 opdracht 1 t/m 14

De volgende les overtuig je ons van jouw actie met argumenten.

Planning

• Les 1: uitleg paragraaf 4.5 + M. test jezelf
• les 2:  uitleg paragraaf 4.6 + zelfstandig werken + M. 4.5
• Les 3:  zelfstandig werken + M. 4.6 + woorden leren