Workshop Mondhygiëne

• Workshop
• MBO
• Studiejaar 1

Docentenmateriaal

**Workshop Mondhygiëne voor MZ niveau 4**

**Doel:** Studenten begrijpen het belang van mondhygiëne voor kwetsbare cliënten en ontwikkelen vaardigheden om cliënten te motiveren en instrueren bij het onderhouden van hun mondgezondheid.

**Tijdsduur:** 2 uur

**Benodigdheden:**

- Paarse plaque klikkers

- Disposable tandenborstels

- Karton en knutselmateriaal voor moodboards OF canva online

- Tablets/computers voor het opzoeken van filmpjes

- Spiegel

- Wegwerphandschoenen

Workshop Mondhygiëne

Lesweek 10

Onderwerpen

Introductie

Moodboard

Risicogroepen

Video-opdracht

Rollenspel

Poetsinstructie

Reflectie en afronding

Leerdoel

Aan het eind van deze les beheers je het volgende:

• Je begrijpt het belang van mondhygiëne voor kwetsbare cliënten.
• Je ontwikkelt vaardigheden om cliënten te motiveren.
• Je instrueert bij het onderhouden van hun mondgezondheid.

Casus

Meneer Jansen is een 82-jarige cliënt met dementie, woonachtig in een verzorgingstehuis. Door zijn dementie vergeet hij regelmatig zijn tanden te poetsen en heeft hij vaak moeite om aanwijzingen op te volgen. In de afgelopen weken merkten de verzorgers dat hij steeds vaker klaagde over pijn in zijn mond en dat hij minder ging eten. Bij nader onderzoek bleek dat meneer Jansen ontstoken tandvlees had, wat hem veel ongemak bezorgde.

Doordat hij door de pijn nauwelijks nog zijn maaltijden at, viel hij af en werd hij steeds vermoeider. De verzorgers zagen hierdoor zijn algehele gezondheid achteruitgaan. Dit zorgde voor een groter risico op infecties en verminderde weerstand. De verzorgers beseften dat mondhygiëne bij meneer Jansen extra aandacht nodig had, en ze bespraken manieren om hem te ondersteunen bij het tandenpoetsen, zodat hij minder last zou hebben en weer normaal kon eten.

Deze situatie toont aan hoe belangrijk mondverzorging is en welke impact het kan hebben op de algehele gezondheid van kwetsbare cliënten zoals meneer Jansen.

Introductie

• Het belang van mondhygiëne:

- Beïnvloeden van de algehele gezondheid

- Schone en gezonde mond > gezonder eten, beter spreken

• Kwetsbare doelgroepen

- Ondersteunen en motiveren

Gezonde mond?

fysieke beperking

verminderde motoriek

lage weerstand

complicaties (longontsteking)

sensorische gevoeligheid

moeilijk communiceren

**1. Introductie en Doel (10 min)**

   - Leg het belang van mondhygiëne uit, vooral bij kwetsbare doelgroepen zoals ouderen en mensen met autisme.

   - Bespreek wat een gezonde mond betekent voor algehele gezondheid en welzijn.

Wat vind jezelf belangrijk aan mondhygiëne en hoe zou jij je voelen als je eigen mondverzorging niet goed wordt gedaan?

Waarom is het voor sommige cliënten lastig om goed voor hun mond te zorgen?

Moodboard

Maak gebruik van Canva

WAT IS MONDHYGIËNE?

• Je maakt een moodboard in een 2-tal
• Maak een moodboard dat je interpretatie van mondhygiëne weerspiegelt.
• Maak gebruik van verschillende beeldmateriaal.
• Presenteer je moodboard: Welke elementen komen het meest naar voren? Wat valt op? Wat ontbreekt misschien nog?

**2. Moodboard Activiteit: Wat is Mondhygiëne? (15 min)**

   - **Doel:** Creëer een gezamenlijk begrip van mondhygiëne.

   - **Instructie:** Studenten maken in groepjes een moodboard dat hun interpretatie van mondhygiëne weerspiegelt. Ze kunnen beelden en trefwoorden gebruiken die zij associëren met mondgezondheid en verzorging.

   - **Reflectie:** Bespreek samen welke elementen het meest naar voren komen. Wat valt op? Wat ontbreekt misschien nog?

Welke groepen hebben mogelijk moeite met mondhygiëne en waarom?

Risicogroepen

Bepaalde groepen cliënten lopen extra risico op een slechte mondhygiëne:

• Sociale beperkingen
• Lichamelijke beperkingen
• Mentale beperkingen

Bedenk specifieke uitdagingen voor elk groep:

Ouderen, mensen met dementie, mensen met autisme en mensen met fysieke beperkingen.

**3. Herkennen van Risicogroepen (15 min)**

   - **Doel:** Inzicht krijgen in welke cliënten extra risico lopen op slechte mondhygiëne.

   - **Instructie:** Vraag de studenten om te brainstormen over welke groepen mogelijk een slechte mondhygiëne hebben en waarom (bijv. ouderen, mensen met dementie, autisme, mobiliteitsproblemen).

   - **Discussie:** Wat zijn mogelijke oorzaken en gevolgen van slechte mondhygiëne in deze groepen? Welke belemmeringen ervaren zij?

Risicogroepen

Ouderen: Verminderde motorische vaardigheden, slikproblemen, vergeetachtigheid.

Mensen met dementie: Moeite met herinneren aan dagelijkse verzorging, onbegrip voor noodzaak van poetsen.

Mensen met autisme: Gevoeligheid voor sensorische prikkels, waardoor tandenpoetsen onaangenaam kan zijn.

Mensen met fysieke beperkingen: Problemen met het vasthouden van een tandenborstel of het zelfstandig poetsen.

**3. Herkennen van Risicogroepen (15 min)**

   - **Doel:** Inzicht krijgen in welke cliënten extra risico lopen op slechte mondhygiëne.

   - **Instructie:** Vraag de studenten om te brainstormen over welke groepen mogelijk een slechte mondhygiëne hebben en waarom (bijv. ouderen, mensen met dementie, autisme, mobiliteitsproblemen).

   - **Discussie:** Wat zijn mogelijke oorzaken en gevolgen van slechte mondhygiëne in deze groepen? Welke belemmeringen ervaren zij?

Wat zijn mogelijke oorzaken en gevolgen van slechte mondhygiëne in deze groepen? 

Wat kan hun motivatie verminderen of verhogen?

Video-opdracht

To do

1. Groepsdeling: Maak groepjes van 2
2. Doelgroep kiezen: Kies een specifieke doelgroep waar jullie je op willen richten
3. Zoek opdracht: Ga opzoek naar instructievideo's over mondhygiëne of mondzorgtechnieken gericht op de gekozen doelgroep.
4. Bekijk en analyseer: Terwijl ze het filmpje bekijken, noteren ze de volgende punten:

• Welke technieken worden aanbevolen voor de doelgroep?
• Wat voor problemen of uitdagingen worden genoemd bij het verzorgen van de mondhygiëne?
• Welke tips worden gegeven om cliënten te motiveren of op hun gemak te stellen?
• Zijn er speciale hulpmiddelen of producten die worden aangeraden?

5. Bespreking: Presenteer kort de belangrijkste inzichten die jullie uit het filmpje hebben gehaald.

 Video-opdracht: Onderzoek naar Specifieke Doelgroepen (20 min)

Doel: Studenten leren over mondverzorging bij specifieke doelgroepen.

Instructie: In duo’s zoeken studenten filmpjes over mondhygiëne bij ouderen, mensen met autisme, of andere kwetsbare doelgroepen. Ze letten op technieken en tips die in de filmpjes worden gegeven.

Presentatie: Elk duo presenteert kort de belangrijkste inzichten uit hun filmpje.

Poetsinstructie

Waarom is een goede poetsinstructie belangrijk?

3B's

 Praktijkopdracht: Poetsinstructie (20 min)

Doel: Studenten leren een effectieve poetsinstructie te geven.

Instructie: Laat studenten een korte instructie opzoeken of geef een demonstratie over hoe een goede poetsinstructie eruitziet.

Oefenen: Studenten oefenen in tweetallen op elkaar hoe ze de poetsinstructie geven.

Gebruik van Materialen: Studenten gebruiken de plaque klikkers en disposable tandenborstels om te zien of er nog plaque zichtbaar is na het poetsen.

Oefenen van de Poetsinstructie in Tweetallen

Instructie: Vorm een tweetallen. De ene student neemt de rol aan van ‘verzorger’ en de andere die van ‘cliënt’. De verzorger geeft stap voor stap een poetsinstructie, waarbij de cliënt daadwerkelijk de poetsstappen uitvoert.

Gebruik van de Disposable Tandenborstel: De verzorger legt duidelijk uit hoe elke beweging moet worden uitgevoerd en waarom deze belangrijk is.

Spiegelgebruik: Moedig cliënten aan om zichzelf in de spiegel te bekijken om de plekken te controleren waar mogelijk nog plaque zit, en om de juiste bewegingen te zien.

Feedback: Wissel na een paar minuten de rollen om, zodat elke student beide perspectieven ervaart.

Reflectie

Wat vond je moeilijk aan het geven van een poetsinstructie?

Welke tips zouden ze in de toekomst toepassen bij een echte cliënt?

Hoe kunnen de plaque klikkers en spiegel worden gebruikt om cliënten te motiveren?

Rollenspel

Motiverende gespreksvoering

• Open vragen stellen: Moedig de cliënt aan om hun gedachten en gevoelens over mondhygiëne te delen.
• Reflectief luisteren: Luister naar de cliënt en vat samen wat hij/zij zegt om te laten zien dat je hem/haar begrijpt.
• Bevestiging geven: Geef positieve feedback op kleine stappen of pogingen, zoals: "Ik zie dat u goed uw best doet om het te proberen."
• Autonomie bevestigen: Geef de cliënt een gevoel van controle, bijvoorbeeld door te zeggen: "U beslist uiteindelijk zelf, maar ik help graag waar ik kan."

Stimuleren van Mondhygiëne: Rollenspel (20 min)

Doel: Vaardigheden oefenen in het motiveren van cliënten.

Instructie: Geef een korte uitleg over motiverende gespreksvoering, zoals het geven van positieve feedback en geduldig blijven.

Oefening: In tweetallen spelen studenten een casus uit, waarbij één student de rol van verzorger speelt en de ander die van cliënt. De verzorger probeert de cliënt te motiveren om tanden te poetsen.

Feedback: Bespreek wat goed ging en wat ze moeilijk vonden in de rolverdeling.

Rollenspel

Eén student speelt de rol van verzorger, de andere student speelt een cliënt met specifieke behoeften.

Opdracht: De 'verzorger' gebruikt motiverende technieken om de 'cliënt' aan te moedigen. De 'cliënt' reageert zoals in de casusbeschrijving, met lichte weerstand of aarzeling.

De docent deelt de casus uit

ALLE OPDRACHTEN OPSLAAN IN JE EPORTFOLIO/SUCCESDOSSIER!

TITEL SUCCESDOSSIER: WORKSHOP MONDHYGIËNE

Deze les:

Hoe vond je het gaan?

Wat heb je geleerd?

Wat vond je het leukst en wat het minst leuke van deze les?

Heb je nog ander feedback?

Leerdoel

Aan het eind van deze les beheers je het volgende:

• Je begrijpt het belang van mondhygiëne voor kwetsbare cliënten.
• Je ontwikkelt vaardigheden om cliënten te motiveren.
• Je instrueert bij het onderhouden van hun mondgezondheid.