Sikkelcelanemie, thalassemie en vertraagde stolling

• Mentorles
• MBO
• Studiejaar 3

MINILES

Sikkelcelanemie - thalassemie - vertraagde stolling

Fenna Boog - 0982455

Eefke Lodder - 0981076

Inge Terpstra - 0979122

Wat weet je van sikkelcelanemie,
thalassemie en vertraagde stolling?

Genetische overerving

Autosomaal recessief:

• Sikkelcelanemie
• Thalassemie
• Ziekte van Von Willebrand
• Plaatjesstoornissen
• Factor I, II, V, VII, VIII, IX, XI, XII of XIII-deficiënties

Pavord, S., Rayment, R., Madan, B., Cumming, T., Lester, W., Chalmers, E., Myers, B., Maybury, H., Tower, C. & Kadir, R. (2017) on behalf of the Royal College of Obstetricians and Gynaecologists. Management of Inherited Bleeding Disorders in Pregnancy. Green-top Guideline, 71(124), 193–263

 

Genetische overerving

X-gebonden recessief:

• Hemofilie

Autosomaal dominant:

• Ziekte van Von Willebrand

Pavord, S., Rayment, R., Madan, B., Cumming, T., Lester, W., Chalmers, E., Myers, B., Maybury, H., Tower, C. & Kadir, R. (2017) on behalf of the Royal College of Obstetricians and Gynaecologists. Management of Inherited Bleeding Disorders in Pregnancy. Green-top Guideline, 71(124), 193–263

 

Welke vorm van overerving zag je hier?

1. Autosomaal recessief
2. Autosomaal dominant
3. X-gebonden
4. Mitochondriële overerving

X-gebonden recessieve overerving

Hoeveel procent kans heb je op een aangedane dochter?

0100

Sikkelcelanemie

Aantasting hemoglobinemolecuul
Bètaketen: puntmutatie op gen 6 

• Glutamine -> valine

Deoxygenatie -> polymeerketens -> sikkelvorming -> obstructie -> orgaanschade ->  crisis

HbSS & HbAS

Sundd, P., Gladwin, M. T., & Novelli, E. M. (2019). Pathophysiology of Sickle Cell Disease. Annual Review of Pathology: Mechanisms of Disease, 14(1), 263–292. https://doi.org/10.1146/annurev-pathmechdis-012418-012838

University of Rochester Medical Centre (URMC). (z.d.). Sickle Cell Disease and Pregnancy - Health Encyclopedia University of Rochester Medical Center. Geraadpleegd op 21 februari 2022, van https://www.urmc.rochester.edu/encyclopedia/content.

Thalassemie

Mutatie in genen verantwoordelijk voor aanmaak globineketens

Laag Hb, microcytair bloedbeeld, verschillende vormen

Alfa-thalassemie 

• Alfa thalassemie trait (Vaak asymptomatisch)
• Hb-H
• Hb-Barts (niet levensvatbaar)

Bèta-thalassemie

• Bèta-thalassemie minor (Vaak asymptomatisch)
• Bèta-thalassemie intermediair (Wisselt tussen minor en major)
• Bèta-thalassemie major

Erasmus MC. (2016). Handvat 57: Risicofactor "Thalassemie vrouw". Rotterdam: Erasmus MC. Oscar Nederland. (2022). Patienten. Opgehaald van Oscarnederland: https://www.oscarnederland.nl/patienten/

Waar zie je een tekort aan in het bloed bij vertraagde stolling?

Vertraagde stolling

Hemofilie:

• Type A: tekort aan stollingsfactor VIII
• Type B: tekort aan stollingsfactor IX

Ziekte van Von Willebrand: tekort Von Willebrand factor (VWF)

• Type 1: kwantitatief defect
• Type 2: kwalitatief defect
• Type 3: geen VWF

Katz, D., & Beilin, Y. (2015). Disorders of coagulation in pregnancy. BJA: British Journal of

Anaesthesia, 115(2), 75-88.

VKGN. (2020, juni). Hemofilie A en B. Vereniging Klinische Genetica Nederland.

Vertraagde stolling

Plaatjesstoornissen:

• Ziekte van Glanzmann: trombocytopathie
• Bernard-Soulier syndroom: trombocytopenie 

Factor I, II, V, VII, VIII, IX, XI, XII of XIII-deficiënties:

• Tekort aan deze factoren

Huisman, E., Brons, P., & Kremer-Hovinga, I. (2019, april). Trombocytopathie. Hematologie Nederland

NVHP. (2020b, 30 mei). Plaatjesstoornissen. Nederlandse Vereniging van Hemofilie-Patiënten. 

Pavord, S., Rayment, R., Madan, B., Cumming, T., Lester, W., Chalmers, E., Myers, B., Maybury, H., Tower, C. & Kadir, R. (2017) on behalf of the Royal College of Obstetricians and Gynaecologists. Management of Inherited Bleeding Disorders in Pregnancy. Green-top Guideline, 71(124), 193–263

 

 

.

 

1. Sikkelcelamenie
2. Thalassemie
3. Hemofilie type A
4. Ziekte van Von Willebrand

PRECONCEPTIONEEL

• Preconceptioneel spreekuur op gespecialiseerde plaats
• Genetisch onderzoek partner 
• Medicatie evaluatie en ijzeronttrekkingsmedicatie
• Leefstijlfactoren optimaliseren
• Verminderde vruchtbaarheid
• Uitgangswaarden bepalen

Sikkelcelanemie

Oteng‐Ntim, E., Pavord, S., Howard, R., Robinson, S., Oakley, L., Mackillop, L., Pancham, S., & Howard, J. (2021). Management of sickle cell disease in pregnancy. A British Society for Haematology Guideline. British Journal of Haematology, 194(6), 980–995. https://doi.org/10.1111/bjh.17671

RIVM. (2019, september). Preventie van infecties bij mensen met (functionele) hypo- en asplenie. Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).

• Nierfunctie, bloeddruk en Hb bepalen
• Bij functionele asplenie: vaccinatieadvies RIVM volgen en AB-profylaxe on demand

Thalassemie

• Echocardiografie
• Leverfunctie onderzoek
• Screening virusinfecties
• Irregulaire antistoffen
• Endocriene morbiditeit

College Perinatale Zorg (CPZ). (2018). Preconceptie Indicatie Lijst (PIL). Utrecht: College Perinatale Zorg. Huisarts en genetica. (2022). Erfelijke bloedarmoede. Opgehaald van Huisarts en genetica: https://www.huisartsengenetica.nl/ziekte/erfelijke-bloedarmoede. Origa, R., & Comitini, F. (2019). Pregnancy in Thalassemia. Mediterranean Journal of Hematology and Infectious Diseases, 1-11. Petrakos, G., Andriopoulos, P., & Tsironi, M. (2016). Pregnancy in women with thalassemia: challenges and solutions. International Journal of Women's Health. 

Vertraagde stolling

Doorverwijzing hemofiliebehandelcentrum

Stijging van factor VIII en  VWF tijdens de zwangerschap

Zwangerwijzer:

• Leefstijlfactoren (alcohol)
• Auto-immuunziekte
• Etniciteit (Afro-Amerikaans)

NVHP. (2020a, maart 8). Vrouwen en stollingsstoornissen. Nederlandse Vereniging van Hemofilie-Patiënten. 

Pfizer. (z.d.). Hemofilie en zwangerschap. Geraadpleegd op 9 maart 2022, van

https://www.pfizer.nl/hemofilie/hemofilie-zwangerschap

Prenataal

Overkoepelend:

• Preconceptionele adviezen opvolgen
• Specialistische zorg: hematoloog en obstetrisch zorgverlener
• Recht op counseling prenatale diagnostiek
• Regulier bloedonderzoek en bloedtransfusiegeschiedenis
• Hb: intake, 20 en 30 weken
• Stollingsfactoren en trombocyten: 1e en 3e trimester en voor een invasieve ingreep
• Biometrie vanaf 24 weken

Wat is de invloed van de zwangerschap op de kans op een bloedtransfusie bij thalassemie?

1. De zwangerschap heeft geen invloed
2. Verhoogde kans op een bloedtransfusie
3. Verlaagde kans op een bloedtransfusie

Sikkelcelanemie

Medicatie:

• Aspirine profylaxe: 75-150 mg, 1dd
• Pijnstilling bij crisis

Oteng‐Ntim, E., Pavord, S., Howard, R., Robinson, S., Oakley, L., Mackillop, L., Pancham, S., & Howard, J. (2021). Management of sickle cell disease in pregnancy. A British Society for Haematology Guideline. British Journal of Haematology, 194(6), 980–995. https://doi.org/10.1111/bjh.17671

Rankin, J. (2017). Physiology in Childbearing: with Anatomy and Related Biosciences (4de editie). Elsevier.

Wat is de relatie tussen sikkelcelanemie en hyperemesis?

Geen relatie

Verlaagde kans op sikkelcrisis

Verhoogde kans op sikkelcrisis

Thalassemie

Bij de ergere vormen van thalassemie:

• Hoger risico op miskraam -> Vitaliteitsecho
• Verhoogde kans op zwangerschapscomplicaties
• Verhoogd risico op trombose
• Hartproblematiek
• Verhoogd infectierisico

Bronnen vorige slide

Federatie Medisch Specialisten. (2016). Antitrombotisch beleid. Utrecht.

Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG). (2010). Diabetes mellitus en zwangerschap. Utrecht: Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG).

Origa, R., & Comitini, F. (2019). Pregnancy in Thalassemia. Mediterranean Journal of Hematology and Infectious Diseases, 1-11.

Petrakos, G., Andriopoulos, P., & Tsironi, M. (2016). Pregnancy in women with thalassemia: challenges and solutions. International Journal of Women's Health.

Prins, M., Roosmalen, J. v., Smit, Y., Scherjon, S., & Dillen, J. v. (2019). Praktische verloskunde. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.

Saxena, R., Banerjee, T., & Aniyery, R. B. (2017). Thalassemia and its management during Pregnancy. World Journal of Anemia, 5-17.
Vugt, J. M., Haak, M. C., Oepkes, D., & Emanuel, M. H. (2013). Echoscopie in de verloskunde en gynaecologie. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.

Vertraagde stolling

• Bij aangedane foetus: consult kinderhematoloog
• Doorverwijzing hemofiliebehandelcentrum
• Hemofilie: stollingsfactoren boven 50% én vrouwelijke of niet-aangedane mannelijke foetus: begeleiding eerste lijn

Lefkou, E., & Hunt, B. J. (2018). Bleeding disorders in pregnancy. Obstetrics, Gynaecology & Reproductive Medicine, 28(7), 189-195.

Pfizer. (z.d.). Hemofilie en zwangerschap. Geraadpleegd op 9 maart 2022, van

https://www.pfizer.nl/hemofilie/hemofilie-zwangerschap

Bij geen zwangerschapsafbreking

Hemofilie

Bij mogelijke zwangerschapsafbreking

• Y-PCR om geslacht te bepalen bij 7-8 weken
• Bij mannelijke foetus vlokkentest 11-12 weken 

Bij geen mogelijke zwangerschapsafbreking

• Echografisch onderzoek 18-20 weken 
• Bij mannelijke foetus vruchtwaterpunctie 32-34 weken

NVHB. (2021b, februari). Diagnostiek en Behandeling van Hemofilie. Nederlandse Vereniging van Hemofiliebehandelaars.

Sikkelcelanemie

Thalassemie

Vertraagde stolling

Meer kans op sectio

Bevallen tussen 38-40 weken

Epiduraal analgesie contra-indicatie

Streven naar een a-traumatische partus

Nataal

• Beleid afstemmen op de individuele cliënt en haar ziekte- en bloedbeeld
• Vaginale partus (a-traumatisch)
• Tweede lijn
• CTG-controle
• Pijnstillingsmogelijkheden

Sikkelcelanemie

• Bevallen tussen 38-40 weken
• Kruisbloed bepalen bij aanwezigheid van irregulaire antistoffen

Oteng‐Ntim, E., Pavord, S., Howard, R., Robinson, S., Oakley, L., Mackillop, L., Pancham, S., & Howard, J. (2021). Management of sickle cell disease in pregnancy. A British Society for Haematology Guideline. British Journal of Haematology, 194(6), 980–995. https://doi.org/10.1111/bjh.17671

Thalassemie

Bij de ernstige vormen:

• Hogere kans op vroeggeboorte
• Verhoogde kans op sectio
• Overweeg intraveneus deferoxamine 2mg/24 uur

Actief leiden nageboorte tijdperk

Petrakos, G., Andriopoulos, P., & Tsironi, M. (2016). Pregnancy in women with thalassemia: challenges and solutions. International Journal of Women's Health.

Prins, M., Roosmalen, J. v., Smit, Y., Scherjon, S., & Dillen, J. v. (2019). Praktische verloskunde. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.

Vertraagde stolling (1/2)

• Bij (mogelijk) aangedaan kind: a-traumatische partus 
• Korte lijnen hemofiliebehandelcentrum 

Hemofilie:

• Bij draagsters: bij factor XIII of IV onder 80 IE/dl: hemofiliebehandelcentrum

- Lefkou, E., & Hunt, B. J. (2018). Bleeding disorders in pregnancy. Obstetrics, Gynaecology & Reproductive Medicine, 28(7), 189-195.

- Pavord, S., Rayment, R., Madan, B., Cumming, T., Lester, W., Chalmers, E., Myers, B., Maybury, H., Tower, C. & Kadir, R. (2017) on behalf of the Royal College of Obstetricians and Gynaecologists. Management of Inherited Bleeding Disorders in Pregnancy. Green-top Guideline, 71(124), 193–263

Vertraagde stolling (2/2)

Ziekte van Von Willebrand:

• VWF <80 IE/dl: hemofiliebehandelcentrum

Plaatjesstoornissen:

• Profylactisch tranexaminezuur
• Bij herhaaldelijke bloedingen: bloedplaatsjestransfusie

Factor I, II, V, VII, VIII, IX, XI, XII of XII-deficiëntie:

• 3e trimester en bij bloedingen: protrombine en factorconcentraat

Bronnen vorige slide

Grainger, J. D., Thachil, J., & Will, A. M. (2018). How we treat the platelet glycoprotein 

defects; Glanzmann thrombasthenia and Bernard Soulier syndrome in children and 

adults. British journal of haematology, 182(5), 621-632.

Pavord, S., Rayment, R., Madan, B., Cumming, T., Lester, W., Chalmers, E., Myers, B.,

Maybury, H., Tower, C. & Kadir, R. (2017) on behalf of the Royal College of

Obstetricians and Gynaecologists. Management of Inherited Bleeding Disorders in Pregnancy. Green-top Guideline, 71(124), 193–263

UMC Utrecht. (2020). Ziekte Von Willebrand.

Indien een vrouw tromboseprofylaxe postpartum nodig heeft, mag zij borstvoeding geven?

1. Ja, dat mag altijd
2. Nee dat mag niet
3. Dat ligt aan de soort medicatie

Het ligt dus aan de soort. Welke soort tromboseprofylaxe heeft postpartum de voorkeur?

Postnataal

Overkoepelend:

• Trombose profylaxe en vroegtijdige mobilisatie
• Borstvoeding geadviseerd (medicatie)
• Hielprikscreening

Wat is de invloed van oestrogenen op trombose?

Geen invloed

Verhoogde kans op trombose

Verlaagde kans op trombose

Anticonceptie

Adequate anticonceptie

• Sikkelcelanemie en thalassemie: voorkeur voor progestageen
• Verlaagde stolling: voorkeur voor oestrogeen

Uitleg preconceptioneel al komen bij volgende zwangerschap

Thalassemie

• Vitamine D, foliumzuur en calcium
• Overweeg bij ernstige vormen:  Consult cardioloog

Federatie Medisch Specialisten. (2016). Antitrombotisch beleid. Utrecht.

Petrakos, G., Andriopoulos, P., & Tsironi, M. (2016). Pregnancy in women with thalassemia: challenges and solutions. International Journal of Women's Health.

Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). (2022). Hielprik. Opgehaald van Pre- en neonatale screeningen (PNS): https://www.pns.nl/hielprik

Vertraagde stolling

Bij aangedaan kind:

• Afname navelstrengbloed voor onderzoek
  
• Vaccinaties subcutaan
• Circumcisie wordt afgeraden
• Vermijd rectale temperatuurmeting

Pfizer. (z.d.). Hemofilie en zwangerschap. Geraadpleegd op 9 maart 2022, van

https://www.pfizer.nl/hemofilie/hemofilie-zwangerschap

Vertraagde stolling

• Alert op bloedingen
• Bij hemofilie A en Von Willebrand type 1: factorwaardes bepalen
• Ongecompliceerde baring: 3 dagen boven 50 IE/dl
• Gecompliceerde baring: 5 dagen boven 50 IE/dl
• Tranexaminezuur 

Katz, D., & Beilin, Y. (2015). Disorders of coagulation in pregnancy. BJA: British Journal of Anaesthesia, 115(2), 75-88.

Pavord, S., Rayment, R., Madan, B., Cumming, T., Lester, W., Chalmers, E., Myers, B., Maybury, H., Tower, C. & Kadir, R. (2017) on behalf of the Royal College of Obstetricians and Gynaecologists. Management of Inherited Bleeding Disorders in Pregnancy. Green-top Guideline, 71(124), 193–263

Vertraagde stolling

Hemofilie:

• Vrouwelijke neonaat: binnen 1 jaar factorspiegel 

Ziekte van Von Willebrand:

• Eventueel factor aanvullen met DDAVP of VWF-suppletie

Katz, D., & Beilin, Y. (2015). Disorders of coagulation in pregnancy. BJA: British Journal of Anaesthesia, 115(2), 75-88

Je bent bij Annie bij afsluiting van het kraambed. Ze is bekend met Hemofilie type A en geeft geen borstvoeding. Welke vorm van anticonceptie raad je aan en waarom?

Toepassing: wat doe je wanneer je een vrouw op intake krijgt met hemoglobinopathie?