GO landbouwhuisdieren - les 5 Gedrag Geiten

• Dierverzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Les 2 GO gezelschapsdieren gedrag en het ontstaan van gedrag

Les 5. Gedrag geiten

Rassenkennis: Swifter 

Ontstaan uit kruising Texelaar en Vlaming. 

- Goede moedereigenschappen, rustig karakter, hoge vruchtbaarheid, lang bronstseizoen, hoge melkgift en goede slachtkwaliteit. 

Rustig en gemakkelijk karakter. 

Nederlandse Bonte geit

• Melk, educatie, huisdier en hobby
• Nederland
• Bruin- of zwartbont
• Korte vacht
• Ca. 80 cm hoog

Dwerggeit

• Klein ras 45 tot 55 cm​
  
• Meest voorkomende kleur is bruin met zwarte onderpoten, aalstreep en buik. Ook de kleur zwart met witte vlekken/ stippen komt regelmatig voor. Andere kleuren als schimmel, camel, lakenvelder en isabel is zeldzamer. ​
  
• Korte poten en gedrongen romp.​
  
• Hoorns klein​
  
• Korte vacht ​
  
• Hobby 

Lesplanning

wk 47	les 1	- Ethologie Runderen
wk 48	les 2	- Ethologie Paarden & ezels
wk 49	les 3	- Ethologie Varken
wk 50	les 4	- Ethologie Schaap
wk 51	les 5	- Praktijkdag klas C en D/ E &F zelfstudie Alpaca & Lama
wk 52		kerstvakantie
wk 1		kerstvakantie
wk 2	les 6	- Praktijkdag klas E en F/ C & D zelfstudie Alpace & Lama
wk 3	les 7	- Ethologie Geit
wk 4	les 8	- Ethologie Pluimvee
wk 5		oriëntatie-week
wk 6		oriëntatie-week

Leerdoelen

Aan het einde van de les weet je:

• wat het natuurlijke gedrag van geit is
  
• afwijkend gedrag van geit herkennen
  
• je kent de bronstsignalen van het geit

Bronstsignalen

• presentatie

- season-breeders, specifieker ‘short-day breeders’. Als de dagen korter worden en het licht buiten minder sterk wordt zullen de schapen bronstig worden.

- Meestal begint de bronstperiode in augustus/september.

- door de drachtlengte van 5 maanden min 5 dagen (146-148 dagen) zullen de ooien in het voorjaar aflammeren als de omstandigheden gunstiger zijn. 

- Doe altijd alle behandelingen zoals ontwormen, scheren, klauwverzorgen voor het dekken. Voorkom onrust tijdens het dekseizoen zelf.

- Laat alleen ooien dekken die een goed recht beenwerk, een goed uier (symmetrisch, soepel), een goed gebit en goede gezonde klauwtjes hebben.

- Ooilammeren worden vaak voor het eerst bronstig als ze 5 tot 6 maanden oud zijn. Ze zijn dan geslachtsrijp, maar nog niet dekrijp. Jonge ooien moeten eerst goed uitgroeien voordat ze gedekt kunnen worden.

- en extra goede eisprong of start van de bronst kun je bereiken door te ‘flushen’. Bij flushen houd je de schapen eerst in een schraler weiland met gras met weinig voedingsstoffen. Twee weken voor het gewenste dekmoment plaats je de schapen in een rijker weiland met goed gras.

- De ooi is in het bronstseizoen gemiddeld elke 17 dagen bronstig

- Als je de ooien in een korte periode tegelijk wilt laten aflammeren kun je de ooien sponzen. Dat wil zeggen dat je een kleine spons in de schede brengt met het zwangerschapshormoon progesteron. Na 10 dagen verwijder je de sponzen en worden de ooien tegelijk bronstig.

-  volwassen ram kan een kudde van maximaal 50 ooien dekken

Bespreken opdracht

Stress en afwijkend gedrag

Maken: Animalis thema geit les: 

Kudde dieren

Studenten vragen wat ze hierover gelezen hebben.

- Veilig in kudde

- Rekening mee houden bij ziekte, quarantaine of afzondering. 

- Altijd andere geiten kunnen zien/ruiken

- Aflammerende geiten samen zetten. 

- Minimaal met z'n 2e

- 1 bok in een kudde

Rangorde

- (schijn) gevechten om rangorde te bepalen

- Rangorde

- leeftijd, sekse, horens

- geit altijd dominant over eigen lammeren

- bok meestal dominant over geit

- geiten en bokken vechten onderling bijna nooit met elkaar. 

- meerdere nieuwe dieren tegelijk plaatsen bij een al bestaande kudde

- dominanste geit verantwoordelijk om kudde te leiden. Laat afkeer voor giftige planten merken. 

Communicatie

- Niezen, snuiven, knorren, mekkeren en bleren in verschillende toonhoogtes met elkaar. 

- kunnen net zo goed communiceren met mens als honden en paarden

- veel oogcontact met elkaar en verzorger --> alert op zijn

- lichaamstaal. 

Typisch geit

- Browser

- Uitbreken

- Nieuwsgierig

- Sneller aanvallen (agressiever) dan schapen

- hoog liggen

Afwijkend gedrag

• Oogwit tonen ​
• Versnelde ademhaling ​
• Verwijde pupillen ​
• Beven (lichaam)​
• Sterk gespannen spieren ​
• Verstijven of net willen ontsnappen ​
• Speekselen ​
• Klagend mekkeren  ​
• Overmatig urineren ​
• Overmatig mesten 

Stress en afwijkend gedrag

• Zoek de volgende vragen zelfstandig op:
•        Wat zijn de belangrijkste oorzaken van stress bij schapen?
•        Hoe kan stress zich uiten in het gedrag van schapen?
•        Wat zijn voorbeelden van afwijkend gedrag bij schapen, en wat                         kunnen hiervan de oorzaken zijn?
  
  
• Heb je de opdracht klaar? Ga dan verder met de les verzorging schapen en evt. varken, paard en ezel (als je deze nog niet gemaakt hebt)
  
  
• Nabespreken doen we klassikaal. 

Bronst geit

Aan de slag!

• Animalis
• Taakkaart!