1.3 De Griekse democratie B

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Tijd van Grieken en Romeinen

1.3 De Griekse democratie

Terugblik

Wat zijn de verschillen tussen de huidige democratie en de Atheense democratie? 

Terugblik

De belangrijkste verschillen zijn:

1 De Atheense democratie was direct: de burgers kozen geen vertegenwoordigers die namens hen beslissingen namen, zoals wij doen, maar konden rechtstreeks meepraten over het beleid.

2 Vrouwen hadden in Athene geen stemrecht. In Nederland hebben ze dat wel.

Andere belangrijke verschillen die je kunt noemen:

- De legerleiding werd democratisch gekozen.

- Er was geen staatshoofd.

- Er was geen vaste regering.

- Er was geen premier.

Terugblik

Atheense democratie

• Griekenland bestond uit poleis (stadstaten).
  
  Een polis was een stad met omringend land (met een eigen bestuur, leger, wetten, munten etc.)
  
  Grootste polis was Athene (300.000)

Terugblik

Atheense democratie

• De Poleis kenden verschillende bestuursvormen bijvoorbeeld:
• Monarchie
• Aristocratie
• Tirannie 

Terugblik

Atheense democratie

• In Athene echter kreeg de volksvergadering in 507 v.C. de hoogste macht en werd daarmee de eerste democratie.

Kenmerkende Aspecten

• De ontwikkeling van wetenschappelijk denken en het denken over burgerschap en politiek in de Griekse stadstaat.

Denken over natuur

• Vóór 600 v.c. > Mythisch denken. 
• Na 600 v.c. > Filosofen zoeken naar antwoorden door goed naar de natuur te kijken. (Atomen, een oerstof.)
• Ontstaan van de wiskunde en geschiedenis. 

Denken over ethiek

• Wat is kwaad, wat is goed?
•  Wat is een goede manier om te leven? 
• Socrates

0

Socrates stelde vooral vragen die gingen over....?

1. Goed en kwaad
2. Aristocratie
3. Gifbekers
4. Liefde

Waarom werd Socrates ook wel 'de horzel' genoemd?

1. Hij bleef vasthoudend bij het bestoken met vragen
2. Hij was een gerespecteerd bioloog
3. Door zijn fascinatie voor bijen en insecten
4. Hij maakte vaak een zoemend geluid

Socrates werd gezien als een gevaar. Waar werd hij van beschuldigd?

Denken over politiek

• Is iedereen in een democratie wel geschikt om te stemmen? 
•  Is één rechtvaardige leider niet beter? 
• De meerderheid heeft niet altijd gelijk.

0

In het voorgaande clipje over Plato schuilt kritiek op de Atheense democratie. Leg uit!

0

Waarom zou je Aristoteles de eerste echte 'homo universalis' (universeel mens) kunnen noemen?

1. Hij dacht na over het universum
2. Hij kon met iedereen goed opschieten
3. Hij leverde een bijdrage aan zeer veel disciplines
4. Door het nadenken over Ethiek

Klik op de bron. Over welke bestuursvorm heeft Plato het? Heeft hij een voorkeur voor deze bestuursvorm?

Tot welk soort samenleving of maatschappijtype rekenen we de Griekse stadstaat?

Huiswerk

Maak paragraaf 3 helemaal.