Cultuur van de kerk: Muziek

Cultuur van de kerk: Muziek
1 / 16
volgende
Slide 1: Tekstslide
KunstMiddelbare schoolhavoLeerjaar 5

In deze les zitten 16 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 2 videos.

time-iconLesduur is: 45 min

Onderdelen in deze les

Cultuur van de kerk: Muziek

Slide 1 - Tekstslide

Kerkmuziek
  • Muziek die bewaard is gebleven uit de 11-14de eeuw is vooral kerkmuziek

  • Vaste tijden van gebed in het klooster tijdens de gebedsdiensten (getijden)

  • Vast rooster van Psalmen
Gregoriaanse bladmuziek, 14de eeuw

Slide 2 - Tekstslide

Waar of niet waar?

Liturgische gezangen moesten in de volkstaal worden gezongen.
A
waar
B
niet waar

Slide 3 - Quizvraag

Middeleeuwse muziek
  • Stem van de mens is bedoelt om god te loven.
  • Muziekinstrumenten uit den boze!
  • Gezongen in het Latijn.

Slide 4 - Tekstslide

Gregoriaans
  • Jaar 600: regels van Paus Gregorius de Grote voor gezang.
  • eenstemmig gezongen melodielijn. 
  • niet maat gebonden ritme.
  • stijgende en dalende melodie.

Slide 5 - Tekstslide

In het gregoriaans werden er veel Psalmen gezongen. Wat is een Psalm?
A
Gregoriaans gedicht
B
Middeleeuwse klaagzang
C
Karolingische limerick
D
Religieuze liedvorm uit de Bijbel

Slide 6 - Quizvraag

Slide 7 - Video

Syllabisch of Melismatisch?


  • Syllabisch: zingen van 1 noot per lettergreep. (Voordeel: duidelijk verstaanbaar)
  • psalmen worden syllabisch gezonden.
  • Melismatisch: Meerdere noten per lettergreep. (Geeft woorden extra nadruk!)

Kyrie  Melismatisch

Slide 8 - Tekstslide

Neumen

  • Neumen: vroege versie muzieknotatie.
  • door Guido van Arezzo 
  • neumen geven stijgen & dalen melodie aan. 
  • Daarna notenbalk met vier lijnen + vierkante noten. 

Neumen notatie
Opvolger: de Notenbalk

Slide 9 - Tekstslide

Noem op basis van het muziekfragment
vier kenmerken van Gregoriaanse muziek.

Slide 10 - Open vraag

Beschrijf de voordelen van de muzieknotatie voor Gregoriaanse gezangen.

Slide 11 - Open vraag

Hildegard von Bingen
  • Hildegard van Bingen (1098-1179) 
  • Stichtte een benedictijnenklooster in Duitsland. 
  • Een van de eerste componisten waarvan we de naam kennen.
  • Universeel geleerde (biologie, muziektheorie, erotiek, geneeskunde)
  • Ik haar teksten verwoorde zij haar visioenen.
  • Haar composities eenstemmig.
Schrijn met relikwieën van Hildegard von Bingen, Eibingen Duitsland.

Slide 12 - Tekstslide

Slide 13 - Video

Gregoriaans

  • Eenstemmig.

  • Meestal syllabisch: zingen van 1 noot per lettergreep.
  • Voordeel: duidelijk verstaanbaar

Hildegard von Bingen

  • Eenstemmig.

  • Melismatisch: meerdere noten per lettergreep. Geeft woorden extra nadruk!
  • Haar melodieën bewegen op en neer (symboliseert toenadering tussen hemelse God en aardse mens)

Slide 14 - Tekstslide

Mystiek
Middeleeuwse mystiek: het hartstochtelijk streven naar een persoonlijke vereniging van de menselijke ziel met God. 


Afbeelding: Hildegard von Bingen dicteert haar visioenen (Codex Liber 12de eeuw).

Slide 15 - Tekstslide

In fragment 2 hoor je een deel van de Gregoriaanse vespers. In fragment 3 hoor je het lied 'O Felix Anima', gecomponeerd door HIldegard von Bingen. Dit lied lijkt wel een beetje op het Gregoriaans, maar er zijn wel verschillen te horen. Zo is dit lied uitgevoerd door vrouwen en is ook het aantal stemmen is niet gelijk.
Noem nog twee verschillen tussen beide melodieën.
2
3

Slide 16 - Open vraag