Basisstof 4: Spieren

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

H4 Stevigheid en beweging

4.4 Spieren

Programma

• Terugblik 
• Lesdoelen 
• uitleg
• opdrachten maken

Terugblik

Wat is geen beenverbinding?

1. naad
2. vergroeid
3. kraakbeen
4. bindweefsel

Wat voor beenverbinding is de knie?

1. Kraakbeenverbinding
2. Vergroeid
3. Gewricht
4. Naden (naadverbinding)

In de afbeelding hiernaast is een beenverbinding aangegeven met Q.

Welke beenverbinding is aangegeven met Q?

1. Vergroeide beenverbinding
2. Naadverbinding
3. Kraakbeenverbinding
4. Gewricht

Hoe noem je deze beenverbinding?

1. Gewricht
2. Vergroeid
3. Kraakbeen
4. Naad

De wervelkolom

Aan het einde van de les...

- Kun je de werking van spieren benoemen;

- Kun je voorbeelden noemen van bewuste en onbewuste spieren.

Bouw van het skelet (geraamte)

206 beenderen (botten)

• Schedel
• Wervelkolom
• Borstkas
• Schoudergordel
• Heupbeenderen

Romp

Ledenmaten

Spieren 

2 (3) type:

• Skeletspieren
• Orgaanspieren (niet bewust)
• (Hartspierweefsel)

Spierweefsel (VG)

• Dwarsgestreept: skeletspieren
• Glad: langwerpige cellen, actine en myosine niet gerangschikt
• Hart: fibrillen liggen niet naast elkaar in vezel

Spierfibril (VG)

• Spiervezel bestaat uit fibrillen
• Actine- en myosinemoleculen schuiven in elkaar als spier aanspant
• Moleculen liggen gerangschikt in fibrillen, overlappen elkaar
• Dwarsgestreept spierweefsel

Spiervezels (VG)

• Langzaam: doen er lang over om samen te trekken, kunnen minder kracht zetten, hebben weinig energie nodig
• Snel: snel en krachtig samentrekken, veel energie nodig

Uitleg spierbevestiging en spierbewegingen 

Het menselijk lichaam telt meer dan 600 spieren. 

Spieren zitten overal, zelfs in de ogen en de huid (kippenvel). Ook het hart is een spier.

Veel spieren zorgen voor beweging. 

Rechts zie je de haren overeind staan En de spier is aangespannen de huid is daardoor hobbeliger

Koud --> bibberen (spieren)

      Gewone huid                    kippenvel

Spierstelsel (skeletspieren)

Functie 

• Bewegen 

Verbinding bot en spier

- Door pezen

- Aanhechtingsplaats

- Pezen kunnen niet samen trekken

Spierstelsel (skeletspieren)

Functie 

• Bewegen 

Verbinding bot en spier

- Door pezen

- Aanhechtingsplaats

- Pezen kunnen niet samen trekken

Pezen

Functie

• Verbinding bot en spier
• Kan niet samentrekken
• Aanhechtingsplaats

Spieren

Functie

• Bot laten bewegen
• Samentrekken

Spier bij samentrekken

• Korter
• Dikker

Spieren

Functie

• Bot laten bewegen
• Samentrekken

Spier bij samentrekken

• Korter
• Dikker

Een gescheurde pees?

Spieren bewegen maar naar één kant

Elke spier heeft een tegenovergestelde spier

Antagonistisch paar (buig & strekspier)

Antagonist

2 spieren die gezamenlijk een bot in een bepaalde richting kunnen bewegen

• Biceps, Triceps
• Voorste bovenbeenspier, hamstrings
• Buikspieren, onderrugspieren
• Borst spier, boven rugspieren

Ze werken samen

Samenwerking

Antagonisten (tegenstelde beweging)

• Werken samen
• 1 spant aan
• de ander (antagonist) ontspant

Orgaanspieren

Laten onze organen bewegen (niet bewust gaat vanzelf)

• hartspieren
• ademhalingspieren
• Spijsverteringsspieren 

(maag, darm, slokdarm)

Spieren

Eiwitten = bouwstof

Testosteron = hormoon

Combinatie = makkelijker spieren aanmaak

Als je een spier samentrekt, wordt de spier....

1. korter en dikker
2. langer en dunner
3. korter en dunner
4. langer en dikker

Als spier 2 korter wordt, wordt spier 4...

1. Korter
2. Langer

Bekijk het plaatje, als de spier dik is dan is de spier...

1. Aangespannen
2. Ontspannen

Kippenvel ontstaat door spieren. Wat klopt over deze spieren?

1. De spieren zitten vast aan botten
2. De spieren bevinden zich in de huid
3. Het komt zowel voor dat deze spieren aan botten als aan de huid vast zitten

Hoe noem je de tegengestelde spier van een spier die actie onderneemt?

1. Antagonist
2. Anagonist
3. Reverse musculus
4. Antiwerker

Wat is er anders aan orgaanspieren ten opzichte van de skeletspieren?

1. bewegen alleen als je eraan denkt.
2. Je kan ze makkelijk aansturen.
3. bewegen zonder dat je je er bewust van ben.

Spieren in het lichaam

Elke spier heeft een tegenovergestelde spier.

Een spier kan maar één! richting bewegen.

Aanhechtingen aan botten met pezen

Sommige spieren in je lichaam kun je niet zelf aansturen. Kun je hier een voorbeeld van noemen?

Bewuste en niet bewuste spieren

Orgaanspieren zijn niet bewuste spieren. Je kunt ze dus niet aansturen.

> Denk bijvoorbeeld aan de spieren in je 

slokdarm, om het voedsel te verplaatsen.

Het belang van krachtsport

Krachtsport versterkt niet alleen je spieren,

ook je botten worden sterker. 

> 2 keer per week krachtsport is het advies

van de gezondheidsraad.

Waarom zou krachtsport zo belangrijk zijn?

Ik heb de uitleg begrepen

6100

Aan de slag!

maken: Basisstof 4