darmproblemen

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Darmproblemen

Inhoud les

Anatomie Darmen

Darmproblemen

Colitis ulcerosa

De ziekte van crohn

Appendicitis

ileus

peritonitis

Anatomie darmen

Dunne darm - 6 meter

Twaalfvingerige darm - duodenum

Nuchtere darm - jejunum

Kronkeldarm -ileum

De bouw van de wand van de dunne darm is bijzonder goed aangepast aan zijn voornaamste functie, namelijk de resorptie (= opname) van voedingsstoffen in het bloed. 

Dikke Darm/colon 1,5 meter

• Blinde darm  (colon caecalis of caecum) Dit is een doodlopend ('blind') eindigend stuk darm, met aan het uiteinde het wormvormig aanhangsel (appendix).
• Het opstijgend deel (colon ascendens).
• Het dwarse deel (colon transversum)
• Het afdalend deel (colon descendens).
• Het S-vormig deel (colon sigmoideum of sigmoïd).
• De endeldarm (colon rectalis of rectum)

Wat weten jullie al over darmproblemen?

oorzaken obstipatie

verminderde lichamelijke activiteit;

uitdroging;

vezelarme voeding;

krachtsverlies;

depressie;

bijwerking van medicijnen, zoals tranquillizers, opiaten en slaapmiddelen.

Colitis ulcerosa is een

1. Ontsteking van de dunne darm/ileum
2. Ontsteking van het gehele spijsverteringskanaal
3. Ontsteking van de dikke darm/colon
4. Ontsteking van het jejunum

Colitis ulcerosa komt uitsluitend in de dikke darm voor. Soms is het moeilijk vast te stellen welke van de twee ziekten de zorgvrager heeft. Perioden van weinig klachten (remissies) en van hevige klachten (exacerbaties) wisselen elkaar af. In het laatste geval is meestal een ziekenhuisopname noodzakelijk. De zorgvragers zijn dan ernstig ziek. Ze vallen vele kilo’s af, zijn gedehydreerd en hebben anemie als gevolg van bloederige diarree en soms ook gewrichtsklachten. De diagnose wordt gesteld door röntgenfoto’s met contrast en onderzoek van een weefselbiopt dat endoscopisch genomen is.

colitis ulcerosa

De ziekte van crohn is een

1. Ontstekingen in het gehele spijsverteringskanaal
2. Ontsteking van de divertikels
3. Ontsteking van het duodenum
4. Onsteking van de gehele dunne darm

Chronische ontsteking in het gehele darmstelsel die gepaard gaat met zweervorming, diarree en buikpijn.

Als in de dikke darm op verzwakte plekken uitstulpingen ontstaan, is er sprake van diverticulose. De oorzaak kan onder meer chronische obstipatie zijn. De uitstulpingen worden divertikels genoemd en geven bij sommige zorgvragers geen klachten. In deze divertikels kan zich ontlasting ophopen. Dit kan irritatie van het slijmvlies en een ontsteking veroorzaken. Deze ontsteking heet diverticulitis. Divertikels kunnen, naast ontsteken, gaan bloeden, waardoor de zorgvrager bloed verliest met de ontlasting.

Welke klachten horen bij een appendicitis?

Darmafsluiting (ileus)

Ileus = de darm transporteert de darminhoud niet meer

Hoge ileus = passagestoornis duodenum (12 vingerige darm), jejunum (nuchtere darm) of ileum

Paralytische ileus = spieren van de darm werken niet (geen peristaltiek, stille buik)

Een mechanische ileus is een passagestoornis die wordt veroorzaakt door een afsluiting van de darm

Peritonitis = buikvliesontsteking of buikvliesprikkeling

Een zichtbare obstructie (tumor, verklevingen of draaiing) van de darm door bijvoorbeeld een vernauwing of afknikken van de darm (mechanische ileus/obstructie ileus). De darm zal proberen om door middel van heftige samentrekkingen het voedsel langs het obstakel te duwen.

Mechanische ileus

Een mechanische ileus is een passagestoornis die wordt veroorzaakt door een afsluiting van de darm. De volgende soorten mechanische ileus zijn te onderscheiden naar hun oorzaak:

verstopping (obstructie) van de darmholte, bijvoorbeeld door galstenen of vruchtenpitten, dit is een obstructie-ileus en kan ook optreden bij een verdikking in de darmwand (diverticulitis);

strangulatie (afknijping): een strengileus is een vergroeiing die als een streng de darm afsnoert of afknikt en die ook circulatiestoornissen in de darmwand kan veroorzaken;

steeldraai (volvulus): de darmlis draait om zijn eigen steel en de bloedvaten in het mesenterium worden dichtgedrukt;

incarceratie: inklemming van de darm, bijvoorbeeld bij een beklemde breuk (hernia). De darm in de breukzak wordt door de nauwe breukpoort ingekneld waarbij de bloedvaten worden dichtgedrukt;

invaginatie-ileus: een gedeelte van de darm schuift in een ander gedeelte van de darm.

Een obstructie van de darminhoud doordat de darmbeweging vertraagd of afwezig is (paralytische ileus). Dit kan ontstaan als gevolg van een buikvliesontsteking, een abces in de buik, alvleesklierontsteking, gebruik van bepaalde medicijnen of na een grote buikoperatie

Welke klachten passen bij een ileus?

1. Braken
2. Het uitblijven van ontlasting
3. buikpijn
4. opgezette buik

Ook nog geen darmgeluiden/darmbeweging.  Er is sprake van een stille buik

Behandeling

Maagsonde met een maaghevel om de darmen rust te gunnen (minder voeding en minder druk op de obstructie)

Vocht toedienen via infuus

Bij obstructieve ileus opereren om de obstructie te verwijderen (behalve in het geval van verklevingen om nieuwe verklevingen te voorkomen  andere behandeling proberen)

Bij paralytische ileus  oorzaak opheffen (evt. opereren) en afwachtend beleid

Behandeling van een ileus

Hoewel een ileus een verschijnsel is van een ander ziektebeeld, is een zorgvrager met een ileus ernstig ziek. De arts kan een maaghevel voorschrijven om daarmee de darmen de gelegenheid te geven tot rust te komen en de inhoud kwijt te raken zonder dat de zorgvrager steeds hoeft te braken. Omdat de darmen niet functioneren, zal de zorgvrager geen voeding en vocht kunnen opnemen. Door het vele braken en/of het verliezen van de darminhoud door het weghevelen, raakt ook de zoutbalans verstoord. De verstoring in zowel de vocht- als zouthuishouding in het lichaam kan levensbedreigend zijn. De arts zal in deze situatie dan ook altijd een infuus voorschrijven en regelmatige controles van de hoeveelheden natrium en kalium in het bloed zijn noodzakelijk. In sommige gevallen zal een operatie volgen, in andere gevallen herstelt de zorgvrager met rust, infuus, maaghevel en medicatie.

start minuut 4. eindigen op 11 minuten.

De buik met verschillende incisies om de organen in de buikholte te kunnen benaderen: subcostale (ribbenboog) incisie (1), wisselsnede volgens McBurney (2), Pfannenstiel (3), mediane bovenbuikincisie (4), mediane onderbuikincisie (5)

Anastomose

In de buikchirurgie kunnen delen van de maag, darmen en/of organen verwijderd worden. Door een verbinding (anastomose) te maken tussen twee darmdelen of een darmdeel met de afvoergang van een orgaan, kan de continuïteit weer worden hersteld. Dit wordt het aanleggen van een anastomose genoemd.

Peritonitis

Wat weet jij over peritonitis

Behandeling

Gegeneraliseerde peritonitis  opereren, op zoek gaan naar de oorzaak en deze opheffen. Soms eerst afwachtend beleid met 6 weken antibiotica en dan opereren. Ligt aan de ernst van de situatie

Maagsonde met maaghevel om maagsappen en gassen af te voeren

Niets per os

Antibiotica via het infuus (meerdere soorten)

Vocht via het infuus

Operatie afhankelijk van oorzaak

Diverticulitis

Diverticulitis wordt vaak conservatief behandeld. Antibiotica is meestal niet nodig. De ontsteking gaat bij de meeste zorgvragers vanzelf over. Belangrijk is om de ontlasting zacht te houden zodat de darm zo min mogelijk geprikkeld word. Soms is een divertikel zodanig ontstoken dat er een perforatie ontstaat. Dan is een operatie vaak noodzakelijk.

Welke onderzoeken kunnen er plaats vinden om darmproblemen op te sporen?

Bloed bij ontlasting

Deel dikke darm verwijderen

Andere naam voor darmafsluiting

grote buikoperatie

Andere naam voor Maagontsteking

Kijkoperatie buik

Verklevingen in de buik

Deel dunne darm verwijderen

Verbinding tussen 2 darmdelen

Melaena

Hemicolectomie

Ileus

Gastritis

Laparoscopie

Laparotomie

Adhesies

Ileumresectie

Anastomose

Bloed bij ontlasting - melaena

Deel dikke darm verwijderen - hemicolectomie

Andere naam darmafsluiting - ileus

grote buikoperatie - laparotomie

Andere naam maagontsteking - gastritis

Kijkoperatie buik - laparoscopie

verklevingen in de buik - adhesies

Deel dunne darm verwijderen - ileumresectie

Verbinding tussen 2 darmdelen - anastomose.

Volgende les