1. lading en spanning

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

 1.Lading en spanning

Pak naast je LessonUp eventjes een schrift of kladblaadje

Benodigdheden

Pictogrammen

Aantekening in je schrift

Filmpje kijken

Uitleg

Opdracht in schrift

Opdracht iPad

Quiz

Geef zoveel mogelijk termen / woorden / symbolen / formules die je al kent over elektriciteit.
Voeg ze LOS toe (per stuk opnieuw invoeren!). 

Elektriciteit

Opbouw atoom

Proton

• In de kern
• Positief geladen
  
• Kan niet verplaatsen
  

Neutron

• In de kern
  
• Niet geladen
  
• Kan niet verplaatsen
  

Elektron

• Ver van de kern
• Negatief geladen
  
• Kan verplaatsen
  

Hiernaast een vereenvoudigde weergave van een atoom.
De gele bolletjes stellen voor:

1. de kern
2. de protonen
3. de neutronen
4. de elektronen

Hiernaast een vereenvoudigde weergave van een atoom.
De groene bolletjes stellen voor:

1. de kern
2. de protonen
3. de neutronen
4. de elektronen

Hiernaast een vereenvoudigde weergave van een atoom.
De rode bolletjes stellen voor:

1. de kern
2. de protonen
3. de neutronen
4. de elektronen

Wat is statische elektriciteit?

https://www.youtube.com/watch?v=JXQLYgNWp1Q

'Kan' dit filmpje nog?

Statische elektriciteit

https://phet.colorado.edu/sims/html/john-travoltage/latest/john-travoltage_en.html

Wrijf de voet over de grond en raak de deurknop aan

Statische elektriciteit - lading

Te veel elektronen

Te veel elektronen

Negatieve lading

Te weinig elektronen

Te weinig elektronen

Positieve lading

Elektronen - Protonen gelijk

Evenveel elektronen

als protonen

Geen lading (neutraal)

Gevaren statische elektriciteit

Statische elektriciteit - afstoten

Gelijke ladingen stoten elkaar af

Statische elektriciteit - aantrekken

Tegengestelde ladingen trekken elkaar aan

Aantrekken - afstoten

https://phet.colorado.edu/sims/html/balloons-and-static-electricity/latest/balloons-and-static-electricity_en.html

Wrijf de ballon over de trui en onderzoek hoe de ballon wordt aangetrokken door de trui en de muur.

Ik vraag zo iemand om het uit te leggen

Aantrekken - afstoten

Door wrijving (nauw contact) kunnen ladingsdeeltjes van het ene naar het andere voorwerp overspringen.

Dit noemt men statische elektriciteit.

Het evenwicht tussen de negatieve en positieve deeltjes is dan verbroken.

Wanneer je een geladen voorwerp (in het voorbeeld hiernaast negatief geladen) in de buurt van een neutraal voorwerp houdt, zullen de vrije elektronen in dat voorwerp zich verplaatsten. In het voorbeeld verplaatsten ze zich een beetje naar rechts (want ze worden afgestoten door de negatieve ballon). Het linkerdeel van de muur wordt hierdoor dus een beetje positief, waardoor de negatieve ballon er toe wordt aangetrokken en er tegen aan blijft 'plakken'.

Het effect van het verschuiven (maar niet overspringen!) van lading noemt men elektrische influentie.

Van der Graaf-generator

https://www.youtube.com/watch?v=T0J5q43MSw8

Filmpjes statische elektriciteit

https://www.youtube.com/watch?v=VhWQ-r1LYXY

https://www.youtube.com/watch?v=4S0EBxT60pw&spfreload=10

www.youtube.com/watch?v=T0J5q43MSw8&feature=related

Elektroscoop

Met een elektroscoop toon je (een overschot aan) negatieve of positieve lading aan

https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=139501

©

Een elektroscoop is een apparaat dat de aanwezigheid van positieve of negatieve lading laat zien. 

In beide gevallen zullen de 'flapjes' aan de onderkant uit elkaar bewegen.

Geen lading

+ of - lading

Elektroscoop

Juist/onjuist:

Met een elektroscoop kun je nagaan of een voorwerp een positieve lading of juist een negatieve lading heeft.

1. Juist
2. Onjuist

Elektroscoop  - voorbeeld

Wanneer je een negatief geladen voorwerp bij een neutrale elektroscoop houdt, zullen de 'flapjes' aan de onderkant uitslaan.

Hoe kan dat?

Applet elektroscoop

http://www.hansbekaert.be/fysica/new/physlet/applets5flash9.html

0

Waarom gaan de elektronen van - naar + ?

Vrije elektronen in geleider

Lever hier een foto van je aantekeningen / samenvatting van deze les in.

-Bouw van atoom met protonen / neutronen en elektronen

-Aantrekken / afstoten van + en -

-Werking van de elektroscoop (bij wel en niet aanraken)

-Geleiding van stroom door een metaal

Verwerkingsopgaven 1. Lading en Spanning

Uitwerkingen

Verwerkingsvragen

Dit is Huiswerk

In SOM vind je wanneer je dit precies moet af hebben

De groene vragen zijn optioneel

1.1 

Geef een schematische tekening van een atoom, en geef daarin de kern, protonen, neutronen en elektronen aan. Geef van elk van de 4 aan of ze positief geladen, negatief geladen of neutraal zijn.

 

Vraag 1.1

Je mag een foto van een geschreven antwoord plaatsen of een foto inleveren. Als er formules of tekeningen gevraagd wordt, maak dan altijd een foto

1.2

Elk voorwerp bestaat uit enorm veel atomen met elk enorm veel ladingsdeeltjes (protonen en elektronen). Toch merk je daar in het dagelijks leven niet veel van. Leg uit hoe dat komt.

Vraag 1.2

Je mag een foto van een geschreven antwoord plaatsen of een foto inleveren. Als er formules of tekeningen gevraagd wordt, maak dan altijd een foto

1.3

De twee metalen bollen hiernaast zijn 4+ en 12- geladen.

Ze worden door een metalen draad met elkaar verbonden.

Teken de eindsituatie en geef met een pijl aan in welke richting de lading zich heeft verplaatst.

Vraag 1.3

Je mag een foto van een geschreven antwoord plaatsen of een foto inleveren. Als er formules of tekeningen gevraagd wordt, maak dan altijd een fot0

1.4

De twee metalen bollen hiernaast zijn 6+ en 2- geladen.

Ze worden door een metalen draad met elkaar verbonden.

Teken de eindsituatie en geef met een pijl aan in welke richting de lading zich heeft verplaatst.

Vraag 1.4

Je mag een foto van een geschreven antwoord plaatsen of een foto inleveren. Als er formules of tekeningen gevraagd wordt, maak dan altijd een fot0

1.5

Leg uit hoe je een ballon elektrisch aan een plafond kunt hangen.

Vraag 1.5

Je mag een foto van een geschreven antwoord plaatsen of een foto inleveren. Als er formules of tekeningen gevraagd wordt, maak dan altijd een fot0

1.6

Je kunt een voorwerp (bijv. elektroscoop) laden door het met een elektrisch geladen staaf aan te raken.

Laat dit zien door in de figuur hieronder naast steeds een kloppend aantal + en - deeltjes te tekenen.

Vraag 1.6

Je mag een foto van een geschreven antwoord plaatsen of een foto inleveren. Als er formules of tekeningen gevraagd wordt, maak dan altijd een fot0

1.7

De zogenaamde ‘vrije elektronen’ in een metaal zorgen voor de geleiding. Leg uit waarom de meeste elektronen niet vrij zijn, en dus ‘vastgehouden’ worden door de kern van de atomen van het metaal.

Vraag 1.7

Je mag een foto van een geschreven antwoord plaatsen of een foto inleveren. Als er formules of tekeningen gevraagd wordt, maak dan altijd een fot0

1.8 *

Je kunt een voorwerp (elektroscoop) laden zonder het met een elektrisch geladen staaf aan te raken.

Laat dit zien door in de figuren 1, 2 en 3 steeds een kloppend aantal + en - deeltjes te tekenen.

Vraag 1.8

Je mag een foto van een geschreven antwoord plaatsen of een foto inleveren. Als er formules of tekeningen gevraagd wordt, maak dan altijd een fot0

Hieronder kun je je vragen en/of opmerkingen over de opgaven 1.1 t/m 1.8 kwijt.

Rad van Huiswerkcontrole