Herhaling eerste weken pol. filosofie (2022)

• Filosofie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Terugblik eerste weken

Oefenvragen + herhaling

Lesplanning

1. Herhaling eerste lesweken (opfrissen).

2. Uitleg Rousseau

3. Verwerkingsopdrachten Rousseau*

*Inleveren via Classroom om uiterlijk 16:30; morgen nabespreken.

Herhaling

1. Macht-behoeften.

2. Hannah Arendt - vrijheid

3. Plato

4. Aristoteles

5. Hobbes

6. Locke

Wat is het verschil tussen descriptieve en normatieve sociale en politieke filosofie?

1. Descriptief is beschrijvend (hoe het is) en normatief is een waardeoordeel vellen (hoe het zou moeten zijn).
2. Normatief is beschrijvend (hoe het is) en Descriptief is een waardeoordeel vellen (hoe het zou moeten zijn).
3. Descriptief is zonder politieke interesse en normatief is met politieke interesse

Leg aan de hand van een voorbeeld uit wat 'macht' is.

Macht en behoeften

• We zijn behoeftige wezens. 
• Waar mensen zijn is macht (vermogen om gedrag iemand anders te beïnvloeden)
• ''Macht corrumpeert, absolute macht helemaal''
• Definitiemacht
• Liberale democratie vaart wel bij macht- en tegenmacht

Gelet op drie condities Hannah Arendt, waarop verschilt het menselijk samenleven zeer zeker van dierlijk samenleven?

1. Arbeiden
2. Werken
3. Handelen
4. Ploegen

Hannah Arendt

• Heeft geschreven over de menselijke conditie. 

Arbeiden: Vervaardigen noodzakelijke behoeften (eten, drinken).

Werken: Vervaardigen duurzame producten; 'makende mens'. Vormen samen de wereld.

Handelen: Jezelf laten zien tegenover anderen.

De mens is pas volwaardig mens wanneer hij ook handelt. 

'Vrij zijn van'

'Vrij zijn tot'

Klassieke grondrechten

Sociale grondrechten

Vrijheid van religie

Recht op zorg

Negatieve vrijheid

Positieve vrijheid

Wat is de 'basisdeugd' in een samenleving volgens Plato?

1. Dapperheid
2. Wijsheid
3. Vrijheid
4. Matigheid

Wie moeten het land besturen?

1. Koning-filosofen
2. Wachters
3. Arbeiders
4. (indirect) gekozen regering.

Plato

• Er is een noodzaak om taken te verdelen.
• Idealiter wordt de staat bestuurd door de 'besten'. 
• Spiegel van de ziel (begeerte/buik; moed/hart; hoofd/rede)
• Zeer kritisch op democratie (mensen kunnen eigen belang niet opzij schuiven).

Natuurtoestand van 'oorlog van allen tegen allen' hoort bij:

1. Plato
2. Aristoteles
3. Hobbes
4. Locke

Overdragen van natuurrecht aan leviathan hoort bij:

1. Plato
2. Aristoteles
3. Hobbes
4. Locke

Overheid moet eigendommen beschermen, hoort bij:

1. Plato
2. Aristoteles
3. Hobbes
4. Locke

Hobbes

• Mens is egoïstisch, gericht op macht, ingeboren angst voor de dood, maar ook een redelijk wezen.
• In natuurtoestand is er volstrekte gelijkheid en gelijke macht.
• Oorlog van allen tegen allen.
• Natuurrecht (recht op zelfbehoud) en natuurwet (plicht tot zelfbehoud).
• Soeverein, boven de wet (Leviathan)

Wat is geen kenmerk van Hobbes' soeverein?

1. Geweldsmonopolie
2. Mag niet worden afgezet
3. Beschermt orde en veiligheid
4. Beschermt natuurlijke rechten

Locke

• Stuk positiever dan Hobbes over natuurtoestand. 

• Kritiek op stilzwijgende instemming Leviathan van Hobbes. Komt met het idee van volkssoevereiniteit.

• Overheid moet particulier eigendom beschermen (en gezondheid/veiligheid).

• Natuurtoestand: relatief vredig, maar wel overtredingen.

• Tiran moet voorkomen worden. Volkssoevereiniteit, wetten kunnen aangepast worden (meerderheid).

Wat is geen taak van de overheid volgens Locke?

1. Zorgen voor een eerlijke welvaartsverdeling
2. Zorgen voor veiligheid
3. Zorgen voor eerlijke rechtspraak
4. Beschermen van natuurlijke rechten