Decubitus

• Persoonlijke Verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Zorg bij bedrustcomplicaties

2

Huid aandoening

decubitus

Deze factoren bepalen het risico op het krijgen van complicaties...

• mate van bewegen (ouderen bewegen vaak minder, kunnen niet altijd zelf van houding veranderen of zijn van anderen afhankelijk om te bewegen)

Wat weet je al van decubitus ?

decubitus

Decubitus is een plaatselijke beschadiging van de huid en/of wat daaronder zit

• huid (opperhuid, lederhuid)
• onderhuids vet
• spier
• bot

decubitus

• door duwen, trekken of schuiven komt druk op het weefsel
• specifiek die plaatsen waar bot dicht op huid zit
• bloedvaatjes komen daar in de knel en de huid krijgt minder zuurstof

Kijkvragen video

1. Wat is een ander woord voor decubitus?

2. Hoe ontstaat decubitus?

3. Hoe kun je decubitus voorkomen?

1. Wat is een ander woord voor decubitus?
2. Hoe ontstaat decubitus?
3. Hoe kun je decubitus voorkomen?

decubitus

Decubitus kent 4 fasen...

• let op: vaak, maar niet altijd, begint decubitus met fase 1

decubitus

Fase 1 - een niet wegdrukbare rode plek op de intacte huid

• roodblauwe huidskleur
• huid voelt warm aan
• pijn of branderig gevoel

decubitus

Fase 2 - verlies van een deel van de huid of een blaar

• nog meer druk kan een (bloed of vocht) blaar geven
• ontvelde huid (verlies van een deel van de lederhuid)
• rood roze wondbodem

decubitus

Fase 3 - verlies van de hele huidlaag

• het vetweefsel is te zien
• wondranden zijn rood
• de wonddiepte hangt af van waar de wond zit
• de wond heeft wondbeslag
• groot risico op wondinfectie
• zeer pijnlijk

decubitus

Fase 4 - verlies van de volledige weefsellaag

• alle lagen zijn zichtbaar
• de wond is pussig
• er is dood weefsel (zwart, necrose) aanwezig in de wond
• de wond stinkt

decubitus
risicofactoren

1 Verminderde mobiliteit, activiteit of sensibiliteit

• cliënten met bedrust
• cliënten met een verlamming (beroerte of dwarslaesie)

decubitus
risicofactoren

2 Verminderde huidconditie

• cliënten met een dunne huid
• cliënten met incontinentie
• cliënten met chemotherapie (antikankermedicatie)

decubitus
risicofactoren

3 Slechte voedingstoestand en weerstand

• ontbreken van bouwstoffen
• vermageren geeft meer drukplekken
• kans op infecties nemen toe, koorts geeft extra zweten

decubitus
voorkomen (preventie)

1 Risicoscorelijsten gebruiken bij het inschatten van het risico op decubitus. Invullen bij...

• opname
• wanneer de cliënt afhankelijk wordt van bed of rolstoel
  
• wanneer de conditie van de cliënt  verslechtert
  

Wat zijn preventie methoden voor decubitus?(voorbeelden)

decubitus 

Preventie voorbeelden  

• Mobiliseren
  

1. Het stimuleren uit bed te komen, 
2. wisselligging geven (1x per 2 uur of vaker)
   
3. gebruik drukverlagers tijdens de transfer op bed en verlaag de druk door gebruik van kussens

• Huidinspectie

1. bekijk drukgevoelige plekken
2. bescherm de huid tegen vocht
   
3. verminder druk door een antidecubitus matras of zitting te gebruiken

• Betere voeding aanbieden

1. Denk dan aan eiwitrijk voeding in de vloeibare vorm of via sondevoeding

6.5 decubitus
voorkomen (preventie)

2 Mobiliseren

• stimuleren uit bed te komen
• wisselligging geven (1x per 2 uur of vaker)
• gebruik drukverlagers tijdens de transfer op bed
• verlaag de druk door gebruik van kussens

6.5 decubitus
voorkomen (preventie)

3 Huidinspectie

• bekijk drukgevoelige plekken
  
• bescherm de huid tegen vocht
• verminder druk door een antidecubitus matras of zitting te gebruiken

6.5 decubitus
voorkomen (preventie)

4 Betere voeding aanbieden

• eiwitrijk
• drinkvoeding
• sondevoeding

decubitus
behandeling hulpmiddelen

1. wondzorg
2. ad-materialen inzetten
3. mobiliteit vergroten
4. goede voeding
5. pijnmedicatie

smetplekken

Deze factoren bepalen het risico op het krijgen van complicaties...

• mate van bewegen (ouderen bewegen vaak minder, kunnen niet altijd zelf van houding veranderen of zijn van anderen afhankelijk om te bewegen)

smetplekken

Smetplekken (of smetten, intertrigo) is letsel door vocht in...

• huidplooien (rood)
• afgeknelde delen (blauw, zoals kous, sling, manchet)

smetplekken

Oorzaken van smetten...

• vocht blijft achter in de plooien waar de luchtcirculatie klein is
  
• huid-op-huidcontact door wrijven of schuiven van de (natte) huid
  
• een ontstoken huid, een bron van bacteriën, of...
• schimmels

smetplekken

Risicofactoren zijn...

• vrouw zijn
• obese zijn
• immobiel zijn
• minder weerstand hebben
• koorts
• zweten, incontinentie
• eerder smetten gehad hebben

smetplekken
voorkomen (preventie)

houd huidplooien droog

• goed deppend drogen

voorkom huid-op-huid contact

• scheurlinnen of gaas in de plooi
• zinkzalf gebruiken

dagelijks huidzorg bieden

• let op koorts
• let op nare luchtjes

smetplekken
behandeling

Behandeling hangt af van de fase van smetten...

• hoe hoger de smetfase, hoe vaker je de preventies uitvoert

smetplekken
behandeling

Fase 1 (droge smetten)

• lichtrode intacte huid
• jeuk of branderig

smetplekken
behandeling

Fase 2 (glimmende smetten)

• felrode intacte huid
• nat
• jeuk of branderig

smetplekken
behandeling

Fase 3 (natte smetten)

• kapotte huid
• felrode huid
• natte huid
• ontvelde en verweekte huid
• scherpe wondranden

smetplekken
behandeling

Fase 4 (ontstoken smetten)

• kapotte huid, soms gezwollen
• wit, geel of groende verkleuring
• stinkt

smetplekken
behandeling

Tot slot...

• huidletsel veroorzaakt veel leed en vraagt veel zorg
• huidletsel vermindert de kwaliteit van leven voor de cliënt
• door goede wondzorg is het aantal mensen met decubitus gedaald
• maar niet bij de 75+ groep...

opdrachten 18 t/m 30 maken en zelf nakijken