Wonen in Nederland 3.1

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

H3 Leefbaarheid in stedelijke gebieden

Lesdoelen

Je weet wat leefbaarheid is

Je weet welke soorten wijken zich in de stad hebben gevormd en in welke periode

Je herkent de wijken in Groningen

Wat is 'leefbaarheid'?

Leefbaarheid

Met het begrip leefbaarheid wordt aangegeven hoe aantrekkelijk en/of geschikt een gebied of gemeenschap is om er te wonen, of te werken. 

Stadsgewest

1.    Woon werk relatie (arbeidsmarkt en huizenmarkt)
2.    Voorzieningen (verzorgingsgebied)

opbouw steden

• Historische binnenstad
• Negentiende eeuwse-arbeiders- en industriewijken.
• Vooroorlogse wijken 1900-1940
• Naoorlogse wijken
• Verstedelijkt platteland

Historische binnenstad

•    Middeleeuwen
•    Compact (verdichting in 19de eeuw)
•    Sommige steden geen historische binnenstad (nieuw, oorlog, aaneengegroeid)
•    Zakenwijk (central business distict = CBD)

Negentiende-eeuwse arbeiders- en industriewijken.

1870-1900 Eerste industriële revolutie

Soms tuintjes    Rijken villa’s

Vooroorlogse wijken 1900-1940

•    Urbanisatie: woning coöperaties en de Woningwet
•    Tuindorpen
•    Grote huizen langs uitvalswegen

Naoorlogse wijken

•     Woningnood (goedkoop & systeembouw)
•    Gehorige etage- of portiekwoningen
•    Jaren zestig welvaartsstijging koopwoningen -> bloemkoolwijken

Reurbanisatie.

•    Verpaupering, verval en leegstand
•    Compactestadbeleid (re-urbanisatie)
•    Vinex-locaties (nieuwe wijken aan de stad), grootschaling, verschillende bouwstijlen.

Verstedelijkt platteland

•    Suburbanisatie = de trek vanuit de stad naar de omgeving ervan.
•    Groeikernen (gecontroleerde groei)

Na 1960 komt de suburbanisatie goed op gang. Wat is de voornaamste oorzaak?

1. Er zijn te weinig woningen in de steden beschikbaar.
2. De mensen krijgen meer kinderen en willen graag ‘in het groen’ wonen.
3. De aanleg van spoorlijnen vanuit de steden naar omringende plaatsen.
4. De stijgende welvaart.

Ook bedrijven verlaten de stad. Welk van de onderstaande factoren speelt daarbij geen rol?

1. afname van de bereikbaarheid
2. gebrek aan ruimte in de stad
3. goedkope grond beschikbaar buiten de stad
4. de ontwikkeling van stadsgewesten

Gentrificatie?

Noem een voordeel en een nadeel van gentrification

+ bewoners knappen zelf woningen op

+ voorzieningenniveau gaat omhoog

- woningen worden duurder

- oorspronkelijke bewoners kunnen huur 

- vaak niet meer betalen

Waar vind je relatief veel Vinex-wijken?

1. in dorpen die kunnen uitbreiden
2. in rurale gebieden met veel ruimte
3. aan de rand van (oude) steden
4. in het Groene Hart

Vinex-wijk

Leidsche Rijn

Vinex-wijk

Vinex (Vierde Nota op de Ruimtelijke Ordening extra):

• Compleet nieuwe wijken tegen / vlakbij oude steden gebouwd om stedelijke druk te verlichten

Wadi in Leidsche Rijn

In Leidsche Rijn is een aantal wadi’s aangelegd. Dat zijn waterlopen die
normaal gesproken droog liggen. Beredeneer dat deze wadi’s bij de aanleg van Leidsche Rijn moesten 

worden aangelegd in het kader van de Watertoets. 

In Leidsche Rijn is een aantal wadi’s aangelegd (waterlopen die normaal gesproken droog liggen). Beredeneer dat deze wadi’s bij de aanleg van Leidsche Rijn moesten worden aangelegd in het kader van de Watertoets. (2p)

Wadi in Leidsche Rijn

Uit de redenering moet blijken dat

• bij de aanleg van Leidsche Rijn verstening van het

oppervlak heeft plaatsgevonden 

• zodat in het kader van de Watertoets maatregelen genomen moesten
worden om overtollig water lokaal vast te houden

Welke maatregelen passen bij het idee van de compacte stad?

1. De aanleg van een Vinex-wijk.
2. Het saneren van een vervallen volksbuurt.
3. Nieuwbouw op een vroeger industrieterrein.
4. Renovatie van een woonwijk.