Water - jaar 1

• Inspecteur Leefomgeving
• MBO
• Studiejaar 1

Water

Zout water: ruim 97%. 

Zoet water: 2,5% oppervlaktewater  etc. : 0,4%

 Van die < 3% is maar een klein deel beschikbaar voor mens, plant en dier:  0,014% 

Waterwet

De belangrijkste wet in Nederland die de organisatie, het beheer en de bijzondere zorgplichten van en voor de watersystemen reguleert is de Waterwet (Wtw). De Wtw is op 22 december 2009 in werking getreden. Hierdoor zijn een achttal wetten die te maken hadden met het waterbeheer (bijvoorbeeld de Wet verontreiniging oppervlaktewateren) komen te vervallen.   

Doel

- Voorkomen en (waar nodig) het beperken van overstromingen, wateroverlast en waterschaarste

- bescherming en verbetering van de chemische en ecologische kwaliteit van watersystemen 

- vervulling van maatschappelijke functies door watersystemen 

> verschillende juridische instrumenten om dit te kunnen bereiken. 

Overige mogelijkheden Wtw

- mogelijkheid van de waterbeheerder (het bestuursorgaan die belast is met het waterbeheer) om de gewenste oppervlaktewaterpeilen vast te leggen in peilbesluiten.

- in de Wtw is ook de ‘watervergunning’ geregeld: vergunning voor allerlei handelingen in het watersysteem (bijvoorbeeld  vergunningplicht voor het lozen van stoffen in zee)

Verontreinigingen

Rivieren, meren en andere zoete wateren in Nederland worden vervuild door menselijke activiteiten. Soms is de vervuiling afkomstig uit andere landen, soms is ze het resultaat van binnenlandse activiteiten. De sectoren landbouw, industrie en huishoudens zijn allemaal verantwoordelijk voor de vervuiling van het water. 

Milieurampen

Milieurampen, maar vooral de lozingen van dergelijke stoffen door industrie en landbouw hebben onze rivieren, meren, zeeën en grondwatervoorraden zwaar belast.

Een andere 'ramp' vormt het rioleringsstelsel in Nederland. De komende jaren zijn miljardeninvesteringen nodig om het rioolwater grondig te blijven zuiveren, en regenwater te scheiden van gewoon afval.

Vervuiling

Veel ecosystemen zijn afhankelijk van zoet water. De vervuiling heeft tot gevolg dat de planten en dieren waaruit deze ecosystemen bestaan aangetast worden. Ook zorgt vervuiling ervoor dat het steeds moeilijker en duurder wordt om schoon drinkwater te winnen voor menselijk gebruik.

Bestrijdingsmiddelen

De landbouw is verantwoordelijk voor vermesting en de uitstoot van veel bestrijdingsmiddelen. Met name in de tuinbouw en de bollenteelt worden veel onkruidverdelgers gebruikt. Verharde bedrijventerreinen worden vaak onkruidvrij gehouden met chemische bestrijdingsmiddelen. Als het regent spoelen deze giftige stoffen af naar sloten of rivieren, waar ze veel schade aanrichten. Ze zijn giftig voor waterplanten en waterinsecten en bedreigen de drinkwaterwinning.

Industrie

De industrie is  een belangrijke vervuiler. Bij productieprocessen wordt gebruik gemaakt van water. Het water wordt na afloop geloosd, waardoor zouten en metalen zoals zink en koper in het water terecht komen. Veel fabrieken zijn aan het water gevestigd, waardoor de kans op vervuiling bij ongelukken groot is. Ook wordt er in de industrie veel water gebruikt voor de koeling van hete machines. Het water dat daarna in de rivier wordt afgevoerd is vaak warm, wat extra slecht is voor de natuur. Verder loost de industrie ook radioactief afval en is soms sprake van illegale lozingen.

Soorten vervuiling

1. petroleumproducten (olie en chemicaliën);

2. pesticiden en herbiciden (bestrijding onkruid en ongedierte);

3. zware metalen (zoals koper, lood, kwik en selenium);

4. gevaarlijk afval (is toxisch, reactief, corrosief of ontvlambaar);

5. overschot aan organisch materiaal (bijv. kunstmest);

6. sedimenten (vervuilende gronddeeltjes);

7. besmettelijke organismen (ziekteverwekkende organismen ).

Afvalwater

Door groei van de bevolking en toename industrialisatie nam (vervuiling van) afvalwater enorm toe. Tussen 1960 en 1970 was de vervuiling het ergst. In sommige wateren was nauwelijks enig leven meer mogelijk. De Rijn werd wel het riool van Europa genoemd. Om aan deze situatie een eind te maken werd in 1970 de Wet Verontreinigingen Oppervlaktewateren (WVO) ingevoerd. 

Huishoudelijk afvalwater

 - Afvalwater dat niet afkomstig is van een bedrijfsmatig productieproces 

- Bestaat  uit een mix van urine, fecaliën, spoelwater, etensresten, bad-, douche- en afwaswater. En vaak ook uit hemelwater of zelfs grondwater (omdat het riool meestal lek is)

- Iedereen produceert elke dag gemiddeld meer dan 120 liter afvalwater

Bedrijfsafvalwater

Bedrijven gebruiken water voor het maken van producten, om schoon te maken of om machines en producten te koelen. Hierdoor kunnen er bijvoorbeeld oliën, zuren of vetten in het water komen: 

> eerst zelf zuiveren, voordat ze het in het riool mogen lozen 

> maatregelen nemen om zo min mogelijk water te vervuilen

> algemene regels hiervoor staan in het Activiteitenbesluit

> soms ook in de vergunning van een bedrijf 

Regenwater

Regenwater  wordt gezien als afvalwater. Dit water stroomt soms naar het riool, maar dat is niet de bedoeling. Regenwater is (relatief) schoon water en hoeft daarom niet gezuiverd te worden. Het kan direct op het oppervlaktewater worden geloosd, of gebruikt om planten te besproeien. Daarom wordt regenwater in nieuwbouwwijken vaak rechtstreeks naar meren en sloten of grondwater geleid. Ook hebben sommige (delen van) gemeenten een apart rioolstelsel voor het regenwater.

Soorten rioolstelsel

Gemengd rioolstelsel: als rioolstelsel naast afvalwater ook regenwater af voert

 Gescheiden rioolstelsels: voeren het afvalwater af naar de zuivering en het regenwater via een apart systeem naar het oppervlaktewater.