KA 31 Industriële revolutie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

lesopdracht check

Planning

Deze week: 7.1 de verlichting + 7.2 ancien regime

3 februari: 7.3 revolutie & 7.4 abolitionisme en nabespreken toets

10 februari: - tijdvak 8

vakantie

na de vakantie: tijdvak 8 

Toets in de toetsweek 

Hoofdstuk 7 en 8

Weging 2 / Voortgang

Kenmerkende aspecten

Leerdoel

In deze presentatie leer je:

• hoe de industriële samenleving ontstond
• waardoor de industriële revolutie ontstond
  
• wat veranderde bij de tweede industriële revolutie
  
• over de slechte leefomstandigheden
• meningsverschillen sociale kwestie
• beging vz staat

https://schooltv.nl/video-item/histoclips-afl-8-de-industriele-revolutie

Waarom?

Wanneer?

Waar?

Wat veranderde er?

Veel mensen wonen in de stad.

Grote veschillen tussen arm en rijk.

bevolkingsgroei in 

absolute aantallen

Er komen meer mensen bij + 

er gaan minder mensen dood = groei bevolking

oorzaak 1

Gevolg van de bevolkingsgroei --> bijdrage aan industrialisatie

-Vooral op het platteland was er een bevolkingsoverschot, 

- Mensen waren door de mechanisering van de landbouw niet langer nodig in de landbouw.

- urbanisatie: Deze mensen trokken richting de fabrieken waar dus (grotere) steden ontstonden. Daar hoopten zij werk te vinden.

Oorzaak 2: nieuwe uitvindingen

Het spinnenwiel wordt vervangen door de Spinning Jenny (1764)

• Met de spinning Jenny konden ipv 1 draad, wel 16 draden tegelijk gesponnen worden.
• Deze machine werd nog wel aangedreven door mensen.
• Het werk ging nu veel sneller en er kon ook langer door gewerkt worden.

Na de spinning jenny, volgden meer uitvindingen..

• Eerst werd het waterframe uitgevonden, dat was vrij productief, maar werkte alleen onder bepaalde omstandigheden.
• De Engelsman Newcomen bedacht een stoommachine die met stoomkracht een waterpomp of mijnlift in beweging kon zetten.
  
•  De Engelsman James Watt verbeterde in 1769 de stoommachine zodat hij beter en goedkoper werd.

Deze stoommachine werd voor van alles gebruikt ook voor bv. het maken van kleding en kwamen er daardoor fabrieken omdat de machine niet in huis paste.

Naar stoomkracht!

1764 Spinning Jenny

1769 Waterframe

1784 James Watts: stoommachine

19e eeuw: stoom belangrijkste energiebron

steenkool(mijnen)

 Niet alles hoefde meer met mankracht en kon er sneller en langer doorgewerkt worden. (meer opbrengst, meer winst)

Mensen die thuis in de nijverheid werkten verloren hun werk. Fabrieken konden het veel sneller. 

Ook waren er veel vernieuwingen in de landbouw, steeds meer machines konden het werk van de mensen vernemen.

Gevolgen

Enorme veranderingen!

• - van handmatig  produceren naar machinaal (eerste fabrieken)
• - De landbouwstedelijke samenleving maakt plaats voor een industriele samenleving waar het merendeel van de productie gebeurd in fabrieken en veel mensen in steden gingen wonen.
• - Dit had ook grote veranderingen voor het landschap tot gevolg.

Industriële Revolutie 1750-1900

1750-1900

Grote fabrieken en nieuwe industriesteden werden vooral bij rivieren en water gebouwd. Zo kon de aan- en afvoer van grondstoffen en eindproducten goed vervoerd worden.

Schepen voeren inmiddels ook op stoom en waren niet meer afhankelijk van gunstige wind, zoals de zeilschepen voorheen.

.

Transportrevolutie: 

Vaarwegen

Al in 1825 werd voor het eerst een vracht steenkool via het spoor over een lange afstand vervoerd.

Fabrikanten ontdekten dat transport via het spoor nog meer mogelijkheden bood dan met schepen. Binnen dertig jaar breidde het spoorwegnet zich uit over heel Groot-Brittannië.

Ook in India lieten de Britten een uitgebreid spoorwegnet aanleggen om de grondstoffen sneller te transporteren.

Transportrevolutie: spoorwegen

In welk land begon de industriële revolutie?

1. De VS
2. Frankrijk
3. Nederland
4. Engeland

Industriële samenleving

Industrie en samenleving

Tijdens de industriële revolutie ontstond een nieuwe samenleving: 

Industriële samenleving: 'Een samenleving waarbij grootste deel van de bevolking in de stad woont en waarbij de industrie- en dienstensector belangrijkste middelen van bestaan zijn'

Industrie en samenleving

Door de mechanisatie in de landbouw verhuisden veel werknemers naar de stad. 

Er ontstond in deze steden nieuwe klassen namelijk: 

1. Industrie arbeiders.
2. Middenklasse: Leraren, ambtenaren, artsen. 
3. Klasse van kapitalisten. 

Gevolgen van de industriele revolutie

1. Middel van bestaan: industrie ipv landbouw
2. Meer bevolking, meer steden
3. Meer infrastructuur: bv treinen, kanalen
4. Ontstaan van sociale klassen met grote verschillen tussen mensen.

0

• Ijzer werd vervangen door staal. (bruggen en wolkenkrabbers).
• Electriciteit (straatverlichting, gloeilamp, telefoon)
• chemische industrie (plastic, asperine, verf, kunstmest)
• nieuwe voedingsmiddelen (blokvoedsel, magarine)

1850: 

De tweede industriële revolutie

Sociale kwestie

Wat is de Sociale Kwestie? (1)

• Een kwestie is een probleem
  

• De slechte woon- en werkomstandigheden van de arbeiders zijn duidelijk zichtbaar.
  

• Eind 19e eeuw.

• Vooral in de steden.
  

Wat is de Sociale Kwestie? (2)

• ‘De rijken worden rijker, de armen worden armer’

• Alleen ‘de rijken’ mogen stemmen

• Hierdoor blijven ‘de rijken’ aan de macht

Let op: De weekinkomsten van een mannelijke arbeider

was ongeveer 900 cent (9 gulden)

Wie helpt de arbeiders? (1)

• Sommige fabrikanten gaven de arbeiders wél wat extra's (soms ook uit eigen belang: een fittere arbeider werkt harder...)

• Arbeiders gaan staken: dit werkt alleen als iedereen gaat staken, en dat was moeilijk vol te houden

• Arbeiders gaan samenwerken in vakbonden.

Wie helpt de arbeiders? (2)

• Nederland kent drie grote politieke groepen: socialisten (links), confessionelen (midden) en liberalen (rechts)

• Deze politieke groepen hebben allemaal een andere oplossing voor de Sociale Kwestie, maar ook allemaal eigen belangen

Opdracht

liberalen

conservatisme

socialisme 

confessionalisme

wat is hun visie? oorzaak en oplossing?

Liberalen

• Nachtwakersstaat: overheid zorgt alleen voor orde en veiligheid

• Economie helemaal vrij laten

• Sociale wetten kosten teveel geld

• Rechts in de politiek

Confessionelen

• Confessie=geloof (Protestant/Rooms-katholiek)

• Ongelijkheid omdat God het zo wil

• Goede christenen helpen elkaar

• Werkgevers en werknemers moeten er samen uitkomen

Socialisten

• Overheid moet er alles aan doen om arbeiders te beschermen

• Betere arbeidersomstandigheden (o.a. meer loon)

• Om dit te bereiken: strijd voor algemeen kiesrecht (ook met stakingen en demonstraties)

• Links in de politiek

Van liefdadigheid naar sociale wetten

• Armenwet (1854)

• 'Kinderwetje van Van Houten' (1874)
  

• Leerplichtwet (1900), 
• Woningwet (1901),
• Ongevallenwet (1901)

• Let op: Meestal waren de uitkeringen erg laag en voor korte tijd

Vóór de Woningwet...

...na de Woningwet

Welke oorzaken had de industriële revolutie?

Welke gevolgen had de industriële revolutie?