les 3.1.5 Vaginaal bloedverlies en zwangerschap 2024-2025

• Triage
• MBO
• Studiejaar 3

Triage DA leerjaar 3

 Les 5

Onderwerpen van deze les:

         Vaginaal bloedverlies 

                                    Vaginaal bloedverlies en zwangerschap                                                              

                                                                        

                                                                        

Wat komt aan bod:

• Korte herhaling vorige les (geslachtsorganen)
• Vaginaal bloedverlies en zwangerschap en vag. bloedverlies
• Casussen oefenen 
• Onderwerp volgende les

Tijdens welke leeftijdsfase komt een Torsio Testis het meest voor?

1. tussen de 5-8 jaar
2. tussen de 8 en 12 jaar
3. tussen de 12 en 18 jaar
4. Bij oudere mannen tussen de 60 en 80 jaar

C

Wat is een priapisme en hoelang mag dit duren?

1. langdurige pijnlijke erectie mag 4 uur duren
2. ringvormige zwelling van de penis en dit mag 4 uur duren
3. een ontsteking van de balzak en het mag 3 uur duren
4. een ontsteking van de bijbal dit mag 1 uur duren

A

Waarom vraag je naar abnormale afscheiding of/en koorts?

1. Omdat dit kan wijzen op een ontsteking
2. Omdat dit kan wijzen op een SOA
3. Omdat het kan wijzen op een SOA of een ontsteking
4. Hier vraag je eigenlijk altijd naar, het is belangrijke informatie

C.

Het kan wijzen op een SOA of  een baarmoederontsteking, eierstokontsteking of een eileiderontsteking 

Bij SOA kan er koorts en afscheiding zijn, bijv. door infectie in de plasbuis met de chlamydia- en of gonorroe bacterie.

By the way: Een soa kan ook pijn en zwelling geven

Wat is een Spaanse kraag, welke urgentie geef je dit?

1. Een dikke balzak U2
2. Een ringvormige zwelling van de penis U3
3. Een loszittende voorhuid U3
4. Een liesbreuk die uitstraling geeft richting de balzak U1

U3: 

Is er een ringvormige zwelling waardoor de voorhuid niet meer teruggeschoven kan worden? Spaanse Kraag Strakke voorhuid zit klem achter de eikel, voorhuid kan niet meer naar voren, waardoor de eikel wordt afgekneld -> geeft dikke pijnlijke eikel. Als de eikel minder dik is kan de voorhuid er weer over geschoven worden. 

Adv: Koelen met een natte lap of icepack met handdoek helpt. Ontstaat vaak door een te strakke voorhuid. 

Vaginaal bloedverlies en 

Zwangerschap en vaginaal bloedverlies

Vaginaal bloedverlies, wat zijn oorzaken hiervan?
zowel bij zwangeren als niet zwangeren

Zwanger:

• Miskraam

Later in de zwangerschap: 

(fors) bloedverlies:, 

• Placenta praevia  (laag liggende placenta die makkelijk kan scheuren). Pijnloos fors bloedverlies. 
• Trauma buik
• Solutio placenta - loslating placenta. Tussen 30 en 40 weken. Bloedverlies, buikpijn en soms rugpijn U1

Niet zwanger

• seksueel misbruik 
• overgangsklachten
• poliepen
• baarmoederhalskanker (contactbloedingen)

Fors vaginaal bloedverlies 

veel meer dan een normale menstruatie. 

Oorzaken: 

• Myomen (vleesbomen in de baarmoeder) hormonaal net voor de overgang, afwijking aan de      baarmoedermond. Opletten: HB te laag.

Wat betekent het woord `spotting`?

Minimale vaginale bloeding. 

Komt voor bij;

• laatste week pilgebruik (onschuldig)

Kan ook wijzen op een ontsteking bij de;

• Vaginawand (vaginitis)
• baarmoederhals (cervicitis)

Ook kan het wijzen op;

• Cervixcarcinoom (contactbloedingen)
• condylomata (genitale wratten) en andere soa`s 

Welke vragen kun je stellen om in te schatten hoeveel bloedverlies er is??

Fors vaginaal bloedverlies , veel meer dan een normale menstruatie. Hoe kun je dit uitvragen aan de patiënt? Hoe vaak verschoon je je, ieder kwartier, tampon en dik maandverband, bij bewegen erger? 

 Welke urgentie heeft dit denk je? U2 , bij vegetatief (wat is dat ook al weer??? ) wordt het een U2. Dan niet meer laten komen --> visite

Oorzaken: myomen (vleesbomen in de baarmoeder) hormonaal net voor de overgang, afwijking aan de baarmoedermond. Opletten: HB te laag.

Kaart vaginaal bloedverlies

Zoals je boven aan de kaart ziet gaat het om abnormaal bloedverlies, zonder trauma en zwangerschap - in die gevallen een andere kaart pakken

Waarom stel je de vraag?

Hoe stel je de vraag?

Snap je de urgenties?

Waarom vraag je de vraag: Is er een echo gemaakt bij vaginaal bloedverlies in zwangerschap?

1. De urgentie is afhankelijk van het aantal weken zwangerschap en je wilt een EUG uitsluiten
2. Je wilt weten hoelang omdat je wilt inschatten hoeveel bloedverlies er is
3. Je wilt weten of het een jongetje of een meisje wordt, voor evt. aangeboren aandoeningen
4. Patiënten bellen vaak als ze denken zwanger te zijn, maar zijn dan gewoon ongesteld.

A.

Extra uterine graviditeit (EUG) vaak veel pijn en wat bloedverlies, tussen de 5-12 weken zwangerschap, gepaard gaande met veel pijn -> als eileider scheurt komt er hevige buikpijn en schouderpijn. 

Advies direct platliggen.

Schouderpijn, pijn boven diafragma is altijd alarmerend bij buikpijnklachten!

Beiden kunnen levensbedreigend zijn, zowel Solutio als Praevia

Wat is een Solutio Placenta?

Solutio placenta 

loslating van placenta. Bij zwangerschap tussen de 30 en 40 weken. 

Symptomen 

• buikpijn,
• soms rugpijn en 
• vaginaal bloedverlies. (mate ligt aan volledige loslating of gedeeltelijk) Bij volledige loslating heeft baby geen kans om te overleven. 

Verschillen solutio / uterus en bois:

Beiden is een loslating van de placenta.

Alleen bij Uterus en Bois heeft de vrouw een plankharde buik door een harde baarmoeder die niet meer relaxeert.

Wat is een Placenta Praevia?

Placenta praevia: placenta ligt voor de baarmoedermond, hierdoor kan een deel makkelijk scheuren later in de zwangerschap, pijnloos bloedverlies, kan heel sterk bloedverlies zijn. 

Kans op shock voor vrouw is groot. Advies direct platliggen

Waarom na een insult bij zwangeren in stabiele zijligging op li. zij?

Weetje: bij reanimatie zwangere vrouw (laatste trimester met name) opgevouwen deken/jas o.i.d. onder de re flank heup, zodat ze iets naar links kantelt.

Bij stabiele zijligging ook altijd op linker zij leggen.

Dit omdat de grote baarmoeder en het kindje bij rugligging en ligging op re-zij de onderste holle ader wordt dicht gedrukt waardoor er minder bloed terugstroomt naar het hart.

Advies insult

Als patiënte niet ligt, zo snel mogelijk neerleggen. Evt. kunstgebit verwijderen. Stop niets in de mond. Voorkom dat patiënte zich bezeert, zet objecten weg. Als de trekkingen verminderen of stoppen en patiënte is nog bewusteloos: bij voorkeur in stabiele zijligging leggen, gezien zwangerschap op linkerzij. Observeer bewustzijn nog enige tijd na het ontwaken.

Opdracht

• Pre-Eclampsie: Zwangerschapsaandoening waarbij sprake is van een hoge bloeddruk in combinatie met te grote hoeveelheden eiwit in de urine of een andere orgaanstoornis.

• Eclampsie: begin van aanvallen (convulsies) bij een vrouw met pre-eclampsie. 

• HELLP-syndroom: Pre-eclampsie kan overgaan in het HELLP-syndroom, maar het HELLP-syndroom kan ook plotseling ontstaan.

Aan welke uitingen denk je aan HELPP-syndroom?

Welke urgentie?

Eclampsie is het begin van aanvallen (convulsies) bij een vrouw met pre-eclampsie. ( Pre betekent voor)  Dus klachten voor de Eclampsie is Pre-eclampsie.

Pre-eclampsie is een zwangerschapsaandoening waarbij sprake is van een hoge bloeddruk in combinatie met te grote hoeveelheden eiwit in de urine of een andere orgaanstoornis.

Bij pre-eclampsie is er naast zwangerschapshypertensie ook sprake van eiwitverlies in de urine. Hier komt men achter doordat bij een verhoogde bloeddruk de urine is gecontroleerd op de aanwezigheid van eiwit.

De ernst en het verloop van pre-eclampsie kunnen sterk wisselen. Sommige vrouwen hebben lange tijd weinig of geen klachten, anderen worden in korte tijd ernstig ziek. Bij pre-eclampsie kunnen stuipen optreden. Stuipen zijn aanvallen met trekkingen van armen en benen. We spreken dan van eclampsie. --> daarom staat insult erbij

Pre-eclampsie kan overgaan in het HELLP-syndroom, maar het HELLP-syndroom kan ook plotseling ontstaan.

Het HELLP-syndroom staat voor Hemolyse, Elevated Liver enzymes en Low Platelets. 

Dit betekent dat er sprake is van een verhoogde afbraak van rode bloedcellen en een gestoorde leverfunctie. Daarnaast is er een tekort aan bloedplaatjes, waardoor de bloedstolling ontregeld raakt.

Vrouwen met het HELLP-syndroom voelen zich meestal erg ziek. Het HELLP-syndroom is een onvoorspelbaar ziektebeeld waarbij de vrouw zich het ene uur goed kan voelen en het andere uur heel ziek. De diagnose HELLP wordt definitief gesteld op grond van bloedonderzoek.

Klachten: Maagpijn + braken of bandgevoel: deze combinatie (die op verschillende wijzen door de patiënt geuit kan worden) is een alarmerend symptoom met het oog op een mogelijk dreigende eclampsie of HELLP-syndroom.

Kaart zwangerschap en vaginaal bloedverlies

Trauma buik 

Hoe te handelen bij een trauma van de buik tijdens een zwangerschap? 

In het algemeen is het zo dat de baby goed beschermd is, bijv. als moeder uitglijdt en valt, met name in de eerste weken van de zwangerschap kan er nog niet veel gebeuren(veilig achter het bekken - vruchtwater als buffer) ..  Maar bij een HET (auto-ongeluk) meer dan 45 km per uur; stomp trauma, kan levensbedreigend zijn, bloeding in placenta of ruptuur in de baarmoeder.

Altijd naar ziekenhuis voor verder onderzoek of loslaten van placenta. Ook bij een LET wel altijd contact als onderin buik is gestompt of de buik is bij uitglijden o.i.d. betrokken, dan vaak toch door naar zkn.huis-> enige uren observatie. 

Indien een zwangere vrouw onverhoopt een trauma doormaakt, zoals een val, een auto ongeluk of een stomp trauma van de buik, moet zij altijd door een verloskundige of gynaecoloog gecontroleerd worden. Als gevolg van het trauma kunnen bloedingen in de baarmoeder en de moederkoek (placenta) ontstaan, waardoor zich bloeduitstortingen kunnen vormen. Dit brengt het kind ernstig in gevaar omdat er zuurstoftekort kan optreden door verminderde uitwisseling van zuurstof en voedingsstoffen in de placenta.

NB  wat is risico bij trauma buik, zonder zwangerschap bij een HET? gescheurde Milt. 

Casussen oefenen

Volgende week

• Zwangerschap en partus
• Zwangerschap en buikpijn 
• Zwangerschap advieskaart  - Cum Laude 

             Zorg dat je goed voorbereid de les in komt

Maak ExpertCollege vanuit deze bovengenoemde onderwerpen

Maak 2 verschillende casussen vanuit deze onderwerpen