Leren leren = een totaalpakket

• Coaching
• Secundair onderwijs

Leren leren = een totaalpakket

Welke factoren beïnvloeden je leren?

Denk aan een situatie thuis of in de klas. Noteer zoveel mogelijk factoren die ervoor zorgen dat je in deze situatie vlot of minder vlot leert.
Bijvoorbeeld: je inzet, vermoeidheid, lawaai...

5'

Studeer jij soms ook volgens het motto van een bekend sportmerk?
Kun je raden welk merk?
Hoe sneller je begint, hoe sneller je klaar bent?

Ja

Nee

2'

Hoe verloopt het leerproces?

Elk leerproces bestaat uit drie opeenvolgende fases: 

• In de voorbereidingsfase ga je na wat er wordt verwacht.
  Als je weet wat je moet doen, kun je de taak plannen.
  Hoe ga je het aanpakken? Hoeveel tijd heb je nodig? De mate waarin de taak volgens jou haalbaar en interessant is, bepaalt je motivatie om aan de slag te gaan.

1'

Hoe verloopt het leerproces?

Elk leerproces bestaat uit drie opeenvolgende fases: 

• Tijdens de uitvoeringsfase gebruik je strategieën die je tijdens de vorige fase hebt bepaald. Je houdt het verloop van het leerproces in de gaten. 
  Werken de gekozen strategieën goed? Loop je vast op iets? Zonder doorzettingsvermogen lukt het niet.

1'

Hoe verloopt het leerproces?

Elk leerproces bestaat uit drie opeenvolgende fases: 

• Tijdens de reflectiefase beoordeel je je prestatie.
  Waarom is iets goed of minder goed verlopen? 
  Op basis hiervan kun je beslissen om het de volgende keer op dezelfde manier te doen, of het anders aan te pakken.

1'

Voorbereidingsfase

Uitvoeringsfase

Evaluatiefase

Je doel is leerstof te verwerken. Je motivatie kan hierbij verschillen.
Je vindt het leuk, je wilt goede punten halen...

Je neemt al je materiaal en gaat na wat er concreet van je verwacht wordt. 

Wat moet je kennen? Hoe zal het proces/product verlopen?

Je schat in hoeveel tijd je nodig hebt. Je bepaalt je aanpak en je zoekt een geschikte studeerplek op.

Maak ik eerst een schema? Hoe lang heb ik nog nodig om dit te studeren? Kan ik me hier concentreren met het omgevingsgeluid?

Terwijl je bezig bent, toets je regelmatig of je aanpak werkt. 

Loopt alles vlot? Lukt het op deze manier?

Achteraf evalueer je je aanpak en beslis je of je de volgende keer iets bijstuurt of niet.

5'

Voorbereidingsfase

Uitvoeringsfase

Evaluatiefase

Hoe doe ik het?

Werkt de gekozen strategie?

Verloopt alles volgens plan?

Wat moet ik doen?

Wat is het doel?

Hoe ga ik het aanpakken?

Waarom doe ik het?

Hoe haalbaar is het?

Hoe heb ik het gedaan?

Waarom liep het (minder) goed?

Hoe pak ik het de volgende keer aan?

5'

Voorbereidingsfase

Uitvoeringsfase

Evaluatiefase

5'

Noteren. Hoe? Zo!

Waarom zou je moeite doen om te noteren?

Het is een essentiële vaardigheid 

• om kennis te verwerven;
• beter te onthouden;
• en succesvol te leren.
  

Wanneer je informatie noteert, is de kans om ze na afloop te herinneren veel groter dan wanneer je dat niet doet, zelfs wanneer je de notities niet meer herhaalt.

5'

Noteren. Hoe? Zo!

Hoe komt dat? Noteren versterkt leren op verschillende manieren.

Noteren:

• helpt je om je aandacht beter te richten op datgene wat je wilt onthouden
• spoort je aan tot een diepere verwerking van de leerstof

Notities:

• doen dienst als een extern opslagsysteem
• kan je gebruiken om de leerstof te herhalen en verwerken 

Wat zijn de voordelen van noteren?

De eerste vraag die aan bod kwam is ‘waarom zou je moeite doen om te noteren?’. Het is een essentiële vaardigheid om kennis te verwerven, beter te onthouden en succesvol te leren. Wanneer je informatie noteert, is de kans om ze na afloop te herinneren veel groter dan wanneer je dat niet doet, zelfs wanneer je de notities niet meer herhaalt. Hoe komt dat? Noteren versterkt leren op verschillende manieren.

Noteren helpt je in de eerste plaats om je aandacht beter te richten op datgene wat je wilt onthouden en helpt vermijden dat je gedachten afdwalen.

Noteren spoort je aan tot een diepere verwerking (encoding effect) van de leerstof. Het helpt om je aandacht te richten op wat er wordt verteld, op de tekst die je leest of een videofragment dat je bekijkt. Noteren daagt je uit om de informatie te interpreteren, te organiseren en te linken aan je voorkennis. Het verhoogt de kans dat je de onderliggende structuur van de informatie ontdekt en tot een beter begrip komt.

Notities doen ook dienst als een extern opslagsysteem (external storage effect). Wat je noteert, hoe je niet vast te houden in je hoofd. Op die manier daalt de belasting van het werkgeheugen en krijg je meer mentale ruimte om de informatie te bewerken en te verwerken.

De kracht van notities als een extern opslagsysteem wordt bovendien versterkt door de mogelijkheid om ze achteraf te herhalen. De meeste studenten zijn zich daar ook van bewusten geven ze aan dat ze dat doen en hun notities gebruiken om de leerstof te verwerken. Studenten die noteren tijdens de les hebben trouwens een stapje voor. Ze geven aan thuis minder tijd te moeten investeren om de leerstof te verwerken.

Noteren. Hoe? Zo!

Wat kun je doen als leerling/student?

Kom voorbereid naar de les. Neem vooraf al eens kort het hoofdstuk door waarover de les zal gaan. Zo ben je al meer vertrouwd met de structuur en enkele basisbegrippen.

Vermijd afleidingen. Zoek een geschikte plaats in het leslokaal of aula. Laat je niet afleiden door niet-lesgerateerde zaken op jouw laptop of die van je medestudenten die in je buurt zitten.

Het is vaak beter om zelf handgeschreven notities te maken dan digitaal te noteren of om te annoteren op de hand-out. Het kost meer moeite maar na afloop heb je minder tijd nodig om de leerstof te herhalen.

Luister actief. Probeer om zoveel mogelijk verbanden te leggen. Focus je op de hoofdzaken. Af en toe is het een goed idee om de oren extra te spitsen, bijvoorbeeld wanneer de docent aangeeft dat het over iets heel belangrijks gaat.

Hou je aanpak in de gaten en stuur bij wanneer nodig.

Maak na de les nog even tijd vrij om je aantekeningen te vervolledigen of om structuur toe te voegen.

Heb je de les gemist? Vraag of je de aantekeningen van een medestudent mag kopiëren maar ga telkens na of de inhoud en structuur duidelijk is voor jou.

Verwerk de verschillende bronnen die je tijdens het studeren gebruikt tot 1 geheel.

Herhaal je notities op een actieve manier. Jezelf toetsen is beter dan je notities gewoon herlezen.

5'

Na 24 uur ben je al 70% van de leerstof die je de avond ervoor geleerd hebt vergeten.

1. Waar
2. Niet waar

1'

Als je begint te leren, komt de informatie als eerste terecht in je langetermijngeheugen.

1. Waar
2. Niet waar

1'

Het langetermijngeheugen is een onbeperkt geheugen.

1. Waar
2. Niet waar

1'

Hoe minder moeite je doet bij het leren, hoe beter en hoe gemakkelijker je informatie terug kan vinden.

1. Waar
2. Niet waar

1'

Tijdens het leren is het belangrijk om af te wisselen.

1. Waar
2. Niet waar

1'

Het is beter om op één dag 8 uur te studeren, dan om elke dag een uurtje te studeren.

1. Waar
2. Niet waar

Vertel in één zin waar het filmpje over gaat.

Wat neem je zeker mee uit deze les?

5'