V2 schrijfvaardigheid 39: schrijf- en spreektaal en jargon

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Welkom v2at!

Programma

1. 10 minuten lezen
   
2. Opdrachten van vorige les nakijken
3. Korte terugblik op vorige les(sen)
4. Schrijfvaardigheid 39
5. Afsluiting en vooruitblik

10 minuten lezen

Opdracht 1 t/m 3 nakijken

1 De eerste mensen die geschreven tekst gebruikten leefden in Zuid-Mesopotamië (huidige Irak en Syrië). De mensen gingen schrijven omdat zij taal wilden kunnen vastleggen.

2 De tekens zijn gekanteld, en daarna steeds abstracter van vorm geworden. Dit is te verklaren doordat rechte lijnen en tekens gemakkelijker waren te maken met een spijker in een kleitablet.

3a Er zijn drie hoofdtypen: fonogrammen, ideogrammen en determinatieven. Een fonogram brengt

de klank van lettergrepen over (vergelijkbaar met een rebus). Ideogrammen beelden het voorwerp of de handeling uit. Een determinatief is een teken dat iets zegt over de betekenis van het woord ernaast, zoals een bijvoeglijk naamwoord nu.

b r-klank: fonogram / vrouwelijk: determinatief / uitgaan: ideogram

Opdracht 4 t/m 7 nakijken

4 Eigen antwoord

5a Aan verschillende letters kun je goed zien dat het Latijnse alfabet hieruit is afgeleid: D, K, L, M, N, Q

b Eigen antwoord

6a Bijvoorbeeld: Russisch, Chinees en Indiaas.

b Eigen antwoord

7a Beeldtaal gebruiken we in het verkeer, waar borden met tekens worden gebruikt. Ook gebruiken

we beeldtaal op de smartphone, waar pictogrammen voor bepaalde applicaties staan. Ten derde gebruiken we beeldtaal bij films en series, om aan te geven voor wie beelden wel of niet geschikt zijn en wat kijkers kunnen verwachten.

b Te beoordelen door de docent

c Eigen antwoord

Opdracht 8 en 9 nakijken

8 3000 v. Chr.                    1000 n. Chr.                  1500 n. Chr.                                    1800 n. Chr.

 kleitabletten                       papyrus               perkament papier (lappen)           papier (hout)

Voordeel kleitabletten: blijft lang bewaard

Nadeel kleitabletten: erg zwaar en daardoor onhandig

Voordeel papyrus: licht, op te rollen, je kan er met inkt op schrijven

Nadeel papyrus: blijft niet bewaard in vochtige gebieden

Voordeel perkament: blijft lang bewaard, sterk materiaal

Nadeel perkament: erg duur, gemaakt van dierenhuiden

Voordeel papier: licht, gemakkelijk te maken, goedkoop

Nadeel papier: blijft niet zo lang bewaard

9a Mensen wilden afspraken over de handel kunnen vastleggen. Later wilden mensen ook wetten en

regels kunnen vastleggen.

b Dit gebeurt bijvoorbeeld door films en door muziek.

Schrijfvaardigheid 39: 

spreektaal, schrijftaal en jargon

Doel: Je leert wat spreektaal, schrijftaal en jargon zijn en je kunt ze op de juiste manier inzetten.

 

Wat is het verschil tussen spreek- en schrijftaal?

Weet iemand al wat jargon is? Zo ja, wat is het dan?

Spreek- en schrijftaal

Welke kenmerken van spreek- en schrijftaal zie je in onderstaand fragmentje?

Wij adviseren u om dit overzicht te bewaren, samen met de overzichten die u van andere pensioenuitvoerders ontvangt. In dit overzicht staat ook wat uw eventuele partner krijgt als u overlijdt. Dit pensioenoverzicht ontvangt u elk jaar.

Welke kenmerken van spreek- en schrijftaal zie je in onderstaand fragmentje?

Toen de batterij van z'n telefoon op was, werd ie zeg maar uh hij werd helemaal loco

Herschrijf onderstaande zin in spreektaal.

Ik zou het erg waarderen als je de volgende keer tijdig telefonisch laat weten wanneer je niet in de gelegenheid bent om deel te nemen aan de basketbaltraining.

Herschrijf onderstaande zin in schrijftaal.

OMG Masja slaapt zgn bij mij vannacht maar ze is naar dat feest....

Jargon

Jargon is vaktaal. 

Taal die hoort bij een beroepsgroep of specifieke bezigheid. 

Bijvoorbeeld: fractuur ipv botbreuk, trauma ipv verwonding. 

Zoek op internet voorbeelden van jargon voor de volgende beroepenvelden:
1. overheid
2. rechtspraak
3. onderwijs

Wat is het verschil tussen spreek- en schrijftaalgebruik?
Geef antwoord in volledige zinnen!

Afsluiting en vooruitblik

Volgende les: donderdag 30 mei

• Huiswerk: maken opdr. 8 (p. 161)
• Meenemen: laptop, leesboek, schrift en pen
• Programma: schrijfvaardigheid