2MH H3 Taalverzorging formuleren Voltooid deelwoord

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 2

Welkom klas 2MH2!

Telefoon in de telefoontas

Jas uit, tas van tafel

Ga rustig zitten

Agenda van de les

Inhalen Toets Woordenschat dinsdag 15 feb. 5e uur

Lezen                                                                                                         10 min

Zelfstandig aan het werk met opdracht 4 en 5                      10 min

Zelfstandig aan het werk met deeltoetsen H3                      30 min

                 

Woord van de week

infinitief

in-fi-ni-tief

Woord van de week

infinitief

in-fi-ni-tief

hele werkwoord

Leerdoelen

Je kunt voltooide deelwoorden goed spellen.

Je kunt de moeilijke woorden uit deze paragraaf goed spellen.

Vervoegen pv tt

Stam + t

Ik loop         ik word             

jij loopt       jij wordt            word je?

wij lopen    wij worden

Vervoegen pv vt

Stam +   -te(n) of -de(n)

ik juichte         danste     verwachtte  (juichen)

hij juichte       danste     verwachtte  (dansen)   

wij juichten    dansten  verwachtten (verwachten)

ik klaagde       leerde        vermoedde (klagen)
hij klaagde      leerde       vermoedde (leren)

wij klaagden  leerden     vermoedden  (vermoeden)

Je gebruikt 't ex-kofschip of 't sexy fokschaap als ezelsbruggetje bij de vervoeging van werkwoorden in de:

1. tegenwoordige tijd (tt)
2. verleden tijd (vt)

't ex-kofschip of 't sexy fokschaap?

  Als de laatste letter van de stam voorkomt in 

't ex-kofschip of in 't sexy fokschaap, dan schrijf je een -t. Zo niet, dan schrijf je een -d. 

              

Werkwoord in de verleden tijd (vt)

Voorbeeld voltooid deelwoord 'werken':

1.  Stam bepalen: werken -> stam is werk

2. De k zit in het 't ex-kofschip / 't sexy fokschaap 

    -> de laatste letter wordt daarom een 't'

3. Plak nu nog 'ge' voor de stam

                      GE + WERK + T = GEWERKT

Wanneer gebruik je een
voltooid deelwoord?

Als je wilt vertellen dat iets al gebeurd is, dan gebruik je een voltooid deelwoord. Voltooid betekent dat iets is afgerond.

Voorbeeld:
Het regent → Het is nu aan het regenen.

Het heeft geregend → De regen is voorbij, het is nu droog. 

Hoe ziet een voltooid deelwoord eruit?

• Begint bijna altijd met ge-
• Voorbeelden:                                                                       
   ik ben gevlucht, ze hebben me gezocht, ik werd gevonden
• Er staat altijd een ander werkwoord in de zin:         
   hebben, zijn of worden 
• Dit is het hulpwerkwoord (de persoonsvorm) 

Voorbeeld

1. Leander heeft Marieke gekust.

2. Zij hadden hun laatste succesnummer gespeeld.

vt van kussen: ik kuste, jij kuste, hij kuste etc = gekust

vt van spelen: ik speelde, jij speelde etc = gespeeld

Wat is het voltooid deelwoord in de volgende zin?

Ik heb sperziebonen gekocht, want ik wist niet zeker of je spinazie lust.

1. lust
2. heb
3. wist
4. gekocht

Wat is het voltooid deelwoord in de volgende zin?

Mijn moeder moest naar het ziekenhuis rijden toen mijn vader in zijn vinger had gezaagd.

1. rijden
2. gezaagd
3. moest
4. had

Let op!

Soms begint een werkwoord al met be-, ver-, ont-, of her-. Deze krijgt dan géén ge- aan het begin van het voltooid deelwoord.

Voorbeelden: betaald, verteld, ontvoerd, hersteld.

Voorbeeld

Wij hebben hem berecht. (niet geberecht)

Hij heeft ons verhaal verdraaid. (niet geverdraaid)

Hij is de politie ontglipt. (niet geontglipt)

Hij heeft alles geloofd. (niet gegeloofd)

Dit noemen we regelmatige werkwoorden.

tt of vd?

Doordat deze vd het voorvoegsel ge- missen, lijken de tt en het vd dus heel veel op elkaar:

1. Zoiets gebeurt vaak.

2. Zoiets is vaak gebeurd.

Zin 2 bevat een hww en dus is het een vd)

Noteer het voltooid deelwoord uit de zin:

Afgelopen zaterdag hebben we de achtste verjaardag van 

mijn neefje Noah gevierd. 

Noteer het voltooid deelwoord uit de zin:

'We wilden naar het theater maar de kaartjes waren te duur dus toen hebben we maar een museum bezocht.'

Wat is het voltooid deelwoord in de volgende zin?
De buurman heeft zijn salaris niet op tijd ontvangen en nu moet hij verhuizen omdat hij de huur niet kan betalen.

1. heeft
2. betalen
3. ontvangen
4. verhuizen

bijvoeglijke naamwoorden

Bijvoeglijke naamwoorden (bn) zeggen iets over een zelfstandig naamwoord:

1 het mooie huis

2 het vlotte meisje

vd als bn

1. de geschrobde vloer

2. een gemiste kans

3.het gebraden haantje

4. het geredde kind

Je schrijft het bijvoeglijke naamwoorden altijd zo kort mogelijk! 

Altijd maar één -d, -t of -en.

De uitgang bepalen

• gezaagd
• bezocht
• ontvangen

Hoe weet je op welke letters een voltooid deelwoord eindigt?

Weet je het nog?

• Zwakke werkwoorden blijven in een andere tijd hetzelfde     klinken. 
• Sterke werkwoorden hebben de kracht om in de verleden   tijd van klank te veranderen. 

Sterk werkwoord

Zwak werkwoord

Zingen

Klappen

Lopen

Reizen

Fietsen

Kijken

Lezen

Spelen

De uitgang bepalen

• Een voltooid deelwoord eindigt meestal op -en bij sterke werkwoorden. Kijk maar:                                                             
  
  lopen - liep - gelopen / slapen - sliep - geslapen
  
  
• Een voltooid deelwoord eindigt altijd op een -t of -d bij zwakke werkwoorden. Kijk maar: 
                                                                   
  koken - kookte - gekookt / tekenen - tekende - getekend

Sterk of zwak werkwoord?

Zwemmen

1. sterk
2. zwak

Het voltooid deelwoord eindigt op:

Zwemmen

1. -d of -t
2. - en

Sterk of zwak werkwoord?

Voetballen

1. sterk
2. zwak

Het voltooid deelwoord eindigt op:

Voetballen

1. -d of -t
2. - en

Schrijf nu het voltooid deelwoord met de juiste uitgang: Leren

Schrijf nu het voltooid deelwoord met de juiste uitgang: Staken

Schrijf nu het voltooid deelwoord met de juiste uitgang: Strooien

Wat vind je nog lastig?

Welkom klas 2MH1!

Telefoon in de telefoontas

Jas uit, tas van tafel

Ga rustig zitten

Agenda van de les

Inhalen Toets Woordenschat dinsdag 15 feb. 5e uur

Lezen                                                                                                         10 min

Zelfstandig aan het werk met opdracht 4 en 5                      10 min

Zelfstandig aan het werk met deeltoetsen H3                      30 min

                 

Instructie H3 vd

1. Maak opdracht 4 en 5.

3. Kijk je werk mbv de antwoordkaart na met een andere kleur.

4a.< 5 fouten? Ga door met een deeltoets

4b. > 5 fouten? Pak de theorie uit je boek erbij en kijk wat er fout gaat.

Heb je een vraag? Ik kom bij je langs. Succes!

Instructie deeltoetsen

1. Maak een van de deeltoetsen.

2. Kijk je werk mbv de antwoordkaart na met een andere kleur.

4a.< 3 fouten? Ga door met een andere deeltoets.

4b. > 3 fouten? Pak de theorie uit je boek erbij en kijk wat er fout gaat.

Heb je een vraag? Ik kom bij je langs. Succes!