Afweer die breed gericht is tegen ziekteverwekkers. Maakt geen onderscheid (dus niet tegen 1 specifiek virus of 1 specifieke bacterie). Dit type afweer heb je vanaf je geboorte.
Heet dus ook wel aangeboren afweer
Slide 3 - Tekstslide
Aspecifieke afweer
Eerste verdedigingslinie: mechanisch/chemisch (vandaag)
Binnendringen voorkómen.
Tweede verdedigingslinie (morgen)
Na binnendringen
Slide 4 - Tekstslide
Eerste verdedigingslinie
Fysieke bescherming:
Mechanische bescherming (fysieke barriere)
Chemische bescherming (gifstof, lokstof)
Tegen schadelijke invloeden zoals zonlicht, ziekteverwekkers, vraat.
Slide 5 - Tekstslide
Mechanische afweer
Dekweefsel beschermt het interne milieu tegen schadelijke invloeden van het externe milieu.
Bij de mens zijn veel organen deels bekleed met dekweefsel.
Bij dieren heeft de vacht ook een beschermende functie, planten hebben soms stekels/ doornen.
Slide 6 - Tekstslide
Welke herken je?
Slide 7 - Tekstslide
Welke herken je?
braam, distel, roos, vuurdoorn
Slide 8 - Tekstslide
Slide 9 - Tekstslide
Opperhuid
Hoornlaag: laag dode huidcellen, dicht op elkaar.
Vernieuwt zich steeds vanuit de basale cellenlaag.
Beschermt tegen uitdroging, ziekteverwekkers (te droog/ te dicht opeen) en UV licht.
Slide 10 - Tekstslide
UV licht:
Melanocyten maken
pigment (melanine)
Slide 11 - Tekstslide
Melanocyten krijgen uitlopers en dragen pigment over aan keratinocyten (melano-somen)
Slide 12 - Tekstslide
Melanine (pigment) hoopt zich op rond celkernen
Slide 13 - Tekstslide
Melanine (pigment) absorbeert UV licht en voorkomt DNA schade
Slide 14 - Tekstslide
Chemische afweer
Stoffen die ziekteverwekkers doden/afstoten
Slide 15 - Tekstslide
Chemische afweer planten
Brandnetel: Mierenzuur – maakt gaatjes in de huid, histamine – verwijdt de bloedvaten, acetylcholine – prikkelt de zenuwen
wordt actief onder invloed van zonlicht (brandwonden)
Slide 17 - Tekstslide
Chemische afweer planten
Venijnboom: gifstof taxine
zit in de zaadjes, de besjes zijn wel eetbaar.
Slide 18 - Tekstslide
Waarschuwingsstoffen
Planten waarschuwen elkaar met behulp van waarschuwingsstoffen. Andere planten maken hierdoor beschermende stoffen aan zoals bittere stoffen.
Deze stoffen kunnen op hun beurt ook weer dieren aantrekken: roofvliegen en sluipwespen weten door het vrijkomen van deze stoffen dat er prooidieren op de plant aanwezig zijn (lokstoffen).
Slide 19 - Tekstslide
Slijmvliezen
De bekleding van organen (spijsverteringskanaal, urinewegen, longen enz) bestaat uit slijmvliezen: dekweefsel met slijmbekercellen.
Slijmbekercellen produceren
slijm, vaak met anti-bacteriele
stoffen.
Chemische afweer.
Slide 20 - Tekstslide
Dekweefsel/slijmvliezen
Op welke plekken in het menselijk lichaam zorgt dekweefsel (eventueel met slijmvliezen) voor de afscherming van het lichaam voor de buitenwereld?
Lesduur is: 50 min
