Grammatica zinsdelen H1 - 1v

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Voordat we gaan beginnen...

10 minuten lezen uit je leesboek

In stilte!

Grammatica zinsdelen

Persoonsvorm, zinsdelen en onderwerp

Wat gaan we vandaag doen?

• Lezen uit je leesboek
  
  
•  Uitleg 'persoonsvorm zinsdelen en onderwerp'
  
• Opdrachten maken

Wat weet je al over de persoonsvorm?

1 minuut

Alleen en in stilte

Opschrijven in je schrift

Wat weet je al over zinsdelen?

1 minuut

Alleen en in stilte

Opschrijven in je schrift

Wat weet je al over het onderwerp?

1 minuut

Alleen en in stilte

Opschrijven in je schrift

Theorie

Persoonsvorm, zinsdelen en onderwerp

Persoonsvorm

Een persoonsvorm is een werkwoord en geeft het getal en de tijd aan.

Hoe kan je deze vinden?

• Vraagzin
• Andere tijd
• Getal (meervoud/enkelvoud)

Persoonsvorm

• Vraagzin
• Andere tijd
• Getal (meervoud/enkelvoud)

Josefien wil zaterdag graag winkelen.

Haar klasgenoten wilden liever uitslapen.

Ik ga liever naar de film.

Onderwerp

• Het onderwerp is wie of wat de persoonsvorm uitvoert.

Josefien wil zaterdag graag winkelen.

Haar klasgenoten wilden liever uitslapen.

Ik ga liever naar de film.

Zinsdelen

• Een zin bestaat uit zinsdelen.
• Een zinsdeel kan bestaan uit één woord, maar ook uit een paar woorden die bij elkaar horen.
• De woorden in een zinsdeel kunnen niet uit elkaar gehaald worden.
• Zinsdelen hebben een betekenis (een functie) binnen een zin.

Zoek de zinsdelen

Tussen zinsdelen zet je deze streepjes: |

Stap 1: zoek de persoonsvorm.

Probeer maar:

De dokter heeft aan de patiënt een pijnlijke prik gegeven.

Wijs iemand aan

Zoek de zinsdelen

Tussen zinsdelen zet je deze streepjes: |

Stap 1: zoek de persoonsvorm.

Probeer maar:

De dokter | heeft | aan de patiënt een pijnlijke prik gegeven.

Zoek de zinsdelen

Stap 2: zoek de rest van de werkwoorden

Probeer maar:

De dokter | heeft | aan de patiënt een pijnlijke prik gegeven.

Zoek de zinsdelen

Stap 2: zoek de rest van de woorden

Probeer maar:

De dokter | heeft | aan de patiënt een pijnlijke prik | gegeven.

Zoek de zinsdelen

Stap 3: welke woorden kunnen voor de persoonsvorm staan? Verander de volgorde van de zin.

De dokter | heeft | aan de patiënt een pijnlijke prik | gegeven

Na deze slide zijn twee routes mogelijk:

1. naar het online schoolbord (link in volgende dia), en hier meeschrijven met de antwoorden van de leerlingen.

2. De leerlingen laten vertellen en met de dia's 14-16 nog eens kort uitleggen en illustreren hoe het werkt.

Zoek de zinsdelen

De dokter | heeft| aan de patiënt een pijnlijke prik | gegeven

Aan de patiënt | heeft | de dokter een pijnlijke prik | gegeven

Een pijnlijke prik | heeft | de dokter aan de patiënt | gegeven

Zoek de zinsdelen

De dokter | heeft | aan de patiënt | een pijnlijke prik | gegeven

Zoek het onderwerp

De dokter | heeft | aan de patiënt | een pijnlijke prik | gegeven

Zoek de zinsdelen

• Stap 1: zoek de persoonsvorm.
• Stap 2: zoek de rest van het werkwoordelijk gezegde. Het volledige wwg is één zinsdeel
• Stap 3: verander de volgorde binnen de zin. Alles dat voor de persoonsvorm staat of kan staan, is een zinsdeel.
  
• Stap 4: zoek het onderwerp

Aan de slag!

Wat? Opdrachten 1 + 2

Waar? Bladzijde 29

Hoe? Zelfstandig en stil

Klaar? Lees verder uit je leesboek

Huiswerk

Vrijdag 17 september

Opdrachten 1 + 2, bladzijde 29

Maandag 13 september

Leesboek + laptop mee

Voordat we gaan beginnen...

10 minuten lezen uit je leesboek

In stilte!

Leg je huiswerk (opdrachten 1 + 2, blz. 29) op de hoek van je tafel

Grammatica zinsdelen

Persoonsvorm, zinsdelen en onderwerp

Wat gaan we vandaag doen?

• Lezen uit je leesboek
  
  
•  Weet je het nog?
  
• Huiswerk nakijken: opdrachten 1 + 2
• Opdrachten maken

Weet je het nog?

Welke drie manieren zijn er om een persoonsvorm te vinden?

Wat zijn zinsdelen en hoe vind je deze?

Wat is het onderwerp van de tekst en hoe vind je deze?

Huiswerk nakijken

Opdrachten 1 + 2

Bladzijde 29

Opdracht 2

1. Vaak verslindt een hamstermoeder een aantal jongen uit haar nest.

2. Liggen de tropen tussen de Kreeftskeerkring en de Steenbokskeerkring?

3. Honden kunnen andere dan katten behoorlijk grijs worden op hun oude dag.

4. Wil een groep studenten uit Heerlen met een 3D-printer een auto produceren?

5. Doorgaans worden de jongste kuikens van een zeearend door hun oudere broers en zussen uit het nest gegooid.

6. Cabaretier Jochem Myjer kan heel wat bekende Nederlanders imiteren.

Aan de slag!

Wat? Opdrachten 3 + 4

Waar? Bladzijde 29

Hoe? Zelfstandig en stil

Klaar? Lees verder uit je leesboek of werk aan ander huiswerk

Vragen? Steek je hand op en ik kom bij je langs

Even oefenen

Uit welke zinsdelen bestaan deze zinnen?

Geef antwoord in de app.

De baby slaapt zacht

In de middag probeerde hij te leren

De harige spin weefde het mooiste web

Op het terras valt de plant opeens om

Moeilijk, want een splitsbaar werkwoord en een dubbelzinnige zin. 

Samenvattend

Zinsdelen zijn woorden in een zin die bij elkaar horen

Drie stappen: zoek de persoonsvorm, zoek de rest van het wwg, probeer welke (groepjes) woorden vóór de persoonsvorm kunnen staan.

Weet je nog?

Bo kan hard slaan

De zus van Bo slaat nog veel harder

Weet je nog?

Bo | kan | hard | slaan

De zus van Bo slaat nog veel harder

Weet je nog?

Bo | kan | hard | slaan

De zus van Bo | slaat | nog veel harder

Weektaak

Grammatica 2, les 1 + 2 + 3

• Les 1 (pv): conclusie - test jezelf - peperopdrachten 

• Les 2 (zinsdelen): helemaal

• Les 3 (wwg): conclusie - test jezelf - peperopdrachten

Evaluatie