Zwangerschap

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Zwangerschap

Zwangerschap, de placenta en tweelingen

Inhoud van de les

• Bevruchting en innesteling​
  
• Ontwikkeling placenta en navelstreng​
  
• Bloedvaten van en naar de placenta​
  
• Welke organen werken er voor de geboorte nog niet?​
• Verschillende fasen van de geboorte
• Tweelingen
• Testen en onderzoeken tijdens de zwangerschap

Leerdoelen: 

Aan het einde van de les..:

• 1. Kun je uitleggen hoe een baby zich in negen maanden tijd ontwikkeld en wanneer welke belangrijke veranderingen plaatsvinden. Je kunt ook goed onderbouwen waarom deze veranderingen juist dan plaatsvinden.
• 2. Kun je uitleggen welke veranderingen er in de moeder plaatsvinden tijdens de zwangerschap, ook kun je uitleggen waarom deze veranderingen plaatsvinden. 

Leerdoelen: 

Aan het einde van de les..: 

• 3. Kun je de verschillende fasen van de geboorte opnoemen.
• 4. Kun je de testen en onderzoeken die moeder en kind ondergaan tijdens en na de zwangerschap benoemen en uitleggen waarom deze onderzoeken gedaan worden. 
• 5. Weet je welke veranderingen de baby moet ondergaan om van een warme natte baarmoeder naar een koude, droge buitenwereld te gaan.

Leerdoelen: 

Aan het einde van de les..: 

• 6. Weet je hoe meerlingen (bijv. tweelingen) kunnen ontstaan en weet je wanneer deze een-eiig, of twee-eiig zijn. 

Wat is de "ovulatie ook al weer"?

Bevruchting en innesteling

Bevruchting: na de ovulatie/ eisprong

Bevruchte eicel reist in 7 dagen

naar de baarmoeder >>

ondertussen Klievingsdelingen

Bevruchte eicel gaat zich

innestelen in het baarmoederslijmvlies

Ovulatie

Bevruchting

klievingsdeling

Innesteling

Tot week 8 spreken we van een embryo.

Vanaf week 9 noemen we het een foetus. 

Na de geboorte noemen we het pas een baby.

De placenta

• Na een paar weken groeit de placenta
• Hiermee kunnen voedingsstoffen van 

de moeder naar het embryo via de 

navelstreng

• Bloedvaten embryo/foetus stromen door

de placenta, langs het bloed van 

de moeder -> geen bloedcontact

Placenta en navelstreng

Het embryo is door de navelstreng

verbonden met de placenta.

In de placenta:

• Zuurstof en voedingsstofen van                                                                        moeder naar het embryo

• Afvalstoffen van het embryo naar 
    de moeder

De navelstreng

Navelstrengslagaders (2): Hierin stroomt bloed van het
embryo naar de placenta.

Navelstrengader (1): Hierin stroomt bloed van de placenta
naar het embryo.

Welke (slag)ader vervoert wat in de navelstreng?

1

2

A gaat richting placenta

B is richting embryo/foetus

zuurstof

voedingsstoffen

afvalstoffen

Welke organen werken er voor de geboorte nog niet?

• Longen​
  
• Maag-darmkanaal​
  
• Lever​
  
• Nieren​

Al deze organen krijgen bloed met voedingsstoffen om te groeien, ze werken alleen nog niet (optimaal).

De bevalling

De bevalling ontstaat grofweg uit drie 'hoofdfasen':

• 1. Onsluiting: begint met weeën, dit is het samentrekken van spieren in de baarmoederwand. De baarmoederhals en baarmoedermond worden wijder. --> De vruchtvliezen breken.
• 2. Uitdrijving: de vrouw werkt mee door persweeën. Het hoofdje van de baby komt als eerste naar buiten.
• 3. Nageboorte: is placenta + resten van navelstreng + vruchtvliezen.

Ontsluiting

Uitdrijving

Nageboorte

Stuitligging en dwarsligging

• Stuitligging: voetje of kontje komt eerst naar buiten.
• Dwarsligging: baby ligt dwars in de baarmoeder met de rug richting de vagina.

Tweelingen

Een-eiige tweeling -> 1 eicel & 1 zaadcel.

- 1 eicel in bevrucht

Later in ontwikkeling scheidt het klompje cellen

zich tijdens de klievingsdelingen in tweeën.

Tweeeiige tweeling  -> 2 eicellen & 2 zaadcellen

- 2 eicellen zijn bevrucht

2 verschillende eicellen zijn gerijpt en

vrijgekomen bij de ovulatie.

Testen en onderzoeken tijdens de zwangerschap

• Zwangerschapstest: hiermee test je of je zwanger bent.
• NIPT: dit is een bloedtest. Je kan ermee laten onderzoeken of het ongeboren kind het down-, edwards- of patausyndroom heeft.

• 13 weken echo: medisch onderzoek naar lichamelijke afwijkingen bij het ongeboren kind (geslacht kan nog niet bepaald worden!).
• 20 weken echo: onderzoek naar lichamelijke afwijkingen (open rug, open schedel, waterhoofd, hartafwijkingen, afwijkingen van de botten enzovoort). het geslacht is vaak al te bepalen.

Welk effect hebben schadelijke stoffen op het embryo?

• Nicotine
• Alcohol
• Drugs
• Rodehond virus 

Miskraam

De meeste miskramen vinden plaats tijdens de eerste 12 weken van de zwangerschap. 

Bij een miskraam sterft het embryo en wordt afgestoten.

Na 12 weken neemt de kans op een miskraam af. 

Wat is "innestelen"

Wat waren de drie 'hoofdfasen' van de bevalling

Stelling: 'In de navelstrengslagaders stroomt het bloed van het embryo naar de placenta'

1. waar
2. niet waar

    eisprong

 eicelrijping

innesteling

klievingsdeling

 bevruchting

Aan de slag!

maak van basisstof 4 opdr. 1 tm 10, -3