Thema 2 Herhaling Bs4, Uitleg Bs5

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Thema 2

Organen en cellen

Bs4 herhalen en 

oefenen met Bs5 De Celkern

- Chromosomen

- Bouw van DNA

- Functie van DNA

- Erfelijke eigenschappen

- Genen 

Wat gaan jullie doen?

• Enkele vragen vorige Basisstof
• Nieuwe leerdoelen doornemen
• Als je klaar bent met deze lesson-up heb je tijd voor de opdrachten uit je werkboek van Basisstof 5 (1 t/m 9) T
  
• Daarna kun je de les afsluiten met flitskaarten en Test Jezelf via de digitale methode

Sleep het juiste  woord naar de juiste cijfer

1

2

3

4

kernplasma

celmembraan

kernmembraan

cytoplasma

Welke celorganellen kunnen wel in een plantaardige cel voorkomen maar niet in een dierlijke cel

1. grote vacuole, celkern, plastiden
2. celwand, plastiden en een grote vacuole
3. celwand, celkern en celmembraan
4. celkern, plastiden en cytoplasma

In de afbeelding zie je 3 verschillende soorten plastiden.
Geef hieronder antwoord op de
vragen die in de afbeelding staan. Klik op
de afbeelding om de vragen te lezen!

Zijn in cel A plastiden aanwezig?

1. nee
2. ja, een kleurstofkorrel
3. ja, een bladgroenkorrel
4. ja, een zetmeelkorrel

Leerdoelen Bs5 De Celkern

• Je kunt de kenmerken van chromosomen noemen
  
• Je kunt de bouw van DNA beschrijven
• Je kunt de functie van DNA beschrijven
• Je weet wat erfelijke eigenschappen zijn
• Je weet wat genen zijn en wanneer deze actief zijn

De celkern

• Iedere celkern bevat Chromosomen
• Chromosomen zijn langgerekte dunne draden
• Alleen als de cel zich gaat delen zijn de Chromosomen
  zichtbaar. Anders niet. 

• Chromosomen bestaan uit de stof DNA
• DNA Bevat erfelijke informatie
  
• Een stukje informatie op het DNA heet een gen
• 1 Gen bevat informatie over 1 erfelijke eigenschap.
  Bijvoorbeeld oogkleur.
• Eén chromosoom heeft meerdere genen en  kan dus 
  informatie vertellen over meerdere eigenschappen

Hoeveel Chromosomen?

• Elke lichaamscel van de mens bevat een kern met 46 chromosomen
  
• Chromosomen komen altijd in paren voor.
  Een menselijke cel heeft dus 23 paar chromosomen in iedere celkern.
• Van ieder paar heb je er één van je moeder en één van je vader gekregen. 
  
• In alle cellen van je lichaam zit een celkern. In iedere celkern zit dezelfde informatie over jouw lichaam. Maar de informatie over je oogkleur staat in een cel in je tenen niet 'aan'. 
• Per organisme verschilt het aantal chromosomen (kijk maar op de volgende dia!)

Een vraag over de volgende dia

Per organisme verschilt het aantal chromosomen.

Twee vragen die je na de volgende dia kunt beantwoorden:

1. Hoeveel chromosomen heb je bij elkaar als je 10 cellen van de de kat bekijkt? Leg je antwoord uit met een berekening.
2. Hoeveel chromosomen uit 1 cel van de kat heeft hij van zijn moeder gekregen?

Vraag 1. Hoeveel chromosomen heb je bij elkaar als je 10 cellen van de de kat bekijkt?
Vraag 2. Hoeveel chromosomen uit 1 cel van de kat heeft hij van zijn moeder gekregen?

Wat is/doet DNA denk je?

0

0

Bouw van een chromosoom

• Het ding heet chromosoom.
• Een chromosoom bestaat uit de stof DNA
• DNA is opgebouwd uit twee strengen met daaraan basen
• Er zijn 4 basen die samen steeds een gen vormen:
  A, C, G, T
  (Een gen is informatie over 1 erfelijke eigenschap)
• De basenparen  A-T  zijn altijd verbonden aan elkaar en
  de  basenparen C-G  

 

Je hebt de helft van een DNA-streng. Op deze streng zitten de basen ATGGCCTTTA, welke basen zitten op de streng die er tegenaan past? Let op, werk met hoofdletters en zonder spatie!

Functie

• informatie voor erfelijke eigenschappen opgeslagen in de volgorde van basenparen
• je erft de informatie van je ouders
• ook omgeving en leefwijze heeft invloed op je erfelijke eigenschappen 

https:

Genen

• elke lichaamscel bevat alle erfelijke informatie van een organisme
• basenparen die nodig zijn voor een of meer eigenschappen vormen gen
• een cel gebruikt alleen de genen die hij nodig heeft
• welke genen actief zijn, hangt af van plaats van de cel in lichaam

Wat staat in de juiste volgorde van groot naar klein

1. celkern, chromosoom, DNA
2. celkern, DNA, chromosoom
3. DNA, chromosoom, celkern

Klaar met de lesson-up

Maak nu de opdrachten van Basisstof 5 uit je werkboek af

Als je nog tijd hebt kun je ook de test jezelf (=huiswerk) maken van Bs5

Lastig?

Neem de volgende video nog eens door