VCA.02 Elektriciteit en Straling
1 / 28
Lesduur is: 45 minOnderdelen in deze les
Slide 1 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Gevaren en risico's bij elektriciteit
Slide 2 - Woordweb
Deze slide heeft geen instructies
Slide 3 - Tekstslide
Elektriciteit is een onmisbaar onderdeel van ons dagelijks leven, maar het brengt ook aanzienlijke gevaren met zich mee. Bij onjuist gebruik of defecte apparatuur kan elektriciteit leiden tot elektrische schokken, brand of explosies. De risico's zijn afhankelijk van de spanning, stroomsterkte en de mate van contact met stroomvoerende onderdelen. Zelfs een kleine hoeveelheid stroom kan al gevaarlijk zijn voor het menselijk lichaam.
Slide 4 - Tekstslide
Het spanningsverschil: Hoe groter het verschil in spanning, hoe meer stroom er door het lichaam kan stromen.
De elektrische weerstand: Dit wordt onder andere bepaald door de ondergrond en het schoeisel.
Een vloer van beton of klinkers biedt weinig weerstand, waardoor het gevaar groter is. Vloeren van linoleum of met een rubberen mat bieden juist meer weerstand, waardoor de stroom minder goed geleid wordt.
Veiligheidsmaatregelen bij elektrische installaties
Om veilig te kunnen werken met elektrische installaties en vaste apparatuur, zijn er verschillende veiligheidsmaatregelen die je kunt nemen:
Fysieke afscherming:
Stroomvoerende onderdelen worden afgesloten of afgeschermd, zoals met een omhulsel van een schakelkast of de behuizing van een wasmachine. Hierdoor kun je deze delen niet aanraken.
Isolatie: Stroomvoerende delen worden omgeven door een materiaal dat stroom niet geleidt, zoals keramiek, rubber of kunststof. Deze isolatie kan alleen worden verwijderd door het te breken.
Dubbele isolatie: Apparaten met dubbele isolatie hebben een extra beschermingslaag. Dit betekent dat het apparaat niet geaard hoeft te worden, omdat de dubbele isolatie al voldoende bescherming biedt.
Slide 5 - Tekstslide
Schrikreacties: Als je plotseling stroom voelt, kun je schrikken en daardoor vallen of jezelf bezeren.
Kortsluiting: Bij kortsluiting kunnen onderdelen of gereedschap kapotgaan, waarbij rondvliegende materialen letsel kunnen veroorzaken.
Drukgolven: Een explosie door kortsluiting kan je wegslingeren, wat kan leiden tot verwondingen.
Slide 6 - Tekstslide
Fysieke afscherming:
Stroomvoerende onderdelen worden afgesloten of afgeschermd, zoals met een omhulsel van een schakelkast of de behuizing van een wasmachine. Hierdoor kun je deze delen niet aanraken.
Isolatie:
Stroomvoerende delen worden omgeven door een materiaal dat stroom niet geleidt, zoals keramiek, rubber of kunststof. Deze isolatie kan alleen worden verwijderd door het te breken.
Dubbele isolatie:
Apparaten met dubbele isolatie hebben een extra beschermingslaag. Dit betekent dat het apparaat niet geaard hoeft te worden, omdat de dubbele isolatie al voldoende bescherming biedt.
Slide 7 - Tekstslide
Veiligheidsaarding: De metalen buitenkant van een apparaat wordt met aarde verbonden. Als er een defect optreedt, komt het metaal niet onder stroom te staan, omdat de stroom wordt afgevoerd naar de aarde. Dit vermindert het risico op elektrische schokken.
Aardlekschakelaars: Een aardlekschakelaar detecteert wanneer er stroom ‘weglekt’ naar de aarde. Als deze lekstroom groter wordt dan een bepaalde waarde, schakelt de aardlekschakelaar de spanning automatisch uit. Zo’n schakelaar biedt echter geen bescherming tegen overstroom, opwarming of kortsluiting. Daarom moet een aardlekschakelaar regelmatig worden getest.
Slide 8 - Tekstslide
Beveiliging tegen stoten en vallende voorwerpen: De omkasting is stevig en bestand tegen impact van vallende voorwerpen of stoten. Dit voorkomt dat de omkasting beschadigt en dat interne stroomvoerende delen bloot komen te liggen.
Beveiliging tegen indringen van stof en vocht: De omkasting is ontworpen om te voorkomen dat stof en vocht in het apparaat kunnen binnendringen. Dit is belangrijk, omdat vocht de elektrische weerstand verlaagt, waardoor stroom makkelijker kan gaan lopen. Ook kan stof de werking van onderdelen belemmeren of brandgevaar veroorzaken.
Dubbele isolatie: Sommige apparaten hebben een omkasting met dubbele isolatie. Dit betekent dat het apparaat twee lagen bescherming heeft, waardoor er minder kans is dat stroom naar buiten kan lekken. Apparaten met dubbele isolatie hoeven niet geaard te worden.
Slide 9 - Tekstslide
Stroming van vloeistoffen: Als bepaalde vloeistoffen door een kunststof leiding stromen of worden geroerd, kan wrijving ontstaan die statische elektriciteit opwekt.
Lopen over kunststof vloerbedekking: De wrijving tussen schoenen en de kunststof vloerbedekking kan statische lading veroorzaken.
Wrijving over kunststof of door kleding over de huid: Als je bijvoorbeeld over een kunststof oppervlak wrijft of wanneer kleding over je huid schuurt, kan statische elektriciteit ontstaan.
Verfspuiten of gelijkwaardige werkzaamheden: Tijdens het verfspuiten kunnen kleine deeltjes in de lucht een lading opbouwen.
Drijfriemen: De wrijving van een drijfriem kan zorgen voor een opbouw van statische elektriciteit.
Opstijgende gas- of dampbellen: Turbulentie die ontstaat door opstijgende bellen in vloeistoffen kan leiden tot statische lading.
Pneumatisch transport van poeders of korrels: Bij het transport van poeders of korrels door buizen, mengers en doseersluizen kan door wrijving statische elektriciteit ontstaan.
Slide 10 - Tekstslide
Aarding: Het aarden van pijpleidingen, apparatuur en tanks zorgt ervoor dat opgebouwde lading direct naar de aarde kan worden afgevoerd.
Beperken van stroomsnelheid: Door de snelheid van stromende vloeistoffen te verlagen, wordt de wrijving verminderd en daarmee ook de opbouw van statische elektriciteit.
Antistatische toevoegingen: Door antistatische middelen aan vloeistoffen toe te voegen, wordt de opbouw van statische elektriciteit verminderd.
Beperking van valhoogte: Door de valhoogte van een product in een opslagtank of vat te beperken, wordt turbulentie voorkomen, wat de opbouw van statische elektriciteit vermindert.
Antistatische kleding en schoeisel: Door antistatische kleding en schoeisel te dragen, wordt de kans op een schok door statische elektriciteit verminderd.
Slide 11 - Tekstslide
Veiligheidsaarding: De metalen buitenkant van een apparaat wordt met aarde verbonden. Als er een defect optreedt, komt het metaal niet onder stroom te staan, omdat de stroom wordt afgevoerd naar de aarde. Dit vermindert het risico op elektrische schokken.
Aardlekschakelaars: Een aardlekschakelaar detecteert wanneer er stroom ‘weglekt’ naar de aarde. Als deze lekstroom groter wordt dan een bepaalde waarde, schakelt de aardlekschakelaar de spanning automatisch uit. Zo’n schakelaar biedt echter geen bescherming tegen overstroom, opwarming of kortsluiting. Daarom moet een aardlekschakelaar regelmatig worden getest.
Slide 12 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 13 - Tekstslide
Niet waar
Wat is het grootste gevaar van een beschadigde elektrische kabel?
A
De kabel werkt niet meer goed
B
Je kunt een elektrische schok krijgen
C
De kabel kan warm worden, maar dat is ongevaarlijk
D
Het apparaat werkt trager
Slide 14 - Quizvraag
Deze slide heeft geen instructies
Slide 15 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 16 - Tekstslide
Niet waar
Welke ondergrond biedt de minste weerstand tegen elektriciteit?
A
Rubber mat
B
Houten vloer
C
Linoleum vloer
D
Betonvloer
Slide 17 - Quizvraag
Deze slide heeft geen instructies
Slide 18 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 19 - Tekstslide
waar
Wat kan secundair letsel veroorzaken bij een elektrische schok?
A
Directe verbranding door stroom
B
Schrikreactie waardoor je valt
C
Het apparaat stopt met werken
D
Het smelten van een stekker
Slide 20 - Quizvraag
Deze slide heeft geen instructies
Slide 21 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 22 - Tekstslide
Niet waar
Welke maatregel beschermt je het beste tegen de gevolgen van kortsluiting?
A
Een isolerende mat gebruiken
B
Het gebruik van een aardlekschakelaar
C
Het dragen van rubberen schoenen
D
Een stroomonderbreker gebruiken
Slide 23 - Quizvraag
Deze slide heeft geen instructies
Slide 24 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 25 - Tekstslide
Waar
Wat is de functie van een aardlekschakelaar?
A
Het beschermt tegen overbelasting
B
Het detecteert of er stroom weglekt naar de aarde
C
Het voorkomt kortsluiting in elektrische circuits
D
Het regelt de stroomtoevoer naar apparaten
Slide 26 - Quizvraag
Deze slide heeft geen instructies
Slide 27 - Tekstslide
Onthoud: Veiligheid begint met bewustzijn. Controleer regelmatig de beschermingsmaatregelen, draag de juiste PBM's en wees alert op mogelijke gevaren.
Slide 28 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
