Aan het eind van deze les kun je uitleggen wat de oorzaken van de opstand tegen Filips II waren. En je weet wat het verschil is tussen verandering en continuïteit.
Slide 2 - Tekstslide
Karel V (1500-1555),
koning en keizer
- koning van Spanje, keizer van Duitsland en Heer der Nederlanden. Hij bestuurde een megarijk!
- Na zijn dood wordt het rijk verdeeld over zijn zoons.
Slide 3 - Tekstslide
Karel V (1500-1555),
problemen genoeg...
- oorlog met de Fransen
- oorlog met de Turken
- strijd tegen de ketters
Dit alles kostte vreselijk veel geld. Dat verdiende hij o.a. met inkomsten uit zijn koloniën.
Slide 4 - Tekstslide
+ alle koloniën in Azië en Amerika. Het was 'een rijk waar de zon nooit onder ging'.
Slide 5 - Tekstslide
Veranderingen in de Nederlanden.
- 17 gewesten
- eigen wetten, munteenheid, dialect etc.
- allemaal hun eigen stadhouder
LASTIG TE BESTUREN
- verschil in bestuur Karel V en Filips II
(centralisatie)
- Landvoogdes Margaretha van Parma
Slide 6 - Tekstslide
Veranderingen in de Nederlanden.
- Filips regeert vanuit Spanje
- Hij wil dat in zijn hele rijk, dezelfde
wetten etc gelden.
- En ook dezelfde godsdienst R.K.
- De Nederlandse edelen zijn hier
niet blij mee.
Slide 7 - Tekstslide
Slide 8 - Tekstslide
De Beeldenstorm
- 1566 Smeekschrift der Edelen
- Protestanten roepen op tot het vernielen van de R.K. kerken. Beeldenstorm.
- Filips is woedend en stuurt een leger hierheen olv de hertog van Alva.
Slide 9 - Tekstslide
Willem van Oranje
1533 - 1584
- Een van de belangrijkste Nederlandse edelen.
- Opgevoed aan het hof van Karel V.
- Stadhouder van Holland en Zeeland
- Voorstander van godsdienstvrijheid.
- Leider van de Opstand tegen de Spaanse overheersing.
Slide 10 - Tekstslide
Verandering en continuïteit
Continuïteit: Als de omstandigheden na een ontwikkeling onveranderd/ vrijwel hetzelfde blijven als voorheen.
Verandering: Als de omstandigheden na een ontwikkeling anders zijn dan voorheen.
We maken samen opdr ? over verandering en continuïteit.
Slide 11 - Tekstslide
Slide 12 - Tekstslide
De Opstand begint 1568 - 1572
- Alva trad hard op (terreur) tegen de opstandelingen in de Nederlanden:
- Raad van Beroerten (bloedraad)
- De tiende Penning (zware belastingen)
In 1568 trekt Willem van Oranje met een huurleger de Nederlanden binnen.
Slide 13 - Tekstslide
De opstand begint 1568 - 1572
- De steden houden hun poorten dicht.
- Bij Heiligerlee wordt één veldslag gewonnen.
- Daarna lijken de Spanjaarden de Opstand onder controle te hebben
Slide 14 - Tekstslide
Meer succes voor de opstandelingen 1572-1579
- Succes voor de watergeuzen in Den Briel 1572
- Sommige steden kiezen de kant van Oranje.
- Belegeringen van steden zijn het gevolg
Slide 15 - Tekstslide
Alleen verder 1579 - 1588
- 1579 Unie van Utrecht
- 1581 Acte van Verlatinghe
'een slechte koning hoef je niet trouw te zijn'
- 1588 De Republiek der Zeven verenigde Nederlanden, geen landsheer meer.
- Staten- Generaal
Slide 16 - Tekstslide
Oorlog en vrede 1588-1648
- Nog veel jaren van gevechten, vooral in het oosten en de Zuidelijke Nederlanden.
- Prins Maurits en prins Frederik Hendrik
- 1609 - 1621 Wapenstilstand: Twaalfjarig bestand
- 1648: Vrede van Münster
Slide 17 - Tekstslide
Willem van Oranje
1584
De vogelvrij verklaarde Willem van Oranje wordt in de Prinsenhof in Delft vermoord door Balthasar Gerards. Dit in opdracht van Filips II.