Kunst als boodschap

• Kunst
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4,5

Kunst als boodschap

(H.5 Lambo) 

Toetsstof TW 2

• Computertoets: 80 minuten, weging 10% 
• H. 1  19e eeuw 
• H. 2  De maatschappij in de nieuwe eeuw
• H.3  Kunst en het gevoel 
• H.5  Kunst als boodschap 
• Kunstanalyse schema:  Beeldend / Dans / Theater  (Kennen, begrijpen én toepassen) 

Tips voor voorbereiding toets: 

- AT-uur oefentoets. 

      - 7e uur: Inloggen met je wachtwoord /  Vragen maken / woordenboek mee / 1 toetsvraag uit werkelijke toets.

      - 8e uur:  Nakijken / nabespreken 

- Leren: 

     - Lambo H. 1,2,3,5 leren. Samenvatting bestuderen. Doe het op je eigen manier. 

    - Lesson Up doorlezen. Voorbeelden bestuderen van Beeldend, Dans en Theater. Let op: in de lessen is het onmogelijk om ALLES te behandelen. Ik heb heel veel besproken, de hoofdlijnen, en een groot deel van alle termen, maar niet ALLES. Je moet zelf nog enige zelfstudie doen d.m.v. Lambo. 

    - Kunst Analyse Schema: Beelden, Dans en Theater toepassen op een fragment. 

   - Vragen maken

Lesdoel: 

- Na deze les begrijp je hoe kunstenaars hun eigen kunstvorm hebben ingezet als middel om te protesteren tegen aspecten uit de samenleving.  

- Je kent de vormgevingsaspecten van theater

- Je herkent zowel de inhoud als vormgeving van theater uit de 19e eeuw

- Je herkent voorbeelden van theater van begin 20e eeuw

- Je kent de vervreemdingstechnieken van Bertold Brecht en kunt uitleggen waarom hij deze gebruikte

Kunst als boodschap van de machthebber (politiek) naar het volk. Hoe heet dit? 

Kunst als boodschap van de kunstenaar naar het volk  zelfstandig of anders te laten denken. Soms met het risico door de overheid bestraft te worden

WO I en het opkomend fascisme

Van 1914  tot 1918 woede in een groot deel van Europa de 1e WO. Alle grootmachten[1] van de wereld waren bij deze oorlog betrokken en werden samengesteld in twee conflicterende allianties. Een van de meest vreselijke oorlogen, met meer dan 9 miljoen slachtoffers. Dit nedde door grote technologische vooruitgang: automatische wapens, gifgas, tanks. 

WO II

Na de 1e WO kwam het nationaal socialisme op en ook het extreem rechtse fascisme. De joden werden steeds vaker slecht afgeschilderd. Hitler kwam in DL aan de macht en wilde een 3e rijk beginnen. Een rijk zonder joden, russische gevangenen, politieke vluchtelingen, en nog veel meer. Alleen ariers wilde hij behouden in zijn ideale staat. Ondanks deze angstaanjagende ideeen werd deze man populair en begon hij WOII. 

Futurisme

Verheerlijking geweld. Verzet tegen oude tijdperk. Bibliotheken/musea/academies. 

Verheerlijking van het nieuwe: snelheid, race auto's, paardenraces, fabrieken en automatisering en zelfs geweld. 

Dadaïsme

De dadaïstische kunstenaars zetten zich af tegen de academische kunst van de moderne kunstenaars zoals bijvoorbeeld Mondriaan. Dit was geschoolde kunst die steeds rationeler en conceptueler werd. Ze vroegen zich af: wanneer is iets  kunst?   

 Hun antwoord hierop is om antikunst te maken. Kunst waarvan iedereen zich afvraagt: waarom hangt dit nog in een museum? Het is een protest tegen de gevestigde regels van de oude kunstacademies, maar ook alweer verzet tegen de modernen. 

Wat zijn deze twee voorwerpen? 

Welk voorwerp is volgens jullie een dada kunstwerk? 

Antwoord: Het urinoir links. Dit is een museumstuk. Zo'n kunstwerk noemen we een 'ready made' (al gemaakt) Het is al een bestaand voorwerp. Door het in een museumcollectie te plaatsen roept het vragen op. 

Propaganda 

Realistisch weergegeven kunst. Verheerlijkt arbeiders of politieke doelen, nationale landschappen en de leider 

Leni Riefenstahl

Beroemde filmmaakster die voor Hitler propagandafilms maakte. Ze was een van de betere filmmakers uit haar tijd. Ze speelde met camerastandpunten, bewegende camera's en montage. Een groot talent. Ze werd door Hitler ingehuurd voor zijn propaganda films. 

Kijk maar eens naar deze video. 

Deze video is niet meer beschikbaar

Welke video was dit?

Drama met een politieke boodschap:  Bertold Brecht

Bertold was als jongen al met toneel bezig. in 1917 haalde hij zijn diploma op het gymnasium. Tijdens het schoontoneel gaf hij daar al optredens en schreef teksten. Hij had toen al kritiek op de politiek. Hij zag de propaganda voor WOI. De soldaten werden in DL als helden gezien. Maar Bertold noemde de soldaten hersenloos kanonnenvlees. Hij werd bijna van school gestuurd voor zijn opvattingen.  Hij was dus heel moedig! 

Toch moet Brecht als hij natuurkunde gaat studeren zijn studie afbreken. Hij moet vechten in de WOI. Het is een traumatische ervaring voor hem. Als de oorlog is afgelopen besluit hij te stoppen met studeren. Brecht is vast van plan van de wereld een betere plek te maken, een plek met meer harmonie en naastenliefde. Theater lijkt hem daar – gegeven zijn talenten – de beste plaats voor.

Episch theater

Een belangrijk sleutelwoord bij Brecht is: Vervreemdingseffect. Hij vernieuwde de theatertechnieken en noemde het episch theater. 

Zijn doel was dat mensen gingen nadenken over wat ze zagen en zouden leren van de stukken die ze zagen. Veel van zijn stukken gingen over politieke ideeën. In een verhaal verwerkt. Hij wilde dat de mensen niet in een soort illusie gingen wegzakken, maar wakker geschud werden! 

Om dat te bereiken veranderde hij de technieken van het toneel. 

Wat waren de oude theatertechnieken, en wat vernieuwde hij?  

Theater 19e eeuw

Klassiek theater, met vaste regels. Naturalistisch spel: publiek gaat helemaal op in de illusie. Lijsttoneel (net als hier in de Bouwmeester). Verhalen die vaak gaan over de adel of geschiedenis, ook melodrama (voorspelbare verhalen om emoties los te maken. Net als een soapserie) Het doel was meestal: vermaak

Episch theater van Brecht

Vervreemdingstechnieken: 

Doel is hiervan om te laten zien dat het 'maar' een toneelstuk is, waar je ook zelf over kunt nadenken. Hij wil dat het publiek beseft: dit gaat over jou! 

Eerste voorbeeld: De 4e wand doorbreken.

2e voorbeeld: decor en kostuums zichtbaar wisselen

3e voorbeeld: emoties erg uitvergroten of juist emotieloos spelen

Huiswerk: 

Zoek nog een aantal voorbeelden op van vervreemdingstechnieken van Brecht. Schrijf er 3 op in je aantekeningen en leg ze goed uit. Waarom gebruikte Brecht dit? 

Tot volgende week!