H3 par. 3.4 Napoleon verovert Europa

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Tijd van pruiken en revoluties

Politieke revoluties

Par. 3.4 Napoleon verovert Europa

Kenmerkende aspecten H3

27. De Verlichting

28. Het ancien régime en verlicht absolutisme

30. De democratische revoluties

Invalshoeken

• Economisch: 
• wat zijn de middelen van bestaan? 
• Denk hierbij bijvoorbeeld jagen en verzamelen, landbouw, industrie. 
• Hoe komen mensen aan hun inkomsten?

 

Invalshoeken

• Politiek-bestuurlijk: 
• hoe wordt de samenleving bestuurd? 
• Wie is de baas? 
• Welke regels en wetten zijn er?
• Wie controleert de wetten en wie voert ze uit?

 

Invalshoeken

• sociaal: 
• dit gaat bijvoorbeeld over de leefomstandigheden van mensen en de verschillende sociale lagen. 
• Zijn er grote verschillen tussen mannen/vrouwen en arm/rijk? 
• Leven de mensen in de stad of op het platteland?

Invalshoeken

• cultureel: wat denken en voelen de mensen en hoe uitten ze dit?
• bijvoorbeeld in hun gewoontes en regels, 
• geloof, 
• kunst en 
• wetenschap. 

Continuïteit en verandering

• Continuïteit: dingen blijven (langere tijd) hetzelfde.

• Verandering: wanneer dingen anders worden.

Leerdoelen

• Je kunt enkele belangrijke eigenschappen noemen van het bestuur door Napoleon.
• Je kunt beschrijven hoe Napoleon een Europees rijk veroverde en dat ook weer verloor.
• Je kunt uitleggen welke gevolgen Napoleons bestuur voor Nederland had.
• Je kent de begrippen en jaartallen uit deze paragraaf.
  

Napoleon komt aan de macht

• In 1794 kwam er een einde aan het schrikbewind: Robespierre werd opgepakt en zelf onthoofd. 

Napoleon komt aan de macht

• Er kwam een ander, gematigder bestuur: alleen de rijke burgerij heeft nu inspraak. 
• Ellende nog niet voorbij!
• Oorlog met Oostenrijk, Pruisen, Spanje en Groot-Brittannië.
• Hoge voedselprijzen.
• Hoge belastingen.
• Politieke strijd: sommige burgers vonden dat het volk te weinig macht had, anderen wilden weer een koning.

Met welke gebeurtenis komt er een einde aan het schrikbewind in Frankrijk?

1. Bestorming Bastille
2. Machtsgreep Napoleon
3. Onthoofding Robespierre

Wat voor soort bestuur kwam er in Frankrijk na de periode van Terreur?

1. Een gematigd bestuur
2. Een radicaal bestuur

Wat is de juiste omschrijving bij een gematigd bestuur?

1. Bestuur wat snelle en grote veranderingen wilt.
2. Bestuur wat de samenleving geleidelijk wilt veranderen.

Napoleon komt aan de macht

• Napoleon was een succesvol generaal in het leger.
• Populair door de vele overwinningen.
• Grijpt in 1799 de macht: einde Franse Revolutie!

Napoleon komt aan de macht 

• Hij maakt een nieuwe grondwet: burgers hebben inspraak.
• In werkelijkheid is Napoleon een dictator! 
• Hij maakt zelf de wetten en beslist over oorlog & vrede.
• Napoleon blijft toch populair door de vele overwinningen en hij zorgde voor orde & rust.

Napoleon komt aan de macht

• In 1804 kroonde Napoleon zichzelf tot keizer.

Napoleon komt aan de macht 

• Een aantal resultaten van de Franse revolutie liet Napoleon bestaan, namelijk:
• Privileges bleven afgeschaft: standensamenleving voorbij!
• Dezelfde wetten  & grondrechten voor iedereen.

Napoleon komt aan de macht

Napoleon voerde ook een wetboek in: Code Napoléon

Was geldig was voor iedereen: eerlijkere rechtsspraak! 

Goed of fout?
De Franse Revolutie eindigt met de machtsgreep van Napoleon.

1. Goed
2. Fout

Waarom eindigt de Franse Revolutie met de machtsgreep van Napoleon?

Noem 2 resultaten van de Franse Revolutie die Napoleon liet bestaan.

In welk jaar kroont Napoleon zichzelf tot keizer?

1. 1789
2. 1799
3. 1804
4. 1810

Het Europese rijk van Napoleon

Napoleon bleef oorlog voeren:

• meer macht voor Frankrijk.
• ideeën van de Franse Revolutie verder verspreidden.

• Napoleon zei dat hij de mensen in Europa wilde bevrijden van hun onderdrukkers en hun gelijke rechten wilde geven.

Het Europese rijk van Napoleon

• Napoleon veroverde en groot deel van Europa.
• Groot-Brittannië lukte niet.
• Om GB te dwarsbomen voerde Napoleon het Continentale Stelsel in.
• Napoleon verbood daarmee alle handel met Groot-Brittannië. 

Het Europese rijk van Napoleon

• Russen weigerden hieraan mee te werken.
• Daarom viel Napoleon in 1812 Rusland aan.
• Begin van zijn ondergang... 

Het Europese rijk van Napoleon

• De Russen trokken zich terug, vochten niet en lokten Napoleons leger steeds dieper Rusland in.
• Toen brak de winter aan en stierven veel soldaten aan honger, kou en ziektes.

Het Europese rijk van Napoleon

• Nadat Napoleon zich uit Rusland had teruggetrokken, ging Rusland in de tegenaanval.
• Ook Groot-Brittannië, Oostenrijk en Pruisen wilde een einde maken aan het bewind van Napoleon en de ideeën van de Franse Revolutie.
• In 1813 versloegen ze Napoleon tijdens een grote veldslag in Duitsland.

Het Europese rijk van Napoleon

• Napoleon werd verbannen naar Elba, maar hij ontsnapte en keerde terug naar Frankrijk waar hij een nieuw leger opbouwde. 

Het Europese rijk van Napoleon

• In 1815 werd Napoleon bij Waterloo definitief verslagen en werd hij verbannen naar Sint Helena, waar hij in 1821 stierf.

Waarom viel Napoleon Rusland aan?

Hoe versloegen de Russen Napoleon?

1. Russen trokken zich steeds terug en vernielden oogsten, schuilplaatsen.
2. De winter brak aan in Rusland, waar het Franse leger niet op voorbereid was.
3. Russen vielen kleine groepjes Franse soldaten aan.
4. Alle antwoorden zijn juist.

In welk jaar werd Napoleon definitief verslagen?

1. 1804
2. 1810
3. 1813
4. 1815

Naar welk eiland werd Napoleon verbannen in 1813

1. Elba
2. Sint Helena

Napoleon in Nederland

• Na 1800 waren de Fransen al de baas in de Bataafse Republiek (Nederland).
• In 1806 werd dat helemaal duidelijk: Napoleon maakte zijn broer Lodewijk koning van het Koninkrijk Holland.

Napoleon in Nederland

• Napoleon vond dat zijn broer te weinig hielp in zijn strijd tegen Groot-Brittannië.  
• Napoleon had de handel met Engeland verboden, maar Lodewijk trad nauwelijks op tegen de smokkelhandel vanuit Nederland naar Groot-Brittannië.

Napoleon in Nederland

• In 1810 moest Lodewijk afstand doen van de troon.
• Nederland werd een Franse provincie.
• Franse wetten golden nu ook in Nederland:
• Achternamen werden ingevoerd
• Burgerlijke stand
• Franse les op scholen
• Nederlanders moesten verplicht in Franse leger

Napoleon in Nederland

Steeds meer verzet tegen de maatregelen van Napoleon:

• Bijvoorbeeld door de hoge belastingen en het verbod op de handel met Groot-Brittannië.

In 1813 (nadat Napoleon van Rusland en Duitsland had verloren), kwamen de Nederlanders in opstand.

Napoleon in Nederland

De zoon van de stadhouder Willem V keerde terug als koning Willem I van het koninkrijk der Nederlanden.

Hoe heette de eerste koning van Holland?

1. Willem I
2. Willem V
3. Lodewijk Napoleon
4. Napoleon

In welk jaar werd Lodewijk Napoleon koning van het koninkrijk Holland?

1. 1800
2. 1806
3. 1810
4. 1813

Waarom moest Lodewijk Napoleon aftreden als koning van Holland?

Waarom verbood Napoleon eigenlijk de handel met Groot-Brittannië denken jullie?

Noem 2 veranderingen die werden ingevoerd toen Nederland een Franse provincie werd.