5.3 en 5.4 Postindustrieel Nederland

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

5.3 en 5.4 Postindustrieel en veelkleurig Nederland

Lesdoelen

Aan het eind van deze les kun je uitleggen:

-hoe de economie zich ontwikkelde vanaf 1973

-hoe de verzorgingsstaat werd beperkt

-hoe de samenleving invloed had op de politiek

-wat in 1983 werd gewijzigd in de grondwet

- hoe de samenleving veranderde vanaf de jaren 1960.

 -welke groepen migranten er naar Nederland kwamen, waarom ze kwamen en hoe hun integratie verliep.

-wat gastarbeiders waren

De economie vanaf 1973

• 1973: Stijging olieprijs + hoge kosten lonen en uitkeringen --> Economische crisis
• Vanaf 1973: Veel productie naar lagelonenlanden + automatisering
• Er ontstond grote werkloosheid.

Demonstratie 1982, Rotterdam

De economie vanaf 1973

• Na 1985 groeide de economie weer
• We kregen een postindustriële samenleving, in 2000 werkte bijna driekwart van de mensen in de dienstensector.
• Vanaf 1990 ontstond de informatiemaatschappij.
• Van 2008 tot 2016 economische crisis, door automatisering verdwenen veel kantoorbanen. 

Beperking van de verzorgingsstaat

• Vanaf 1973 lopen de kosten van de verzorginsstaat te hard op.
• In de jaren '80 worden daarom de WAO-uitkeringen verlaagd en werden mensen met een uitkering opnieuw gekeurd.

• 
  

Nederland veranderde in een participatiesamenleving: iedereen neemt verantwoordelijkheid voor zijn/haar eigen leven en omgeving. 

Samenleving en politiek

• Pluriforme samenleving zorgde er ook voor dat de rechten en vrijheden van individuen toenamen.
• 2002: Nederland eerste land met homohuwelijk.
• Maar vanaf 1990 ook meer conservatisme: mensen die verlangden naar vroeger. 

Samenleving en politiek

• Er komt steeds meer kritiek op verschillende zaken; migranten in Nederland, verschil arm en rijk, verschil politiek en gewone volk. 

Er kwamen nieuwe populistische partijen:

• LPF: Nationalistisch en tegen (moslim)migranten

Pim Fortuyn wordt voor de verkiezingen van 2002 doodgeschoten door een milieuactivist.

De grondwet van 1983

• Er zijn veel verschillende meningen in Nederland, maar de basiswaarden zijn aardig gelijk.
• 1848: Klassieke grondrechten ingevoerd (beschermen de vrijheden van de burgers), Nederland kon zo een open samenleving worden, met ruimte voor kritiek en ideeën. 
• 1983: invoering sociale grondrechten: overheid bevordert het welzijn van burgers. + Artikel 1 van de grondwet wordt gewijzigd. 

Vrouwen- en mannenemancipatie

• Tot in de jaren '60 was er een duidelijke rolverdeling thuis.
• Tweede Feministische Golf vanaf jaren '60: vrouwen willen zelfde loon, recht op abortus
• Daarna werd het steeds normaler dat vrouwen ook gingen werken.
• In een onderzoek in 2017 bleek dat vrouwen nog steeds meer taken uitvoeren thuis en minder werken/verdienen. --> Het verschil wordt wel steeds kleiner... 

NL migratieland

Na 1945: Komst van vele immigranten in NL:

Waarom?

1. - Koloniën worden zelfstandig, onrust en angst voor staatsgrepen --> komst van Surinamers en Indonesiërs.
   
2. - Economische groei vanaf de jaren 60 --> tekort aan arbeidskrachten: oplossing -->Gastarbeiders
   
3. Na 1945 meer oorlogen in de wereld --> vluchtelingen verlaten moederland op zoek naar veiligheid.
   

Sleep de oorzaken en gevolgen naar de juiste plek.

De gastarbeiders kunnen in Nederland meer verdienen dan in hun thuisland

Integratie werd niet gestimuleerd

In de jaren zestig ontstond er een tekort aan arbeiders

De gastarbeiders zouden maar een paar jaar blijven

De gastarbeiders bleven in Nederland wonen

Na 1945 vertrokken veel mensen uit Nederland

Integratie gastarbeiders

• Oorspronkelijk zouden de gastarbeiders terug gaan naar het land van herkomst
  
  
• Geen poging gedaan tot integratie of leren Nederlandse taal
  
  
• Toen bleek dat ook gezinnen naar Nederland kwamen, moest daar verandering in komen (gezinshereniging)
  
  
• Integratieproces kwam op gang

Bekijk de afbeelding. Geef aan of de zinnen juist of onjuist zijn.

Juist

Onjuist

Uit de bron kan je opmaken dt de Nederlandse regering in 1960 blij was met de komst van gastarbeiders.

Uit de bron kan je opmaken dat gastarbeiders in 1960 voor een tijdelijk verblijf naar Nederland kwamen.

Uit de bron kan je opmaken dat Nederlanders in 1960 emigreerden naar andere landen.

Uit de bron kan je opmaken dat veel gastarbeiders in 1960 ongeschoold waren.