3.2 Stroomgebieden en stroomstelsels + 3.6 Ruimte voor de Rivier

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

3.2 Stroomgebieden en stroomstelsels

Deze les

Weet je uit welke onderdelen een stroomstelsel bestaat;

Begrijp je dat debiet iets anders is dan regiem;

Begrijp je dat het verval en verhang de stroomsnelheid bepalen. 

Hierboven: stroomgebied van Rijn. 

Reliëf zorgt voor waterscheiding. 

Waterscheiding = grens tussen twee stroomgebieden

Reliëf = hoogteverschil 

Waterscheiding: rode stippelijn

Het kleine stukje voor de rivier in zee komt = delta. 

Bovenloop -                  Middenloop                         Benedenloop

Bron van de rivier       Middelste gedeelte          Laatste gedeelte.

drie delen van een rivier / stroomstelsel

1. De bovenloop in de bergen.
   
2. De middenloop, vaak door een dal.
   
3. De benedenloop, waar de rivier uiteindelijk via een delta of estuarium in zee loopt.
   

Bovenloop

Middenloop

Benedenloop

Verschillen tussen Rijn en Maas

In de bovenloop is de Rijn een echte gletsjerrivier, maar als de rivier Nederland binnenstroomt is ze een gemengde rivier geworden. In Nederland krijgt de Rijn alleen nog water van neerslag en grondwater. De Maas is een regenrivier en krijgt geen smeltwater van gletsjers. En dat kun je zien aan het debiet.

Waarom is het debiet van de Rijn bij Lobith (NL) hoger dan bij Basel (Zw)?

Een gletsjerrivier heeft het hele jaar hetzelfde debiet

1. juist
2. onjuist

Verval=

hoogteverschil=

2500-2000= 500 m

Verval en verhang

Debiet en regiem

Debiet: de hoeveelheid water 

                die een rivier afvoert op een bepaalde plek  (in m3/sec)

Regiem: verdeling van water dat gedurende het jaar door de rivier stroomt.

Lobith??

Lobith is een Nederlandse plaats waar  de Rijn Nederland binnenstroomt.

Verval

De Rijn stroomt 175 km door Nederland en mondt uit in de Noordzee. 

Het hoogteverschil tussen Lobith en de zee is 14 m.

Dit heet het verval -> het hoogteverschil tussen twee punten langs een rivier.

Verhang

Als je 14 m het hoogteverschil deelt met het aantal km tot de zee - 175, dan krijg je het hoogteverschil per km.

Dit heet het verhang.

14m : 175 km = 

14m: 175 000m= 0,08m = 8cm

De eenheid van verhang is:

1. kilometer
2. meter
3. meter per kilometer (m/km)
4. kilometer per meter (km/m)

De eenheid van verval is:

1. kilometer
2. meter
3. meter per kilometer (m/km)
4. kilometer per meter (km/m)

Het verhang van de Rijn in Nederland is

1. groot
2. gemiddeld
3. klein
4. blauw

Als de piekafvoer hoog is er kans op overstromingen.

1. goed
2. fout

Waar ligt Lobith?

1. Bij de uitmonding van de Rijn
2. Aan de Belgische grens
3. Aan de grens met Duitsland
4. In Duitsland