5.3

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

5.3 
Het einde van de Koude Oorlog

Planning 

Quiz: wat weet je nog?

Terugblik 5.2

Uitleg 5.3 deel 1

Aan de slag!

Afsluiten

Waarom wordt de Koude Oorlog
de 'Koude' Oorlog genoemd?

Koude Oorlog.

1. Het is een oorlog gevoerd in een erg koude periode.
2. Het is een oorlog waarin veel kernwapens gebruikt worden.
3. Geen echte oorlog maar wel veel dreiging en spanning.
4. Een oorlog waarin de sfeer erg 'koel' is.

Welke Duitse stad werd ook in 4 bezettingszones verdeeld:

1. Munchen
2. Neurenberg
3. Berlijn
4. Dortmund

Duitsland werd verdeeld in........bezettingszones:

1. 2
2. 3
3. 4
4. 5

Wat wil het communisme?

1. Een samenleving waarin er geen eigen bezit is en waar iedereen gelijkwaardig is.
2. Een samenleving waarin er wel eigen bezit is en waar iedereen gelijkwaardig is.
3. Een samenleving waarin er één sterke leider is en er geen eigen bezit is.
4. Een samenleving waarin er één sterke leider is en waar wel eigen bezit is.

Wat is kapitalisme?

1. Het streven naar zoveel mogelijk winst
2. Het streven naar zoveel mogelijk kolonies
3. Het streven naar zoveel mogelijk macht
4. Het opslaan van producten

Wat is het Marshallplan?

1. Amerikaans steun-programma voor kapitalistische landen
2. Plan om de Sovjetunie aan te vallen
3. Steunpakket van SU voor de satellietlanden
4. Steunpakket voor Oostbloklanden van de VS

Wat gebeurde er in 1961?

Hoe heet het militaire bondgenootschap van de VS, Canada en West-Europa?

Wat weet je nog van de Cubacrisis?

§5.2

Strijd om wereldwijde invloed

BASIS

C

Buiten Europa

Cubacrisis

Communistische regering kwam aan de macht.

VS probeert de regering te verdrijven.

Cuba vraagt hulp aan SU.

§5.2

Strijd om wereldwijde invloed

BASIS

C

Buiten Europa

1962: opbouw Russische raketten op Cuba.

VS eist dat raketten per direct worden teruggehaald.

Na 6 dagen worden raketten weggehaald.

Tegenprestatie: VS haalt raketten weg uit Turkije.

Gevolg: VS en SU maken afspraken over ontwapening

De communisten winnen de Chinese burgeroorlog (1949)

VS bang voor dominotheorie: als één land communistisch wordt, volgen de andere landen.

§5.1

Strijd om wereldwijde invloed

BASIS

C

Buiten Europa

1950-1953: Koreaoorlog.

1950: Noord Korea valt Zuid-Korea binnen.

- Westen steunt Zuid-Korea.

- China steunt Noord-Korea.

1953: wapenstilstand.

§5.2

Strijd om wereldwijde invloed

BASIS

C

Buiten Europa

1965-1973: Vietnamoorlog

Noord-Vietnam (communistisch)

Zuid-Vietnam (kapitalistisch)

Tussen beide delen ontstond een burgeroorlog

VS steunt het zuiden met militairen.

China en SU steunen noorden met wapens en geld.

Afloop:

VS moet in 1975 het land verlaten. 

Zuid-Vietnam ook communistisch.

5.3 
Het einde van de Koude Oorlog

Leerdoelen

1. Je kunt vijf veranderingen noemen die Gorbatsjov doorvoerde en uitleggen waarom hij dat deed.
   
   
   
2. Je kunt beschrijven welke gevolgen de politiek van Gorbatsjov had voor de landen in Oost-Europa.

Problemen in de Sovjet-Unie

• Na Cubacrisis tijdelijk minder spanning tussen Oost en West
  
  
• Na 1975 weer opnieuw bewapening
  
  
• Slechte economie werkt niet mee

Kernramp Tsjernobyl 1986

Gorbatsjov

• 2 problemen:
  - Niet groeiende economie
  - Geen kritiek/meningsuiting 
• Oplossingen:
  - Perestrojka: Eigen bedrijven + geen planeconomie
  - Glasnost: "Openheid". Meer persvrijheid + invloed overheid

Wat zullen inwoners in Oost-Europa waarschijnlijk als eerst doen met de nieuwe Glasnost/Perestrojka?

Veranderingen

•  Nieuwe ideeën:
  - Overleg met VS over ontwapening
  - Stoppen met militair ingrijpen
  
  
• Opstanden in Oost-Europa
• Afbraak Berlijnse Muur

Veel succes!

AAN DE SLAG!

Wat?	Maken: vraag 1 t/m 4 op blz. 67 + nakijken (mapjes liggen bij de docent)
Waarom?	Zo begrijp je de leerdoelen beter
Hoe?	Lees de teksten, markeer de belangrijkste stukken, maak de vragen Zelfstandig, stil werken
Hulp?	Vraag de docent
Klaar?	Lees en markeer de tekst op blz. 68 Maak opdracht 5 t/m 8 (blz. 63)

5.3 
Het einde van de Koude Oorlog

Leerdoelen

1. Je kunt vijf veranderingen noemen die Gorbatsjov doorvoerde en uitleggen waarom hij dat deed.
   
   
   
2. Je kunt beschrijven welke gevolgen de politiek van Gorbatsjov had voor de landen in Oost-Europa.

Problemen in de Sovjet-Unie

• Na Cubacrisis tijdelijk minder spanning tussen Oost en West
  
  
• Na 1975 weer opnieuw bewapening
  
  
• Slechte economie werkt niet mee

Gorbatsjov

• 2 problemen:
  - Niet groeiende economie
  - Geen kritiek/meningsuiting 
• Oplossingen:
  - Perestrojka: Eigen bedrijven + geen planeconomie
  - Glasnost: "Openheid". Meer persvrijheid + invloed overheid

§5.3

Het einde van de Koude Oorlog

BASIS

1985: Gorbatsjov president

• Perestrojka: economische veranderingen 
  
• Glasnost: openheid 
  
• Bestuur werd democratischer. 
  
• Praten met VS over ontwapening
  Zo minder geld kwijt aan leger

Veranderingen

•  Nieuwe ideeën:
  - Overleg met VS over ontwapening
  - Stoppen met militair ingrijpen
  
  
• Opstanden in Oost-Europa
• Afbraak Berlijnse Muur

Leerdoel 2: 

Je kunt uitleggen welke gevolgen het uiteenvallen van de Sovjet-Unie had.

Gorbatsjov voerde Perestrojka en Glasnost door in een poging de Sovjet-Unie te redden. Wat deden deze twee maatregelen?

§5.3

Het einde van de Koude Oorlog

BASIS

1989:

Burgers in Oost-Europa gaan demonstreren voor vrijheid en democratie. 

Oost-Duitsland:

Wilde geen hervormingen.

10.000den vluchten via Hongarije naar het Westen

9 november 1989: grens tussen Oost- en West-Duitsland open

Oktober 1990: Duitse hereniging

Duitsland

• 1989: Afbraak Berlijnse muur
• DDR en BRD weer één: Duitse hereniging
• 1991: Opheffing Sovjet-Unie
  - Hervormingen zorgt voor meer kritiek
  - Tekort aan goederen
• Landen Oost-Europa weer zelfstandig
• Ontstaan nieuwe landen: Oekraïne, Kazachstan 

Leerdoel 3: 

Je kunt uitleggen welke gevolgen het uiteenvallen van de Sovjet-Unie had. 

Rusland na de Sovjet-Unie

• Rusland: Democratisch en kapitalistisch
  - Oude bestuurders rijk
  - Normale bevolking arm
• 1999: Putin aan de macht
  - Rusland weer sterk land
  - Invloed op omliggende landen
  - Macht naar zichzelf getrokken 

§5.3

Het einde van de Koude Oorlog

BASIS

Hervormingen Gorbatsjov hadden geen effect.

Kritiek en onrust groeit

1991: Sovjet-Unie valt uiteen. 

Nieuwe landen: Oekraïne, Kazachstan, Rusland.

Rusland: democratisch kapitalistisch land

1999: Poetin aan de macht: groot en sterk land maken. 

Meer macht voor Poetin: tegenstanders uit de weg ruimen

Weinig democratie !!

https://www.youtube.com/watch?v=S2pPKrjrMwA

Oost-Europa en de Navo

• NAVO en EU helpen landen uit het oosten
• Duitsland snelste groeier maar niet perfect
  - Verlies zekerheid in baan en woning
  - Hoge prijzen
• Democratie de winnaar?
• Constante strijd VS en Rusland 

Maken (huiswerk)

Ga aan het werk de rest van de opdrachten van 5.3 + nakijken.

Volgende week maandag: 5.3 af!

Wat ga je doen?

1. Maak 2 powerpoint slides met daarop de leerdoelen (B en C van 5.3)

2. Vat de leerdoelen kort en bondig samen.

3. Afbeeldingen erbij mogen.

4. Stuur de slides naar SKM via Magister 

5.3
Het einde van de Koude Oorlog