3.2 Nieuwe ontwikkelingen (1978-2008)

HC Nederland (1948-2008)


3.2 Nieuwe ontwikkelingen (1978-2008)
1 / 41
volgende
Slide 1: Tekstslide
GeschiedenisMiddelbare schoolhavoLeerjaar 5

In deze les zitten 41 slides, met tekstslides en 13 videos.

time-iconLesduur is: 50 min

Onderdelen in deze les

HC Nederland (1948-2008)


3.2 Nieuwe ontwikkelingen (1978-2008)

Slide 1 - Tekstslide

Leerdoel
Aan het eind van deze les kun je uitleggen hoe en waardoor de liberalisering plaatsvond in de Nederlandse samenleving en welke jongerenculturen er opkwamen. 

Slide 2 - Tekstslide

De oliecrisis 1973
  • Yom Kippoeroorlog tussen Israël en een aantal Arabische landen.
  •  Nederland steunde Israël en daarom weigerden Arabische landen olie aan Nederland te leveren. 

Slide 3 - Tekstslide

Slide 4 - Video

De oliecrisis 1973
  • Benzine op de bon, autoloze zondagen (uiteindelijk 10 keer)

  • Olieprijs blijft na dit conflict hoog met als gevolg een economische crisis

Slide 5 - Tekstslide

Slide 6 - Video

Liberalisering
Jaren '70: 
door economische krimp neemt druk op de verzorgingsstaat toe 

Daarnaast: 
te makkelijk om WAO te krijgen 

Slide 7 - Tekstslide

Kabinet Lubbers
1982:
kabinet Lubbers start afbouw verzorgingsstaat
Jaren 1980 in teken van neo-liberalisme (privatiseren van staatsbedrijven)

Maakbare samenleving wordt zelfredzame samenleving

Slide 8 - Tekstslide







Deze spotprent over de problemen in de verzorgingsstaat is in 1981 gemaakt door de tekenaar Jos Collignon.
Er zijn teveel mensen die van der verzorgingsstaat gebruik maken, waardoor het evenwicht weg is. Hiermee wordt het evenwicht tussen mensen die betalen voor de verzorgingsstaat en mensen die gebruik maken van de verzorgingsstaat bedoeld.
Beeldelement: de donkere wolk geven aan dat er storm op komst is. Er komen nog moeilijkere tijden aan (bijvoorbeeld: de vergrijzing), terwijl het schip nu al schade heeft en dreigt om te slaan.
Beeldelement: het schip, de verzorgingsstaat, dreigt om te slaan.
Beeldelement: het roer ligt in het water waardoor het schip onbestuurbaar is geworden. Met andere woorden: er moet iets gebeuren, maar het lijkt erop dat het al te laat is.

Slide 9 - Tekstslide

Poldermodel 
vanaf 1982
  • Om de economische problemen op te lossen, gaan de overheid, werkgevers en vakbonden vanaf 1982 samenwerken. Dit heet het poldermodel

  • Dit werkt al snel, en vanaf 1985 groeit de economie weer (vanaf 1995 groeit de economie zelfs enorm en daalt de werkloosheid snel).
Die drie groepen hadden verschillende belangen, maar ze wilden wél alle drie dat het goed gaat met de economie. Om dat te bereiken, besloten ze dat de lonen niet meer stijgen. Werkgevers hebben daardoor minder kosten en kunnen dan lagere prijzen vragen voor hun producten. Als Nederlandse producten goedkoop zijn, kan er meer worden verkocht aan het buitenland, en dat is goed voor de economie. Het poldermodel bestaat nog steeds.

Slide 10 - Tekstslide

Paarse kabinetten
1994
Voor het eerst kabinet zonder confessionelen (CDA)
Kabinet Kok
PvdA, VVD, D'66

Liberalisering gaat door

Slide 11 - Tekstslide

Vrijheid
Wet Gelijke Behandeling (1994)

Individualisering gaat door:
1. Gedoogbeleid: softdrugs
2. Euthanasie 
3. Legalisering 'homohuwelijk'

Reputatie van vrij en tolerant land

Slide 12 - Tekstslide

Volgende keer:
´Nederland in de wereld´ en ´veranderingen in de bevolking´


Slide 13 - Tekstslide

Leerdoel
Aan het eind van deze les kun je uitleggen welke contacten er waren tussen Nederland en het buitenland en welke ontwikkelingen er waren in de multiculturele samenleving.

Slide 14 - Tekstslide

Buitenland
Jaren '60: 
Nederland vond zichzelf een gidsland
demonstratie tegen kruisraketten (1981)

Rol NAVO veranderd na Koude Oorlog: conflictoplosser

Joegoslavië: 
communistisch maar géén bondgenoot van Sovjet-Unie, na einde Koude Oorlog groeiende nationalisme onder verschillende volkeren 

Slide 15 - Tekstslide

Buitenland
Jaren '60: 
Nederland vond zichzelf een gidsland
demonstratie tegen kruisraketten (1981)

Rol NAVO veranderd na Koude Oorlog: conflictoplosser

Joegoslavië: 
communistisch maar géén bondgenoot van Sovjet-Unie, na einde Koude Oorlog groeiende nationalisme onder verschillende volkeren 

Slide 16 - Tekstslide

Joegoslavië
1992: 
Bosnië wil zich afscheiden 
Juni 1992: 
start beleg Sarajevo
Nederlandse VN-soldaten moeten moslim-enclave Srebrenica beschermen, maar mogen geen wapens gebruiken
1995: 
Serven vermoorden 8000 mannen en jongens in de bossen rond Srebrenica

Slide 17 - Tekstslide

Slide 18 - Video

Europese samenwerking
Nederland is oprichter EGKS (EU)
Gevolg: Europees beleid heeft invloed op Nederlands beleid
1985: 
Verdrag van Schengen: bevordering Europese samenhorigheid
1992:
Verdrag van Maastricht (euro)

Slide 19 - Tekstslide

Video
Interactieve video over Srebenica

Slide 20 - Tekstslide

Slide 21 - Link

Multiculturele samenleving?



  • Vanaf de jaren '80 blijkt het beeld van de multiculturele samenleving waarin groepen mensen van verschillende culturen gelijkwaardig met elkaar samenleven, steeds vaker niet te kloppen.
  • Verschillende groepen leven eerder náást elkaar dan mét elkaar.
  • Tegenwoordig wordt daarom liever gesproken van de pluriforme samenleving.




Tot aan het eind van 20e eeuw stond het kritisch zijn op de multiculturele samenleving gelijk aan racisme. Hoewel sommige groepen allochtonen zorgden voor problemen, deed de overheid daar weinig aan. De meeste politici ontkenden deze problemen zelfs en wie er wél iets van zei, werd beschuldigd van discriminatie.

Slide 22 - Tekstslide


Nederlandse identiteit?

  • Wie is 'ons'? En wat bedoelen 'onze cultuur' en 'onze geschiedenis'? Het blijft een lastige discussie. 
  • De wereld kleiner is geworden: we zijn voortdurend in contact met andere delen van de wereld, bijvoorbeeld via internet. 
  • Ook lijken sommige van onze gebruiken op die van mensen in andere delen van de wereld. Dit heet: globalisering

Slide 23 - Tekstslide

Populisme
  • Jaren '90: mensen verliezen het vertrouwen in de politieke partij op wie zij altijd stemde.

  • Deze grote groep gaat stemmen op de nieuwe, populistische politieke partijen die worden opgericht. 

  • Populistme: wat het volk wil, want ‘het volk heeft altijd gelijk’. Lastig is dat wat het volk wil, niet altijd kán. 
Populistische politici worden soms in korte tijd heel populair. Maar als later blijkt dat ze hun beloftes niet kunnen waarmaken, raken zij die populariteit snel weer kwijt. Enkele jaren later komt er dan weer een andere populistische partij die opnieuw de mooiste beloftes doet.

Slide 24 - Tekstslide

0

Slide 25 - Video

Polarisatie
  • Eind jaren '90: groeiende kritiek op afstandelijkheid Paars 2
  • 2001: aanslag Twin Towers --> groeiende angst moslim-extremisme 
  • Gevolg ontwikkeling: groeiende populariteit Pim Fortuyn
  • Fortuyn belooft gat politiek-burger te verkleinen + anti-islam
  • Mei 2002: Fortuyn wordt vermoord: "de kogel kwam van links"

Slide 26 - Tekstslide


Pim Fortuyn

  • Pim Fortuyn wordt in 2001 leider van de nieuwe partij Leefbaar Nederland. Fortuyn beweert ‘te zeggen wat hij denkt en te doen wat hij zei’. 
  • Vooral over de islam is hij erg negatief. Hij zei dat hij het opneemt voor de ‘gewone’ mensen die door de politiek in de steek zijn gelaten. 
  • Fortuyn wordt snel erg populair, maar in 2002, vlak voor de verkiezingen, wordt hij vermoord.


Slide 27 - Tekstslide

Slide 28 - Video

Beatrix
  • Beatrix is koningin van de Nederlanden tussen 1980 en 2013. 
  • Hoewel ze als koningin zakelijk is, worden zij en haar man, de Duitser Claus von Amsberg erg geliefd. Zeker haar optredens bij rampen waarderen mensen enorm.
  • In 2013 stopt Beatrix en wordt haar oudste zoon Willem-Alexander koning.


Slide 29 - Tekstslide

Jongeren
  • Gefragmenteerde jongerenculturen van jaren '70
  • Economische krimp leidt tot verharding samenleving
  • Voorbeelden:- Kaping bij De Punt door Molukse jongeren (1977)
  • - Engeland: punk: anti-establishment , individualistisch
  • - NL: kraakbeweging  
  • - VS: "gangsterrap"
  • - NL: gabber

Slide 30 - Tekstslide

Slide 31 - Link

Slide 32 - Video

Slide 33 - Video

Slide 34 - Video

Slide 35 - Video

Slide 36 - Video

Migratie
  • 1992: Verdrag van Maastricht --> oprichting EU en EMU
  • Mobiliteit wordt steeds makkelijker binnen EU
  • Gevolg: arbeidsmigranten uit Oost-Europa verhuizen naar West-Europa
  • Daarnaast: migratie náár EU door humanitaire crises (Balkan, Syrië)
  • Gevolg: groeiende kritiek op multiculturalisme: bedreiging op de arbeidsmarkt of in cultuur

Slide 37 - Tekstslide

Slide 38 - Video

Slide 39 - Video

Polarisatie
  • 2004: moord Theo van Gogh  --> groeiende angst moslimextremisme 
  • 2005: oprichting PVV
  • Gevoel dat overheid de burgers niet helpt groeit vanaf jaren '90
  • 2008: start economische crisis --> Zuid-Europese landen komen in grote problemen
  • EU moet ingrijpen --> groeiende weerstand tegen invloed Brussel
  • Gevolg: groeiende populariteit rechts populisme 

Slide 40 - Tekstslide

Slide 41 - Video