14.4 Impulsoverdracht tussen neuronen 5V 2324

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

14.4 Impulsoverdracht tussen neuronen

Herhaling

De Na+-K+-pomp pompt (1) de cel in en (2) de cel uit. Dit kost (3). Dit transport draagt bij aan het handhaven van de (4).

Vul de ontbrekende woorden in en maak de zin kloppend.

Lesdoel 14.4 Je kunt

• beschrijven hoe een impuls wordt omgezet in de vrijgave van neurotransmitters in de synaps
• beschrijven welke invloed neurotransmitters hebben op het postsynaptisch neuron
• het verschil tussen stimulerende en remmende neurotransmitters uitleggen
• uitleggen hoe de optelsom (summatie) van EPSP's en IPSP's bepaalt of er een actiepotentiaal ontstaat in het postsynaptisch neuron

Impulsoverdracht tussen neuronen

Gebeurt met behulp van neurotransmitters.

Lijst met belangrijkste neurotransmitters staat in Tabel 88I.

Impulsoverdracht tussen neuronen

Gebeurt altijd één richting op.

Impulsoverdracht tussen neuronen

Exciterende neurotransmitters

Stimuleren het volgende neuron

bv Acetylcholine

Inhiberende neurotransmitters

Remmen het volgende neuron

bv GABA

Impulsoverdracht tussen neuronen

Elk neuron maakt maar één type neurotransmitter en kan dus ook alleen maar óf exciterend zijn óf inhiberend.

Hoe vindt impulsoverdracht plaats?

1. Impuls bij synaps

2. Neurotransmitter vrij

3. Na+ poort open 

4. Afbraak

presynaptisch/

postsynaptisch neuron

EPSP

Exciterend neuron

Exciterende neurotransmitter

Stap 1a: Impuls komt aan bij de synaps (presynaptisch membraan)

Exciterende neurotransmitter

Stap 1b: Ca2+ poorten gaan open, Ca2+ ionen stromen de cel in

Exciterende neurotransmitter

Stap 2: Neurotransmitterblaasjes worden gemobiliseerd (klaargezet)

Exciterende neurotransmitter

Stap 3: Blaasjes fuseren met presynaptisch membraan – neurotransmitter in synaptische spleet

Exciterende neurotransmitter

Stap 4: Neurotransmitter bindt aan receptoren op het post-synaptisch membraan

Exciterende neurotransmitter

Stap 5: Na+ poorten openen: depolarisatie, actiepotentiaal bij voldoende prikkeling

Exciterende neurotransmitter

Stap 6: Neurotransmitter wordt afgebroken door enzymen, poorten sluiten

Exciterende neurotransmitter-> EPSP

Exciterende postsynaptische potentiaal (EPSP):

de membraanpotentiaal van het postsynaptisch neuron wordt tijdelijk minder negatief

1. Impuls bij synaps

2. Neurotransmitter vrij

3. Na+ poort open 

4. Afbraak

presynaptisch/

postsynaptisch neuron

IPSP

Inhiberend neuron

Inhiberende neurotransmitter

Stap 5: K+ poorten openen (K+ naar buiten!), dus hyperpolarisatie!

X

X

Inhiberende neurotransmitter-> IPSP

Inhiberende postsynaptische potentiaal (IPSP):

de membraanpotentiaal van het postsynaptisch neuron wordt tijdelijk  negatiever

EPSP + IPSP = summatie

Elk neuron heeft contact met meerdere andere neuronen.

EPSP + IPSP = summatie

De EPSP als gevolg van één stimulerende neurotransmitter is meestal te gering om een actiepotentiaal op te wekken.

EPSP + IPSP = summatie

De optelsom (summatie) van alle EPSP's en IPSP's op een bepaald moment bepalen of er in het postsynaptisch neuron een actiepotentiaal optreedt.

De hoeveelheid neurotransmitter, die per tijdseenheid door een bepaalde zenuwcel in een synapsspleet wordt gebracht, is niet constant. Waar hangt deze hoeveelheid vanaf?

A. De sterkte van aankomende impulsen.

B. De frequentie waarmee impulsen aankomen.

C. De herkomst van aankomende impulsen.

D. De mate van depolarisatie van het presynaptische membraan.

Lesdoel 14.4 Je kunt

• beschrijven hoe een impuls wordt omgezet in de vrijgave van neurotransmitters in de synaps
• beschrijven welke invloed neurotransmitters hebben op het postsynaptisch neuron
• het verschil tussen stimulerende en remmende neurotransmitters uitleggen
• uitleggen hoe de optelsom (summatie) van EPSP's en IPSP's bepaalt of er een actiepotentiaal ontstaat in het postsynaptisch neuron

Huiswerk

In de online methode.

Maak de opdrachten van 

14.4 (41, 42, 43, 44, 48)